Neerlandia. Jaargang 95

[p. 68]

Media

‘Vlaams’ of ‘Belgisch’ bij Nederlandse omroepen?

In het blad Onze Taal van het gelijknamige genootschap verscheen (1990-7/8 en 1991-1) het bericht dat de Nederlandse omroepen de opdracht zouden hebben gekregen om voortaan, wanneer het om België gaat, steeds van België en Belgisch te spreken, ook wanneer Vlaanderen en Vlaams aan de orde zijn. Wie de opdracht zou hebben gegeven, of het verzoek zou hebben gedaan, werd niet vermeld.

Het ANV vroeg opheldering aan zowel de Belgische ambassade in Den Haag als aan de voorzitter van de NOS. De Belgische cultureel attaché ontkende ook maar iets van een dergelijk verzoek te weten en de vice-voorzitter van de NOS, dr. A.H. van den Heuvel, berichtte als volgt (brief dd. 6 februari 1991):



‘Gelukkig kan ik U mededelen dat de bewering gedaan in een door U gelezen ingezonden stuk... in het blad Onze Taal... geen enkele grond van waarheid bezit. In de eerste plaats heeft de overheid in Nederland (gelukkig) aan de omroep niets te ver- of gebieden, maar in de tweede plaats zijn wij het geheel met U eens dat er, sinds de federalisering van België meer en meer reden is om Nederlandstalig België Vlaanderen en de daar woonachtigen Vlamingen te noemen.’

Dit is goed nieuws. Met de voortschrijdende federalisering in België bestaan er niet alleen cultuurhistorisch Vlamingen, maar zijn de bewoners van Nederlandstalig België, bovendien officieel Vlaming, nl. behorend tot de Vlaamse Gemeenschap en wonend in een geïnstitutionaliseerd Vlaams gewest.

[p. 69]

RTL-4 op Belgische kabel

De Vlaamse minister van Cultuur, Patrick Dewael, maakte begin maart bekend dat hij de wetgeving wil aanpassen om ook buitenlandse tv-stations die in het Nederlands uitzenden op de kabel in België toe te laten.

De Belgische wetgeving staat op dit moment buitenlandse stations alleen toe als ze uitzenden in de taal van het land van herkomst. De Europese Commissie heeft echter aanpassing geëist van de Belgische wetgeving, omdat deze in strijd is met de EG-regels. Minister Dewael meent wel dat hij kan vasthouden aan de voorwaarde dat buitenlandse zenders een voldoende aantal Nederlandstalige producties moeten uitzenden. Zo kan de eigen culturele identiteit tenminste nog bewaard worden, zei hij in een vraaggesprek met de Gazet van Antwerpen.

RTL-4, aldus een woordvoerder van de zender, is erg blij met de komende wijzigingen. Het tv-station dat vanuit Luxemburg opereert, richt zich op het hele Nederlandse taalgebied. Tot nu toe is het echter alleen in Nederland en Luxemburg via de kabel te zien.

Wereldomroep-samenwerking Vlaanderen en Nederland

Op 19 november 1990 heeft de heer W. Kuijpers in de Vlaamse Raad aan gemeenschapsminister van Cultuur P. Dewael de volgende vraag gesteld:

Radio Nederland Wereldomroep zendt met een 350-tal medewerk(st)ers in elf verschillende talen uit en is een volledig zelfstandige zender met overzeese en Europese uitzendingen.

Zou het niet aangewezen zijn, mede omwille van het besparende en de internederlandse cultuurfactor dat de Vlaamse en Nederlandse BRT-wereldomroepen zouden samenwerken? Indien ja, hoe ziet de geachte Minister deze samenwerking?

Het antwoord van de minister: Als antwoord op zijn vraag naar een mogelijke samenwerking tussen de Vlaamse en Nederlandse Wereldomroepen, kan ik het geachte lid de hiernavolgende gegevens, verstrekt door de BRT, meedelen.

‘1.	Doelstellingen De Vlaamse Wereldomroep heeft er twee: 1. Vlamingen die in het buitenland verblijven in contact houden met het moederland; 2. Vlaanderen, in al zijn aspecten, op een journalistiek verantwoorde manier beter bekend maken bij anderstaligen. Het eerste doel wordt nagestreeft met uitzendingen in het Nederlands, het tweede met uitzendingen in vreemde talen (Engels, Frans, Duits, Spaans). Voor de toekomst wordt beoogd anderstaligen die in Vlaanderen wonen te bereiken. Radio Nederland wil Nederlanders in het buitenland bereiken en bovendien een bron zijn van wereldnieuws voor een groot deel van de wereldbevolking, zoals de BBC World Service. De doelpublieken zijn dus totaal verschillend.
2.	Doelgebieden Om historische redenen heeft de BRT-Wereldomroep meer belangstelling voor Afrika, Radio Nederland meer voor Zuid-Oost-Azië en de Caraïben. Vanzelfsprekend willen beide omroepen hun publiek bereiken op de meest geschikte uren van de dag in het werelddeel dat zij willen bestrijken.
3.	Technische infrastructuur: - Radio Nederland: - 4 KG zenders van 500 Kw en 1 van 100 Kw op Flevoland; - 1 relaisstation in Bonaire; - 1 relaisstation in Madagascar; - 1 relaisstation in opbouw in Thailand. - BRT-Wereldomroep: 1 KG zenders van 250 Kw; 2 KG zenders van 100 Kw, alle drie in Waver; 1 Middengolfzender die overdag niet eens het volledige Vlaamse grondgebied bestrijkt. In die omstandigheden kan Vlaanderen bij eventuele samenwerking, alleen maar vragende partij zijn. Nederlandse zenders zullen dus alleen maar ter beschikking worden gesteld op de ongunstige uren.
4.	Om al deze redenen (verschillende doelstellingen, verschil in stijl en programmatie, groot onevenwicht in technische infrastructuur) moet worden gevreesd dat de luisteraars van de BRT-Wereldomroep slechter gediend zouden zijn met samenwerking dan met de huidige situatie.’

De BRT acht, tot slot, samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland wel mogelijk bij het introduceren van nieuwe technologieën: de gemeenschappelijke huur van een satellietkanaal bijvoorbeeld, dat door de twee omroepen als evenwaardige partners zou worden geëxploiteerd.

Nochtans is de BRT niet hoopvol gestemd over het welslagen van een dergelijk project, gelet op het feit dat een vroegere poging in die zin met aardse zenders (Radio Delta) op een mislukking is uitgedraaid.