ANV-nieuws
De Nederlandse immigranten en hun taal
In auditorium A van de Blandijnberg (R.U. Gent) organiseerde op 26 februari j.l. de Oostvlaamse provinciale afdeling, i.s.m. de vereniging Vlamingen in de Wereld en de Vlaamse Vereniging voor Familiekunde, een informatieavond over het onderwerp ‘De Nederlandse immigranten in Noord-Amerika en hun taal’. Gastspreker voor een honderdtal toehoorders was dr. Jo Daan, tot voor kort verbonden aan de Dialectcentrale te Amsterdam en auteur van diverse boeken over Nederlandse dialecten, over naamkunde, volkskunde en taalsociologie.
In 1969 ondernam dr. Daan voor het eerst een studiereis naar Noord-Amerika waar zij de belangrijkste nederzettingen van Nederlandse immigranten bezocht en waar zij geluidsopnamen maakte van haar gesprekken met de immigranten. In 1986 deed zij deze reis nog eens over.
Haar onderzoek was niet enkel ingegeven door haar wetenschappelijke interesse naar de evolutie van het taalgebruik van de immigranten, maar tevens door haar interesse voor de oude Nederlandse dialecten zoals die behouden zijn gebleven bij de immigranten.
Uit haar onderzoek bleek dat meer dan een factor heeft bijgedragen tot het behoud van de kennis van het Nederlands: op welke leeftijd is men geïmmigreerd (had men b.v. reeds basisschool in Nederland achter de rug of niet), het taalgebruik in het gezin (dialect, Algemeen Nederlands), de filosofische gezindheid (protestantse gemeenten hechtten meer belang aan het behoud van het Nederlands voor de lectuur van de Bijbel), het al dan niet gehuwd zijn binnen de eigen gemeenschap, en dies meer.
Bijzonder interessant was overigens dat dr. Daan de toehoorders fragmenten liet beluisteren van gesprekken met geïmmigreerde Nederlanders. Zo vertelde een 65-jarige vrouw die 50 jaar geleden geïmmigreerd was dat haar kinderen enkel maar de Engelse taal machtig zijn. Dit vertelde zij in een taal die een mengelmoes was van Fries, Nederlands en Engels. Het gebeurde zelfs dat ze in een zin van 16 woorden 4 maal naar een andere taal overschakelde!
De boeiende en uitvoerig door voorbeelden gestaafde bevindingen van dr. Jo Daan maakte dat dit specialistisch thema ook toegankelijk werd gemaakt voor niet-linguisten.
Auteursrechtelijk beschermd