Neerlandia. Jaargang 98

[p. 32]

Erfgoed

Monumentenzorg

Vorig jaar vond in Deventer de jaarlijkse Nationale Monumentenstudiedag plaats, georganiseerd door de stichting Nationaal Contact Monumenten NCM. Het thema van deze dag was het gevaar dat massatoerisme voor het behoud van momumenten oplevert, vooral ten aanzien van oude (binnen)steden: Cultuurhistorisch toerisme, kip met gouden eieren of paard van Troje?’.

De voorzitter van de NCM, de heer J. Lammers, opende deze studiedag van en voor ongeveer 500 particuliere organisaties op het gebied van monumentenzorg, als volgt:

‘Het behoud van cultuurhistorisch erfgoed in historische steden en dorpen is om verschillende redenen economisch van belang. Alleen al het cultuurhistorisch toerisme levert de staat meer geld op dan er aan de instandhouding van monumenten wordt uitgegeven. Wil het cultureel erfgoed aantrekkelijk blijven voor het toerisme, dan moet het budget van de rijksoverheid voor restauratie en onderhoud substantieel worden verhoogd’. De eigenaren van monumenten die immers een maatschappelijke rol van betekenis spelen, ontvangen relatief veel te weinig geldelijke steun.

Groei en direct gewin

Daartegenover staat een nietsontziende en ongeordende commerciële uitbuiting van cultuurhistorisch potentieel. De toeristische industrie heeft geheel eigen gedragsregels en wetmatigheden die in de eerste plaats gericht zijn op groei en direct gewin, aldus inleider A. van den Abeele over de ontwikkelingen in Brugge. Maar ook in andere steden met grote cultuurhistorische waarde, zoals Venetië, Parijs of Versailles dreigt een wildgroei van hotels, terrassen,

Toeristen in Brugge (foto J. Hoorn)

parkeerplaatsen, eenzijdig winkelaanbod en stijgende grondprijzen, waar door meer en meer oorspronkelijke bewoners wegtrekken en de oorspronkelijke aantrekkelijkheid verloren gaat.

Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen

Reeds vele jaren verricht de ‘Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen’ (Zypendaalseweg 44, 6814 CL Arnhem) bijzonder nuttig werk. De stichting poogt door aankoop, restauratie en inrichting van kastelen in Gelderland een belangrijk historisch cultuurgoed te behouden. Teleurstellend was dan ook dat het ministerie

Het Gelderse kasteel de Doornenburg (foto J. van Hoorn)

van WVC ongeveer drie jaar geleden besloot de exploitatiesubsidie voor de Stichting te beëindigen. De Afdeling Rechtspraak van de Raad van State heeft echter na een ruim twee jaar durende AROB-procedure het besluit van de minister van WVC tot beëindiging van de exploitatiesubsidie van de Geldersche Kasteelen vernietigd. Volgens de Afdeling Rechtspraak heeft de minister bij de besluitvorming onzorgvuldig gehandeld en de argumenten van de Stichting niet voldoende onderzocht. De Afdeling stelde ‘op grond van de stukken en het verhandelde ter zitting nog niet ervan overtuigd (te zijn) dat zich te dezen niet een bijzonder geval voordoet waarvoor afwijking van het gevoerde beleid aangewezen is.’ De Stichting hoopt dat de minister op grond van deze uitspraak alsnog zal willen besluiten de subsidiering te hervatten.

Niet alleen nationaal, maar ook internationaal groeit de waardering voor het werk van de Stichting. Dit kwam ondermeer tot uiting tijdens de Sixth International Conference of National Trusts die eind vorig jaar in Nieuw Zeeland werd gehouden. Samen met de National Trusts van Maleisië en Gibraltar stelde de Stichting zich kandidaat voor de organisatie van de zevende internationale conferentie in 1995. Na een presentatie van de directeur over de Geldersche Kasteelen en Het Geldersch Landschap werd na heftige discussies en diverse stemrondes uiteindelijk gekozen voor Gelderland.

P. KRUG