Neerlandia. Jaargang 92

Media

Nederland 3

Met ingang van maandag 4 april heeft Nederland er een derde televisiezender bij.

Voorafgaand aan dit nieuwe Nederlandse televisiekanaal, begon de NOS op zaterdag 13 februari met experimentele uitzendingen op Nederland 3, hetgeen betekende dat tijdens de Olympische Winterspelen in het Canadese Galgary elke ochtend, avond en nacht bijna alle Olympische wedstrijden rechtstreeks werden uitgezonden.

Nederland 3, het ‘Derde Net’, ofwel het ‘Andere Net’ zoals het in Hilversumse vakjargon door de grote omroepen-met-leden meesmuilend wordt genoemd, is er gekomen dank zij de omstreden mediawet, die uiteindelijk in de maand april 1987 door de Eerste Kamer werd goedgekeurd.

Karakteristiek voor de Nederland 3-pro-

[p. 69]

gramma's is wat in het Hilversumse spraakgebruik ‘horizontale programmering’ wordt genoemd. Populair vertaald betekent het, dat de kijker er elke dag op hetzelfde tijdstip de programma's van zijn/haar voorkeur kan vinden. Die worden gerangschikt rondom de NOS-journaals en verzorgd door de kleine zendgemachtigden zonder leden (IKON, Teleac, ...).

Educatieve uitzendingen, kinderprogramma's en voorlichtingsrubrieken worden uitgezonden tot acht uur 's avonds. Tussen half negen en half elf komen op de vaste weekdagen dezelfde programmasoorten terug: het volledig avondvullende programma uit theater, opera of studio steeds op vrijdag; comedy-series krijgen hun vaste plek op zaterdagavond kwart over acht; cinema en tv-drama staan op woensdagavond en op dinsdagavond is er wekelijks een lange documentaire.

Het Derde Net zal ook veel sport bieden. Eén en ander gaat dan uiteraard ten koste van het oorspronkelijke concert of drama, maar de opzet van Nederland 3 is nu eenmaal veel educatieve uitzendingen te brengen en voldoende ruimte voor evenementen op het gebied van sport, cultuur en politiek. Bij de Vlaamse kabelmaatschappijen bestaan twee houdingen tegenover de nieuwe tv-zender Nederland 3. Een groot aantal maatschappijen stond meteen klaar om de eerste (proef)-uitzendingen naar de Vlaamse huiskamers door te sturen.

Een andere groep bracht alles reeds technisch in gereedheid, maar wacht nog op een definitieve beslissing van zijn raad van bestuur en/of de toestemming van de RTT of van cultuurminister Dewael om met de uitzendingen van start te gaan. Een laatste kleine groep zal Nederland 3 pas op zijn kabel nemen vanaf 4 april wanneer de uitzendingen officieel van start gaan.

De problemen in verband met de auteursrechten zijn in ieder geval reeds van de baan vermits door de NOS en de Belgische Beroepsvereniging voor Radio- en TV-distributie (RTD) een overeenkomst werd gesloten. Dat akkoord houdt als positief aspect voor de Vlaamse kabelkijker in dat de huidige bijdrage van 436 BF. voor auteursrechten ongewijzigd blijft.

Co-produkties BRT-NOS

Op 3 februari ging te Kessel bij Lier een filmploeg aan de slag voor het draaien van een nieuwe coproduktie tussen BRT en NOS.

‘Het Begeren’ is een bewerking van de gelijknamige roman van Piet van Aken. Guy Bernaert schreef het scenario, Jan Keja regisseert, Joanna Geldof is de producer, en Jo de Meyere speelt de hoofdrol, bijgestaan door o.a. Ille Geldhof, Oswald Versijp en Kris Ceuppens.

Het verhaal speelt zich rond de eeuwwisseling af in de Rupelstreek en handelt over een drama in een boerengezin dat sterk verweven is met de sociale strijd en de opkomst van het syndikalisme in die periode. De uitzending is gepland voor 1 mei 1988.

‘Het begeren’ vertelt het verhaal van drie samenwonende broers, die op hun armzalige boerderijtje en in loondienst bij de steenbakkerijen een harde strijd om het dagelijks bestaan leveren. Hoofdfiguur is de eenzelvige Balten, die hartstochtelijk verliefd is op zijn inwonende schoonzuster Maria, de echtgenote van de oudste broer Tonne. In de verbeten strijd om de gunsten van de mooie Maria komt Tonne om het leven en belandt Balten in de gevangenis. De jongste broer Jep stort zich in de sociale strijd.

‘Het begeren’ is een deel van een drieluik van BRT-NOS coprodukties. De eerste film heet ‘Lize’ en gaat over de zoektocht van een vrouw naar haar kind, dat ze 12 jaar eerder voor adoptie afstond. Hij werd al ingeblikt door een Nederlandse filmploeg onder leiding van een Vlaamse regisseur en zal eind april worden uitgezonden. Voor ‘Het begeren’ wordt net omgekeerd samengewerkt: een Vlaamse filmploeg en een Nederlandse regisseur.

‘Zonderlinge Zielen’ is de titel van de derde film, waarvoor René Verheese het scenario schreef en die handelt over het wel en wee van jongeren in een opvangtehuis.

Steden en hun verleden

Op vrijdag 8 april a.s. start de Teleac-cursus over de stadsgeschiedenis onder de titel ‘Steden en hun verleden’, de ontwikkeling van de stedelijke samenleving in de Nederlanden tot de 19e eeuw.

Aan de hand van acht Nederlandse en vier Vlaamse steden wordt de historische herkomst van de Noord- en Zuidnederlandse stad in beeld gebracht, waarbij het leven van de mens in die tijd centraal staat. De cursus is erop gericht om op een andere wijze naar de historische overblijfselen van hun steden te gaan kijken. Geleerd wordt om hun aanwezigheid in een historische context te plaatsen, oog te krijgen voor details en begrip voor de menselijke dimensie.

De televisie behandelt, net als het cursusboek, aan de hand van één van de twaalf steden, verschillende thema's.

De stadsverdediging wordt behandeld met Maastricht en Naarden als voorbeeldsteden. De stedelijke rechtspraak en het bestuur worden beschreven aan de hand van de Mechelse geschiedenis. Bij het onderwerp kerkelijk leven staat Utrecht centraal.

De Bossche geschiedenis licht het thema verkeer nader toe. Antwerpen illustreert de (verre) handel, Leiden de nijverheid, Amsterdam het wonen (in de breedste betekenis van het woord), Leuven het onderwijs, Haarlem de cultuur (zowel de kunsten als de volkscultuur en vrijetijdsbesteding), Brugge de sociale zorg en ten slotte toont de Groningse geschiedenis het belang van de relatie stad-platteland. De verschillende thema's worden geïntroduceerd met behulp van de geschiedenis van een van de oudste en mooiste steden van Nederland, Maastricht.

Teleac-Magazine van maart-september 1988 schrijft: ‘Zoals uit deze opsomming blijkt staan in de cursus zowel Nederlandse als Vlaamse steden centraal. Vanuit het perspectief van de stadsgeschiedenis is dit een vanzelfsprekende aanpak. In de middeleeuwen, toen van naties nog geen sprake was, werden de Lage Landen - dus heel het gebied tussen Rijsel (nu Lille) en Groningen - vaak aangeduid als Vlaanderen. In het graafschap Vlaanderen lagen immers de eerste grote steden. Met andere woorden: Vlaanderen was toen economisch en politiek het belangrijkste gewest in de Lage Landen. Met uitzondering van noordelijk Italië was er geen gebied in Europa met een vergelijkbare graad van verstedelijking en welvaart. Na de zestiende eeuw verschoof het zwaartepunt in noordelijke richting. Het noordwestelijk deel van de Lage Landen, ofwel het graafschap Holland met zijn talrijke, welvarende havensteden en in het bijzonder met Amsterdam, kreeg een dominerende positie binnen de Noordnederlandse economie, politiek en cultuur’.

In de radiolessen ligt het accent minder op het thema maar meer op het verleden van de stad. Gesprekken met deskundigen op het gebied van de lokale geschiedenis geven een impressie van de historie en van de bezienswaardigheden van de twaalf behandelde steden.

[p. 70]

Naast het cursusboek is er, voor wie de steden goed wil leren kennen, ook nog het boekje ‘Wandelen door twaalf steden’. Hierin staan routes door de steden die in de cursus worden belicht.

Het is ook mogelijk om deel te nemen aan een speciale dag- of weekend-excursie in het najaar van 1988. Deze stadswandelingen worden georganiseerd in samenwerking met de plaatselijke VVV's en deskundigen. Zowel het cursusboek ‘Steden en hun verleden’ als de wandelgids zijn gezamenlijke uitgaven van Teleac en de Staatsuitgeverij. De twaalf televisielessen worden vanaf 8 april a.s. wekelijks uitgezonden op vrijdag van 18.30 tot 19.00 uur via Nederland 3. De twaalf radioprogramma's zijn wekelijks te beluisteren vanaf maandag 11 april van 21.30 tot 22.00 uur op radio 5.

De cursus wordt in het najaar van 1988 opnieuw uitgezonden.

Ook Teletekst begeleidt ‘Steden en hun verleden’.

Het cursusboek ‘Steden en hun verleden’ kost BF 1135/fl. 59,50. De wandelgids kost BF 370 / fl. 19,50. Beide boeken zijn eveneens als set verkrijgbaar tegen de prijs van BF 1435 / fl. 75,-. Het cursusboek en/of de wandelgids zijn te bestellen door het bedrag van het gewenste pakket over te maken op rekening nummer 000-56 85 02-82 ten name van Audivox, Antwerpen, onder vermelding van ‘Steden en hun verleden’.