Neerlandia. Jaargang 93

[p. 35]

Boek

ECI-prijs

De ECI-prijs wordt in 1989 voor het eerst toegekend aan het beste Nederlandstalige essay over ‘Gaat het Nederlands teloor’. In feite gaat het om 5 prijzen, tussen fl. 45.000,- en fl. 5.000,-. Inzendingen worden verwacht voor 8 maart 1989 bij: Notaris N.M.J. Damen, ECI-prijs, postbus 3660, 1001 AC Amsterdam.

Voor meer informatie: postbus 400, 4130 EK Vianen, tel. [phone].

EG-commissie verwerpt Brits boekenakkoord

De onderlinge afspraken tussen Britse uitgevers over de verkoop van bepaalde boeken zijn in strijd met de Europese concurrentieregels. De Commissie weigerde haar goedkeuring te geven aan het Britse ‘Net Book Agreements’.

De overeenkomst bepaalt dat sommige boeken door de boekwinkels niet beneden een bepaalde prijs mogen worden verkocht. De uitgevers hebben het recht die prijzen vast te leggen. Maar de overeenkomst bevat eveneens strikte regels voor de verkoop van de boeken in de andere EG-landen. En dat gaat volgens de EG-Commissie te ver. De beslissing zal gevolg hebben voor de prijzen van de boeken die verhandeld worden tussen Groot-Brittannië en Ierland, maar niet op de minimumprijzen die vastgelegd zijn voor de Britse boekenwinkels.

Het is de eerste keer dat de Commissie de Europese concurrentieregels toepast op prijsafspraken tussen uitgevers binnen één land, die invloed hebben op de Europese handel. De concurrentieregels werden al wel toegepast op afspraken tussen uitgevers uit verschillende landen (cfr. het Nederlands-Vlaams dossier vaste boekenprijs).

Huizinga in het Russisch

De 51-jarige Russische vertaler Dimitri Silvestrov legde na 10 jaar de laatste hand aan zijn vertaling van Huizinga's Herfsttij der Middeleeuwen. Het werk verscheen in de prestigieuze reeks Monumenten van de Ideeëngeschiedenis van de Academie van Wetenschappen van de Sovjetunie. De vertaling wordt begeleid door een essay van de cultuurhistoricus Aleksandr Michajlov over ‘Johan Huizinga in de geschiedschrijving van de cultuur’. Silvestrov had wel wat moeite met de culturele achtergrond van Huizenga's werk, die een heel andere is dan die van de hedendaagse Russische lezer. Voor de toekomst plant Silvestrov een Huizinga-bundel met Homo Ludens en een aantal essays.

Claus in het Frans

Hugo Claus stelde half november op de boekenbeurs van Quebec in Canada de Franse vertaling van zijn jongste roman ‘Een Zachte Vernieling’ (De Bezige Bij) voor: ‘Une Douce Destruction’. Van ‘Het Verdriet van België’ bestaat al enige tijd een vertaling: ‘Le Chagrin des Belges’.

Snoecks Almanak

Het Vlaamse koperspubliek van Snoecks Almanak is met zijn 110.000 zielen wel bijna drie keer zo groot als het Nederlandse, maar niettemin is er in het Noorden een groeiende belangstelling voor deze sinds 1923 in Gent uitgegeven almanak. De uitgever doet dan ook zijn best de Nederlandse markt te veroveren. In de aflevering 1989 vinden we verhalen van J. Bernlef, M. van Paemel, G. Lauwaert, een interview van Corine Spoor met Jeroen Brouwers, enz. Het geheel wordt opgefleurd met veel, zeer veel foto's.

Manteau wordt Nederlandser

De exploitatieverantwoordelijkheid voor de literaire uitgeverij Manteau uit Antwerpen wordt binnen het Malherbe-concern ondergebracht bij de uitgeverij De Boekerij in Amsterdam. Van deze maatregel, die met terugwerkende kracht ingaat op 1 juli '88, werden de Vlaamse Manteau-auteurs op de hoogte gebracht.

Uitgeverij Manteau, die in 1988 haar vijftigjarig bestaan vierde, maakt samen met o.a. Standaard Uitgeverij in Antwerpen en uitgeverij De Boekerij in Amsterdam deel uit van het Nederlandse Malherbeconcern. Voor distributie deed Manteau al een beroep op de diensten van Standaard Uitgeverij, maar de beslissing over het al dan niet uitgeven van literair werk lag tot nog toe in laatste instantie in handen van de Vlaamse Manteaudirecteur Lionel Deflo. In die toestand komt nu verandering.

Voortaan zal het werk van Vlaamse auteurs die in Antwerpen bij Manteau aankloppen, nog wel door Deflo geselecteerd worden, maar uiteindelijk door De Boekerij in Amsterdam worden gefiatteerd. Ook een deel van het produktieproces wordt verlegd naar Nederland, van waaruit de Manteau-uitgaven dan naar Vlaanderen geëxporteerd worden. Ook de distributie in Nederland wordt aan De Boekerij toevertrouwd. In Vlaanderen blijft Standaard Uitgeverij voor de verdeling zorgen.

‘Literair werk van Manteau wordt nu voor 48 procent in Nederland verdeeld en voor 52 procent in Vlaanderen’, zegt Manteaudirecteur Lionel Deflo. ‘En die cijfers kloppen niet met de omvang van het potentiële lezerspubliek langs beide kanten van de staatsgrens. Onze politiek wordt nu: Vlaamse boeken uitgeven die kwalitatief ook de Nederlandse markt aankunnen’.

‘Daarom bouwen we voort op onze grote publiekstrekkers zoals Geeraerts, Vandeloo en Ruyslinck en werken we verder met fondsauteurs die al een paar romans op hun actief hebben, zoals Van Babylon en Seghers. Debutanten zullen beter begeleid worden met het oog op afzet in Nederland en we gaan ook meer Franse literatuur in het Nederlands vertalen’.

De nieuwe maatregel brengt mee dat Manteau vooral als bureauredactie zal werken voor titelselectie, voorbereiding van kopij en produktiebegeleiding. Van de 4,5 voltijdse betrekkingen bij Manteau-Antwerpen gaat anderhalve job verloren.

Aantal boektitels stijgt

Het aantal nieuwe titels in Vlaanderen is weer gestegen. In 1987 meldden 95 Vlaamse uitgevers 2.858 titels, dat is 9 procent meer dan in 1986 en 35 procent meer dan tien jaar geleden. Jeugdlectuur (978 titels) en leermiddelen (602) blijven de overheersende genres.

Achthonderd titels uit 1987 werden gemeld door filialen van Nederlandse firma's in Vlaanderen of van firma's die behoren tot Nederlandse concerns; 250 titels kwamen van in Wallonië gevestigde uitgevers en 1.800 titels van zelfstandige Vlaamse uitgevers.

Een flink deel van de Nederlandstalige boeken wordt verkocht via boekenclubs. Bijna 350.000 van de meer dan één miljoen ECI-en NBC-leden zijn Vlamingen. Hun voorkeur gaat voor 29 procent naar ‘historische-, familie- en damesromans’. De lite-

[p. 36]

raire romans en gedichten zorgen bij die clubs voor 15 procent van de omzet.

Opmerkelijk is dat deze literatuur in de boekhandel het belangrijkste genre vormt: 25 procent.

Over de totale omzet-resultaten van 1987 kan men nog geen cijfers geven. De Vlaamse boekenwereld rekent nu eenmaal trager dan de Nederlandse. Die heeft al gegevens beschikbaar. Daaruit blijkt dat de omzet van ‘het algemene boek’ in Nederland in 1987 nagenoeg op hetzelfde niveau bleef als in de drie voorgaande jaren. Het aantal gekochte exemplaren vertoonde daar een dalende tendens. In 1987 werden in Nederland 13.329 titels geproduceerd, wat iets minder is dan in 1986. Bij fictie is er over vrijwel de gehele lijn een verhoging van de titelproduktie. Binnen het genre proza is 60 procent vertaald werk.

Maurice Gilliams wordt vertaald

Vertalingen van Maurice Gilliams' werk in het Engels bestaan nog niet, zo constateert de Stichting Maurice Gilliams, die zich wil inspannen om het werk van de Vlaamse dichter en prozaschrijver in het buitenland bekend te maken. Vertalingen naar het Duits zijn er wel, maar zij voldoen niet. In het Frans werden vertaalde werken in eigen beheer uitgegeven door Remi de Munck in diens uitgeverij ‘Librairie des Arts’. Door bemiddeling van de Stichting zal in 1989-90 een Engelse vertaling van ‘Elias of het gevecht met de nachtegalen’ in de Verenigde Staten op de markt worden gebracht. Bij dezelfde uitgever zullen ook vertaalde gedichten verschijnen.