De Nederlanden in de wereld
Het buitenlands beleid van de Vlaamse regering
Luidens een enquête is het buitenlands beleid van de Vlaamse regering een onderwerp, dat al de ledenorganisaties van de Vlaamse Culturele Koepel nauw aan het hart ligt. Daarom besloot het bestuur van deze cultuurkoepel over dit boeiend gegeven een colloquium te organiseren.
De Vlaamse Culturele Koepel (VCK) werd opgericht als een bundeling van Vlaamse sociaal-culturele verenigingen ter bevordering van de Nederlandse cultuur en de volksontwikkeling in Vlaanderen, alsmede ten behoeve van de culturele integratie met Nederland. De VCK werkt op een pluralistische basis, d.w.z. alle organisaties, aangesloten bij de VCK, zijn intern pluralistisch gestructureerd. Zodoende is het VCK de enige in zijn soort. Een twintigtal, veelal representatieve Vlaamse verenigingen zijn momenteel lid, o.m. de Bond van Grote en van Jonge Gezinnen, de Vlaamse Toeristenbond-Vlaamse Automobilistenbond, het Algemeen-Nederlands Zangverbond, het Muziek-verbond van België, de Vlaamse Volkskunstbeweging, het Vlaams Geneesherenverbond, Vlamingen in de Wereld en niet te vergeten, het Algemeen-Nederlands Verbond. De VCK geeft ook een eigen tijdschrift uit, dat KANAAL-8 heet en voor de kaderleden verschijnt regelmatig VCK-Actueel.
Het colloquium ‘Vlaanderen in de Wereld’ werd georganiseerd in het Kasteel van Ham te Steenokkerzeel enkele weken voor de besprekingen over de buitenlandse taken van de Vlaamse regering plaatsvonden in de Vlaamse Raad. Er was een ruime belangstelling van deelnemers, die zich over de voornemens van de Vlaamse regeringsleden wensten te informeren en soms zelf bepaalde suggesties aanreikten i.v.m. een buitenlands beleid.
De Vlaamse Culturele Koepel had minister Gaston Geens, voorzitter van de Vlaamse regering uitgenodigd naast cultuurminister Patrick Dewael, die zijn adjunctkabinetchef, Eddy Frans, had afgevaardigd.
Voor de confronterende gesprekken werden Herman Suykerbuyk (CVP-senator), Hans De Belder (VU-senator en gewezen diplomaat) en Pol Van den Driessche (redacteur De Standaard) gevraagd, maar ook de deelnemers zouden een kritische inbreng hebben.
Aan Vlamingen in de Wereld - mede-organisator - werd de gelegenheid geboden hun jongste projectvoorstellen tegenover pers en publiek in te leiden.
‘De versterkte Vlaamse autonomie wekt meer dan ooit behoefte om Vlaanderen op internationaal vlak bekend te maken en te profileren en uit te bouwen tot een Europees en mondiaal ontmoetingspunt’, zei Gaston Geens. Inderdaad, door de grondwetsherziening van 1988 zijn de gemeenschappen in ons land bevoegd voor vele buitenlandse aspecten van het beleid, een gemeenschapsdecreet kan daarbij een nationale wet wijzigen, maar niet omgekeerd. Op het vlak van de gewesten zijn er nog enkele moeilijkheden. Deze problemen moeten tijdens de komende derde fase van de staatshervorming worden opgelost. In zijn beleidsnota over externe betrekkingen kondigde minister Geens aan dat er in de schoot van de Vlaamse Gemeenschap een werkgroep 1992 opgericht zal worden die moet nagaan wat de consequenties zijn van de beslissingen op Europees vlak voor de Vlamingen. Vlaanderen moet ook actief participeren binnen de vereniging van Europese regio's en sloot daarom reeds meerdere samenwerkingsakkoorden af met andere regio's. ‘De toekomstige Europese politieke opbouw zal hier rekening mee moeten houden. De lokale gemeenschappen treden op waar de nationale lidstaten niet efficiënt kunnen werken’, betoogde de Vlaamse eerste minister. Er wordt een prioritaire aandacht besteed aan onze relaties met Nederland. Geens zag daar voornamelijk een culturele taak weggelegd. Vlaanderen en Nederland moeten elkaars waarde en rijkdom leren respecteren en dit gezamenlijk op het Europese forum brengen. Zuid-Afrika moet voorlopig nog wat wachten. De inhoud van een eventueel nieuw akkoord moet de Vlaamse Raad wel voorbereiden, maar ondertussen houdt de Vlaamse regering zich nog aan de internationale sancties.
Eddy Frans bezorgde de organisator - de VCK - al onmiddellijk een opkikker door in zijn inleiding in het openbaar te verklaren dat de erkenning door de minister van Cultuur van de Vlaamse Culturele Koepel voor 1991 een feit wordt. ‘De Vlaamse identiteit moet op het internationale vlak erkend en bevestigd worden door ons cultureel imago’, stelde hij vervolgens. Er is duidelijk een toename van het cultureel exportverkeer. Naast de economische uitdaging van 1992 komt er ook een culturele op ons af. Zal de Nederlandse taal en cultuur hierin overleven?
Volgens het plan van minister Dewael moet er aan het EG-verdrag een culturele paragraaf worden toegevoegd. Het plan Dewaele pleit ook om het werkterrein van de Nederlandse Taalunie uit te breiden. Dit is een van de prioriteiten, waarvan zal moeten worden uitgegaan omdat de financiële middelen niet toelaten dat alle culturele akkoorden (46) op een optimale wijze ingevuld worden.
In het daaropvolgende debat beklemtoonde Herman Suykerbuyk eveneens de noodzakelijke versterking van de banden tussen Vlaanderen en Nederland, mee