Neerlandia. Jaargang 91

Algemene Vergadering
De Algemene Vergadering van het ANV wordt op Zaterdag 20 juni 1987 te Roosendaal gehouden.

Het ANV vandaag

Het ANV is nogal eens in het nieuws geweest de laatste maanden. Gelukkig, zult U denken. Enige publiciteit kan het ANV best gebruiken. De aloude doelstelling, de bevordering van de Nederlandse taal en cultuur op grond van Nederlands-Vlaamse samenwerking mag - en moet - nog steeds gehoord woorden. Bovendien, een dergelijke ruime doelstelling is het meer dan waard haar bij brede lagen van de bevolking ingang te doen vinden. En publiciteit kan daar bij helpen.

Naast de verheugende publiciteit over de uitreiking van de Visser-Neerlandiaprijzen aan mevrouw Treves (eerste prijs voor haar televisiespel ‘Een gat in de markt’), en aan de heren Donck (voor zijn televisiespel ‘Oude talen’) en Capteyn (voor zijn televisiespel ‘Otto en Hans’) in Maastricht op 13 december 1986 en aan de heren Heldring (commentator NRC-Handelsblad) en Josef Kempen (leraar Nederlands in Duitsland) op 15 december 1986 in Brussel, brachten twee andere gebeurtenissen het ANV op andere wijze in de media.

Allereerst was daar vorig najaar het voornemen van de minister van WVC om het subsidie aan het ANV met ingang van 1 januari 1987, na ruim 80 jaar, plotseling in te trekken. Met de inzet van velen, politici, bestuurders, leden en bestuur van het ANV, is de minister tot het verheugende inzicht gekomen dat intrekking, zowel uit een oogpunt van behoorlijk bestuur, als op grond van het belang dat aan een grensoverschrijdende algemene vereniging voor het hele Nederlandse taalgebied moet worden toegekend, onverstandig zou zijn. In dit inzicht ging de Tweede Kamer hem voor met het aannemen op 16 december 1986 van een amendement op de begroting van WVC strekkende tot behoud van het subsidie voor het ANV.

Het ANV is allen die zich voor dit behoud hebben ingezet zeer erkentelijk. Het verplicht evenwel tevens tot een hernieuwde inspanning. Deze inspanning zal dienen te bestaan uit het pogen een maatschappelijk draagvlak te vormen voor de steeds duidelijker wordende noodzaak alle krachten in Nederland en Vlaanderen op het gebied van de Nederlandse taal en cultuur te bundelen. Schrijft niet de minister van Buitenlandse Zaken Van den Broek in zijn toelichting op de begroting:

‘Veel aandacht wordt hierbij besteed aan het uitdragen van de eigen culturele iden-

[p. 92]

titeit, die al naar gelang de Europese integratie voortschrijdt, in toenemende mate bepalend zal zijn voor de nationale identiteit’.

‘In de EG wordt daarbij gestreefd naar bevordering van de cohesie tussen de lidstaten, met behoud echter van de eigen culturele identiteit en met erkenning van het specifieke karakter van culturele goederen en diensten’.

‘Van groot belang is de culturele samenwerking met België. Dit jaar zal op passende wijze het veertigjarig bestaan van het Nederlands-Belgische culturele verdrag worden gevierd. Gestreefd wordt naar een versterking van de rol van de Nederlandse Taalunie, ook ten opzichte van derde landen, als instrument voor de integratie van Nederland en de Vlaamse gemeenschap op het gebied van de Nederlandse taal en letteren’.

Ook in de Nota Multilaterale Culturele Betrekkingen wijzen de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken en de ministers van WVC en O & W op het belang van het onderhouden van culturele betrekkingen: ‘Zij zijn in het bijzonder van belang in het huidige tijdsgewricht, waarin in toenemende mate sprake is van een zekere kwetsbaarheid van kleine culturele eenheden, waartoe ook een land als Nederland gerekend dient te worden. Het proces van schaalvergroting zoals zich dat bij voorbeeld in de internationale communicatieverhoudingen voltrekt, maakt het steeds moeilijker de eigen culturele identiteit te bewaren, respectievelijk zelfstandig te ontwikkelen’.

Door middel van de heroprichting van afdelingen (Oost-Vlaanderen, West-Vlaanderen, Arnhem-Nijmegen), de verjonging van de afdelingen en het intensiveren van het werk van de werkgroepen, zal het ANV proberen zoveel mogelijk burgers in Nederland en Vlaanderen te overtuigen van het nut en de noodzaak een zeker bewustzijn te ontwikkelen met betrekking tot de Nederlandse identiteit in Europees verband. In deze betekenis draagt het verbond bij tot het vormen van een in een democratie onontbeerlijk maatschappelijk draagvlak voor zowel het beleid van de Nederlandse en Vlaamse overheid, als ook voor het bestaan van de Taalunie en het door haar gevoerde beleid.

Waar de publiciteit in Nederland zich vooral richtte op de dreigende subsidie-intrekking, besteedden de media in Vlaanderen vooral aandacht aan het in de publiciteit geraakte zgn. plan-Gysels over de situatie rondom Brussel en in de Voerstreek. De voorzitter Vlaanderen, prof. dr. H. Gysels, ontwikkelde enkele (te) originele gedachten om ontstane impasses in de Belgische politiek te doorbreken. Hiertegen rees dermate veel verzet, dat het plan, na overleg met de algemeen secretaris, door de auteur werd ingetrokken en de voorziene bestuursvergadering werd afgelast. Hiermede heeft het plan nooit enige ANV-status verkregen. Niettemin bereikte het plan-Gysels wel als zodanig de openbaarheid, waar het eveneens een storm aan kritiek oogstte. In een verklaring van 19 januari 1987 nam het Dagelijks Bestuur van het Algemeen-Nederlands Verbond volledig afstand van het plan-Gysels over Voeren en Brussel.

Ter hoofdbestuursvergadering van 21 februari 1987 besloot prof. Gysels vervolgens zijn werkzaamheden als voorzitter Vlaanderen op te schorten tot de Algemene Verbondsvergadering op 20 juni 1987.

Nu de aandacht na bovenstaande gebeurtenissen weer geheel gericht kan worden op de eigenlijke taak van het ANV, neemt het bestuur zich voor ledenwerving en verjonging krachtig te bevorderen, het werk van de werkgroepen te intensiveren, enkele nieuwe werkgroepen, zoals Nederlandse Antillen en immigranten, op te richten en jaarlijks een zgn. Verbondsconferentie te houden, waarop alle besturen van afdelingen en werkgroepen samen met het hoofdbestuur het door het ANV te voeren beleid zullen behandelen. Deze conferentie zal worden gehouden op zaterdag 23 mei 1987. Het bestuur zal intussen gesprekken voeren met interne geledingen, zoals werkgroepbesturen, de redactie van Neerlandia en de Visser-Neerlandia-commissies. Ook zal het een inventarisatie opstellen van geheel of gedeeltelijk gelijkgerichte verenigingen en organisaties buiten het ANV, waarmee mogelijkerwijs vormen van samenwerking te bespreken zijn, zodat ook langs deze weg een bijdrage kan worden geleverd aan de groeiende overtuiging dat samenwerking tussen Nederland en Vlaanderen in het zich ontwikkelende Europa noodzakelijk en ook onvermijdelijk is. Het bestuur verwelkomt dan ook de ‘Kamerbreed’ ingediende motie van de leden Nuis (D'66), Beinema (CDA), Van Es (PSP), Pronk (PvdA) en Van Heemskerck Pillis-Duvekot (VVD) bij de behandeling van de Nota Multilaterale Culturele Betrekkingen op 9 februari jl., waarin de regering wordt gevraagd die samenwerking als vast bestanddeel in het internationale culturele beleid op te nemen.

De tekst van de motie luidt:

‘De Kamer, gehoord de beraadslaging: overwegende, dat samenwerking met de Vlaamse cultuurgemeenschap vanwege het gemeenschappelijk taal- en cultuurbeleid van grote betekenis is;

verzoekt de regering, deze overweging tot gelding te brengen in haar internationaal cultureel beleid, zowel bilateraal als multilateraal, en gaat over tot de orde van de dag’.

drs. J.L.M. KITS NIEUWENKAMP

algemeen secretaris A.N.V.