Neerlandia. Jaargang 92

[p. 152]

Het bureau voor Belgische zaken in Breda
Duivel-doet-al voor grensproblemen in de sociale verzekering

Ontstaan

Lang vóór de Tweede Wereldoorlog voelde men in Nederland de behoefte aan een centraal punt in verband met de contacten met België op het terrein van de sociale verzekeringswetgeving. Het gevolg hiervan was dat de Raad van Arbeid Breda in 1934 als bemiddelingsraad werd aangewezen voor de werkzaamheden voortvloeiende uit het tussen België en Nederland in 1931 gesloten Verdrag inzake de invaliditeitsen ouderdomsverzekering. In 1939 werd de benaming ‘Bemiddelingsraad’ vervangen door de naam ‘Bureau voor uitvoering van het Nederlands-Belgisch Tractaat’. Ingevolge het Koninklijk Besluit van 29 juni 1947 (Staatsblad H 183), waarbij de mogelijkheid tot uitbetaling van kinderbijslag aan in België wonenden werd geopend, werd besloten in beide landen een Centraal orgaan aan te wijzen. Voor Nederland werd dit het ‘Bureau voor Belgische Zaken der Vereeniging van Raden van Arbeid’. Deze benaming werd officieel vastgelegd in diverse technische akkoorden, gesloten ter uitvoering van het Algemeen Verdrag inzake de sociale verzekering van 29 augustus 1947 tussen België en Nederland. In bedoelde akkoorden werden diverse taken aan het Bureau toevertrouwd.

Door het in werking treden van de Organisatiewet Sociale Verzekering hield per 1 januari 1952 voor de Raden van Arbeid de bemoeienis op met de uitvoering van de

Het bureau voor Belgische Zaken in Breda

Ziektewet en de Kinderbijslagwetten. Hierdoor groeide de noodzaak om de status van het Bureau, dat juist met die wetten het meest te maken had, te herzien. In 1954 werd dan door de Federatie van Bedrijfsverenigingen, de Vereniging van Raden van Arbeid en de Rijksverzekeringsbank, thans de Sociale Verzekeringsbank geheten, de Stichting ‘Bureau voor Belgische Zaken, de sociale verzekering betreffende’ in het leven geroepen. Hierdoor werd het reeds sedert 1934 bij de Raad van Arbeid te Breda gevestigde centrale bureau voor de contacten met België een bredere basis en een duidelijk profiel gegeven.

Wegens samenvoeging van de Sociale Verzekeringsbank en de Raden van Arbeid tot een concern genaamd Sociale Verzekeringsbank werd de bestaande Stichting per 1 april '88 omgevormd tot een Stichting waarin naast de Sociale Verzekeringsbank en de Federatie van Bedrijfsverenigingen ook de Ziekenfondsraad participeert. Waren tot dan toe de banden met de Ziekenfondsraad al nauw, door de statutenwijziging per 1 april 1988 werd nog eens extra benadrukt dat het Bureau voor Belgische Zaken een exponent is van alle uitvoeringsorganen in Nederland. Immers, de drie in het bestuur van BBZ vertegenwoordigde Nederlandse Sociale Verzekeringsorganen zijn centrale en overkoepelende instellingen, die in feite het gehele uitvoeringswezen van de Sociale Verzekeringswetgeving in Nederland vertegenwoordigen.

In het verleden zijn pogingen aangewend om de Stichting Bureau voor Belgische Zaken, verder te noemen B.B.Z., te bilateraliseren. Men wilde er een Belgisch-Nederlands bureau van maken. Er was ook al een globale blauwdruk voor die structuur. Er werd gedacht aan een Belgisch-Nederlands bestuur. Deze grensoverschrijdende overbruggingspoging is kennelijk politiek niet haalbaar gebleken.

De leiding berust thans bij Mevrouw Mr. A. Oudkerk, tevens directeur van het districtskantoor Breda van de Sociale Verzekeringsbank, die door het bestuur van de Stichting als directeur werd aangewezen. Bij B.B.Z. zijn thans 32 personeelsleden werkzaam. Het Bureau van de Stichting B.B.Z. is gevestigd in het gebouw van de Sociale Verzekeringsbank, distrikt Breda, aan het adres Markendaalseweg 35.

Doel en werkterrein

Blijkens artikel 2 van de Stichtingsakte is het doel van de Stichting: ‘Het behartigen van de belangen van de uitvoeringsorganen van de Nederlandse sociale verzekering met betrekking tot de door deze organen te vervullen taken in verband met de op het gebied van de sociale verzekering tussen Nederland en België getroffen regelingen, alsmede het behartigen van de belangen van andere bij deze regelingen betrokkenen’ - en verder: - ‘Het geven van adviezen aan de voornoemde uitvoeringsorganen en andere betrokkenen met betrekking tot op het gebied der Sociale Verzekering tussen Nederland en België getroffen of te treffen regelingen’.

De Stichting heeft dus een wel zeer ruime doelstelling. Juist de vermelding ‘andere betrokkenen’ geven het Bureau de mogelijkheid om op verzoek, zowel van vaken belangenorganisaties, als van individuele werkgevers en werknemers, te bemiddelen bij de afwerking en bespoediging van onder meer aanvragen om kinderbijslag, pensioen, ziektegeld, werkloosheidsvergoeding, invaliditeitsuitkering, medische verzorging en verlofgeld.

In de loop der jaren werden in het Verdrag en de Akkoorden met België en in de E.E.G.-Verordeningen diverse taken aan het Bureau toevertrouwd.

Zo wordt alle Belgische kinderbijslag die wordt toegekend voor in Nederland verblijvende kinderen in opdracht van de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers of het Rijksinstituut voor de Sociale Ver-

[p. 153]

Samenwerking over de grenzen heen.

zekeringen der Zelfstandigen via B.B.Z. uitbetaald. Maar niet alleen de betaling loopt via het bureau, ook voor de vereiste onderzoeken naar het recht en de samenloop van rechten wordt het bureau ingeschakeld. Voor de realisering van de rechten op Nederlands of Belgisch pensioen voor diegenen die grensoverschrijdend werkten of op een bepaald tijdstip hun woonplaats verlegden van Noord naar Zuid of andersom, is B.B.Z. een belangrijke schakel. Duizenden Belgen en Nederlanders hebben in de loop der jaren bij de afwikkeling van hun Belgische en Nederlandse pensioenrechten de bemiddeling ingeroepen van B.B.Z.

Ook de behandeling van de aanvragen om zogenaamde bewijzen van detachering met betrekking tot de van toepassing zijnde wetgeving, voor werknemers die vanuit Nederland naar België worden uitgezonden, geschiedt door het Bureau. In deze bestaat er regelmatig contact en overleg met de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid te Brussel.

Ook in de andere sectoren van de sociale verzekering worden diverse taken verricht. Veelvuldig worden aan Nederlandse en Belgische ondernemingen en werknemers inlichtingen verstrekt in verband met de toepassing van de sociale verzekeringswetgeving van het andere land, in verband met de tewerkstelling van personeel aldaar, en in verband met het in het andere land gaan werken en/of wonen.

Sedert enkele jaren worden door B.B.Z. periodiek zitdagen verzorgd in Maastricht en Terneuzen. Op deze zitdagen kunnen ondernemers en (ex)-grensarbeiders uit de betreffende Belgisch-Nederlandse regio van informatie worden voorzien en geholpen worden met vraagstukken voortvloeiende uit het grensoverschrijdend werken of ondernemen. Het is onbegonnen werk om alle dienstverlenende en ondersteunende activiteiten van B.B.Z. per onderdeel te beschrijven. Duidelijk moge zijn dat de contacten van B.B.Z. zich in ieder geval uitstrekken over alle Belgische en Nederlandse sociale verzekeringsorganen en aanverwante instellingen. Ook zal het duidelijk zijn dat de verwachtingen ten opzichte van B.B.Z. hoog zijn, omdat vaak vereist is dat de medewerking op nagenoeg alle terreinen van de sociale verzekeringswetten in België en Nederland ‘de weg weten’. Het is immers niet verwonderlijk dat men in dit complexe samenspinsel van wetten, akkoorden, besluiten, verdragen, arresten en afspraken tussen ambtelijke diensten, als gewone burger ‘het spoor bijster geraakt’, of zoals men in Vlaanderen wel eens zegt ‘het Noorden verliest’.

Getracht wordt om overeenkomstig de doelstelling dienstverlenend actief te zijn aan weerszijden van de Belgisch-Nederlandse grens. Het Bureau voor Belgische Zaken, spontaan ontstaan, gegroeid vanuit een behoefte, bewijst zijn bestaansrecht dagelijks en ook bij een vervaging van de grenzen kan het een zeer nuttige functie vervullen.

C.J.M. VAN GILS

Adjunct - directeur van het Bureau voor Belgische Zaken