Neerlandia. Jaargang 93

[p. 14]

de nederlanden in de wereld

De Neerlandistiek te Budapest

Het onderwijs van de Nederlandse taal en cultuur bestaat in Budapest op universitair niveau alleen maar op de Eötvös-Lorand-Universiteit (ELTE). De afdeling neerlandistiek ressorteert onder de vakgroep Germanistiek en Romanistiek, onder leiding van de germanist prof. dr. Karl Manherz. De naam van de vakgroep is een beetje misleidend: hier worden geen Duits, Engels of Frans onderwezen, maar de zgn. kleine Germaanse talen, dus Noors, Zweeds, Deens, IJslands en Nederlands.

De taalcursussen Nederlands en de studie van het Nederlands als bijvak (naast twee hoofdvakken) begon op de universiteit ELTE in het begin van de jaren zeventig. Vanaf het academisch jaar 1985-86 kreeg het Nederlands de status van hoofdvak: de studie werd uitgebreid van 3 tot 5 jaar. Na een overgangsperiode met zowel bijvak- als hoofdvakstudenten verdwijnt de bijvakstudie van drie jaar helemaal.

In het eerste jaar van de hoofdvakstudie wordt de grondslag gelegd: de student krijgt een intensieve basiscursus Nederlands (5 lesuren per week) en één hoorcollege geschiedenis van de Lage Landen. Aan het eind van het eerste jaar moeten de studenten een taalexamen afleggen (schriftelijk en mondeling) en een tentamen geschiedenis. Van de resultaten van dit ‘basisexamen’ hangt dan af of de student naar het tweede jaar overgaat, dus écht een student neerlandistiek wordt. Vanaf het tweede jaar worden alle colleges in het Nederlands gegeven. In het 2e tot 5e studiejaar hebben de studenten 10 tot 12 colleges per week: literatuurgeschiedenis, werkcollege letterkunde, beschrijvende grammatica, historische taalkunde, taalvaardigheid, kennis van land en volk, vertalen. De colleges worden tegenwoordig verzorgd door twee full-time docenten: mw. Judit Gera, gespecialiseerd in de letterkunde en mw. dr. Erzsébet Mollay, gespecialiseerd in de taalkunde.

Een belangrijke taak van de docenten - naast het lesgeven - bestaat erin de hulpmiddelen voor het onderwijs van het betrekkelijk nieuwe vak neerlandistiek samen te stellen: er zijn al leerboeken, bloemlezingen, tekstboeken, bibliografieën ontstaan die in de colleges onontbeerlijk zijn. Een Nederlandstalige lector hebben we in Budapest helaas nog niet, maar er is goede hoop dat daar in de toekomst een gunstige verandering in komt. Toch gaat geen semester voorbij zonder gastcolleges van Nederlandssprekenden of gasten uit het Nederlandse taalgebied. Als andere vakgroepen van de universiteit gasten uit Neder-

Parlement te Budapest, gezien vanop het dak van het Nationaal Museum.

[p. 15]

Faculteitsgebouw waar de sectie Nederlands is ondergebracht.

land of België hebben, brengen ze soms ook een bezoek aan de afdeling neerlandistiek (b.v. prof. dr. J. van Haver uit Vlaanderen) maar er komen soms ook neerlandici om direct voor de studenten neerlandistiek colleges te houden; zo kwamen al de professoren Jaap de Rooij uit Amsterdam, Gerhardt Worgt uit Leizig, Siegfried Theissen uit Luik en A. van Zoest uit Nederland. Delegaties van Nederlandse studenten wensen ook Hongaarse studenten neerlandistiek te ontmoeten, zoals onlangs nog een groepje studenten van de Technische Universiteit Eindhoven.

Het aantal studenten schommelde in de laatste jaren altijd rond de twintig. Sinds Nederlands als hoofdvak kan worden gestudeerd, is een duidelijke toename van de belangstelling te constateren.

Neerlandici krijgen ook altijd de vraag ‘waarom studeren jullie Nederlands?’. De motivatie van de studenten is vrij uiteenlopend. De meesten zijn taalkundig of letterkundig geïnteresseerd, zij studeren als ander hoofdvak Duits, Russisch, Frans of een andere taal. De tweede belangrijkste motivatie is die van de kunsthistorici: de Nederlandse schilderkunst. Niet te onderschatten is de groep studenten die, aangespoord door reizen en nieuw verworven vrienden in België of in Nederland, enthousiast Nederlands volgt. Er zijn in elk jaar ook belangstellenden van andere faculteiten en universiteiten (wiskunde, economie, rechten, lichamelijke opvoeding, enz...)

Na het waarom komt meestal de vraag ‘wat kan je ermee doen?’. Naast lesgeven (b.v. aan mensen die met een beurs naar Nederland gaan), is er zelfs voor studenten vaak vertaal- of tolkwerk en bestaat er een grote vraag naar gidsen die Nederlands spreken. Omdat het buitenland meestal geen Hongaars kent, is in Hongarije de kennis van alle vreemde talen belangrijk. Nog dit: buiten universiteitsverband wordt er ook aan de volkshogeschool en in de avondcursussen van talenscholen Nederlands onderwezen.

Erzsébet MOLLAY

docente Nederlands te Budapest