Neerlandia. Jaargang 91

Dr. A.W. Willemsen in Brugge

Vrijdagavond 13 maart was historicus dr. Arie W. Willemsen, co-voorzitter van de Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren en bibliothecaris van de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag, te gast in de lokalen van de Brugse Hanze. Hij was er uitgenodigd door het Verbond van Vlaamse Academici (V.V.A.), de Belgisch-Nederlandse Vereniging (BENEV) en het Algemeen-Nederlands Verbond (A.N.V.).

Na het welkomstwoord door Bob Vanhaverbeke, voorzitter van V.V.A. en van A.N.V.-West-Vlaanderen, begon Willemsen zijn uiteenzetting over de Vlaamse Beweging en de samenwerking tussen Vlaanderen en Nederland. Hij constateerde enerzijds een onverschilligheid bij de massa - vooral in het Noorden - voor de samenwerkingsgedachte, maar wees er anderzijds op dat het streven naar Nederlands-Vlaamse toenadering als een rode draad door de geschiedenis van de Vlaamse Beweging loopt. Al zeer vlug na de Belgische onafhankelijkheid van 1830 krijgt het samenwerkingsstreven vorm, b.v. door het Nederlandsch Congres van 1849. In de 20ste eeuw, met name tijdens het interbellum, komt een radicaal Grootnederlandisme opzetten (historiografisch en politiek), dat een stille dood zou sterven. Na de Tweede Wereldoorlog werden het Benelux-verdrag en het Belgisch-Nederlands Cultureel Akkoord gesloten, en in de jaren 70 komt er een sterke stroomversnelling die leidt tot de ondertekening van het Taalunieverdrag (1980), waarbij Nederland en Vlaanderen zich ertoe verbinden een gezamenlijk beleid te voeren inzake taal en letteren. Het verdrag is een unieke constructie: een afspraak tussen een staat en een deelstaat van een andere staat op het vlak van taal en letteren.

Willemsen lichtte de werking en de geledingen van de Taalunie toe en betreurde het gebrek aan financiële middelen. Sinds 1986

[p. 93]

is er echter een verbetering wat de dotaties betreft. Ook slaagde men erin een meerjarenplan op te stellen. Alle kritiek op de instelling is volgens Willemsen voorbarig. Hij doelde hiermee op de scherpe kritiek die prof. Karel de Clerck - aanwezig onder het publiek - vorig jaar uitoefende. Willemsen betreurde tevens dat er in het algemeen te weinig middelen ter beschikking worden gesteld voor cultuur. Hij stelde in Vlaanderen een herlevend particularisme vast, in die zin dat de Vlaamse zelfstandigheid de irritatie t.o.v. de Hollandse onverschilligheid en betweterigheid heeft vergroot. ‘Het zijn allemaal onverbeterlijke dominees in Nederland’, vond Willemsen. Toch gaan ook de Vlamingen niet vrijuit, want ook zij hebben de neiging alles zelf te willen doen.

Na de voordracht kwam er een spervuur van vragen door de talrijke aanwezigen. Er werd gediscussieerd over taalzuivering, dialecten, taalgebruik in het onderwijs, Vlaamse auteurs in Nederland, de boekenpolitiek, de samenwerking op het vlak van leefmilieu, medische hulp, enz.

Tot slot dankte Vic van den Bon, voorzitter van BENEV, de spreker en de aanwezigen, en werd nog wat nagekaart bij een biertje.

W.V.