Neerlandia. Jaargang 94

[p. 165]

Spiegel Zuid

Hoewel de gevolgen van de nakende hereniging van Duitsland en van de explosieve ontwikkelingen in de Golf de jonste maanden ook in Vlaanderen het maatschappelijk-politieke debat beheersten, gebeurde er heus nog wel iets meer.

Uitgerekend in de relaties tussen Noord en Zuid viel er slecht en goed nieuws te noteren. De verklaring van de Nederlandse minister van Onderwijs Ritzen ten gunste van het Engelse taalgebruik aan de Nederlandse universiteiten, veroorzaakte ongenoegen. Zo wekten ook de afwezigheid van de Nederlandse minister van Cultuur d'Ancona op de openingszitting van het Algemeen-Nederlands Congres in Brussel én de inhoud van de daar voorgelezen Nederlandse boodschap behoorlijk wat ergernis in Vlaanderen. Dit leidde tot interpellaties in het Vlaamse en nederlandse parlement, waarna d'Ancona en haar Vlaamse kollega Dewael de plooien gingen glad strijken tijdens een warme lente-avond in Venetië.

Die incidenten en enkele nieuwe, ongelukkige feitjes inspireerden zelfs de Nederlandse minister-president Lubbers tot het berispen van zijn verantwoordelijke ministers. Ook de Vlaamse minister-president Geens vond dat het welletjes was en drong aan op een doorbraak. Die kwam er tijdens de zomervergadering van de Nederlandse Taalunie, want eigenlijk raakte men het daar eens over de oprichting en de taak van een spellingskommissie.

Diezelfde Geens verzamelde eind april in Brussel de vertegenwoordigers van zo'n veertig regio's, Länder en deelstaten voor de Tweede Konferentie van de Europese Regio's. In de slotresolutie drongen zij eensgezind aan op een aanpassing van het Europeese Verdrag, precies om de rechten van de (bijna) autonome volkeren en hun kulturen te respekteren in het eengemaakte Europa. Een volgende bijeenkomst is voor oktober gepland in Trente.

Voor het eerst sinds jaren trok er op 6 mei opnieuw een betoging van Vlaamsgezinden door de hoofdstad Brussel. Zo'n 8.000 Vlaamsgezinden eisten er de volledige uitvoering van de in België aan de gang zijnde

Lothar Späth, de minister-president van Baden-Württemberg, en zijn Vlaamse collega Gaston Geens, ondertekenden een intentieverklaring over samenwerking tussen beide landen. Vlaanderen en Baden-Württemberg gaan economische en technische samenwerking organizeren en plannen uitwisselen op het gebied van kultuur, onderwijs, huisvesting en welzijnsbeleid. Een gezamenlijke werkgroep moet hierover rechtstreeks verslag uitbrengen bij de twee ministers-president (foto Eric Peustjens - De Standaard).

[p. 166]

staatshervorming, met erg verregaande bevoegdheden voor de beide gemeenschappen van dit land. In toespraken werd zelfs gedreigd met Vlaamse onafhankelijkheid indien de politici hiervan geen werk maken tijdens het najaar. Datzelfde tema kwam vanzelfsprekend aan bod op de jaarlijkse IJzerbedevaart, die begrijpelijkerwijze ook een nadrukkelijke oproep tot vrede in het Golfgebied lanceerde. Het ‘Nooit-meer-oorlog’, dat in vier talen op dit moment staat geschreven, kreeg daardoor een biezondere dimensie. Koning Boudewijn zorgde twee keer voor groot nieuws. Een eerste maal gebeurde dit toen hij weigerde het door de beide Kamers goedgekeurde abortuswetsonderwerp te ondertekenen. Hij achtte dit in strijd met zijn geweten. Dat noopte de regering tot een ingewikkelde konstruktie, waarbij Boudewijn anderhalve dag geen koning was, om daarna opnieuw door het verenigde parlement opnieuw in zijn funkties te worden hersteld.

Boudewijn verwekte nog eens opschudding, toen hij in zijn klassieke rede op de Belgische nationale feestdag van 21 juli aandrong op de weg-werking van de nog blijvende gevolgen van de naoorlogse repressiewetgeving, waarvan kollaborateurs het slachtoffer waren en soms nog zijn. Hij verwees daarbij naar een sybillijns zinnetje in het regeerakkoord. Die koninklijke démarche werd in Vlaanderen, en zeker bij de Volksunie, maar ook bij de CVP, gunstig onthaald. De Waalse partijen, in het biezonder de PS, reageerden afkeurend. De geesten verwijderen zich duidelijk almaar meer.

Toch waren de Belgische nationale gevoelens in de weken voor 21 juli nog even opgelaaid bij de overwinningen van de nationale voetbalploeg op de Mondiale. Misschien resulteren de op handen zijnde koningsfeesten (Boudewijn is zestig geworden en bestuurt veertig jaar de natie) in hetzelfde.

Niettemin willen de vijf regeringspartijen (de Vlaamse en Franstalige kristendemokraten, de Vlaamse en Franstalige socialisten en de Vlaams-nationalistische Volksunie) in het najaar de zogenaamde derde faze van de staatsomvorming afwerken. Indien men hierin slaagt, krijgen de beide Gemeenschappen ook echt een eigen, rechtstreeks verkozen parlement en kunnen zij internationale verdragen gaan afsluiten. Nu die Gemeenschappen en Gewesten al ruim 40 procent van het overheidsgeld beheren, zou dit van België één van de meest gefederaliseerde landen van de wereld maken. Het is evenwel niet zeker dat het zo ver komt, want de weerstand in unitair-Belgicistische kringen is groot en de belangstelling van de gewone burger lijkt gering.

Alvast de Volksunie rekent erop dat dit lukt, want zij denkt reeds aan haar rol in het zelfstandige(r) Vlaanderen en wil zich omturnen tot een sociaal-vooruitstrevende partij zoals het Nederlandse D'66. Haar nieuwe naam zou ‘VU-Vlaamse Vrije Demokraten’ worden, hoewel elke vergelijking met de Nederlandse VVD uit den boze lijkt...

SOETKIN