Neerlandia. Jaargang 90

[p. 158]

Jaarverslag van het ANV over 1985

Inleiding

Het was opvallend in 1985 bij herhaling te vernemen dat de overheden van Nederland en van Vlaanderen hun cultuurbeleid hoe langer hoe meer als een strikt nationale aangelegenheid beschouwden.

Zou de houding van de overheid te verklaren zijn door de steeds nauwere banden van cultuur met commercie, waardoor men die cultuur als een mogelijkheid ziet om het eigen bruto nationaal produkt te vergroten? Termen als Holland promotion en Flanders technology zijn daar niet vreemd aan.

Dat zo'n houding niet bevorderlijk is voor de culturele samenwerking - laat staan integratie - behoeft geen betoog.

Gelukkig roept deze stroming ook een tegenstroom op.

Naast hetgeen particuliere organisaties zoals het ANV daar tegen in brengen, zijn er ook parlementsleden uit beide landen die met de houding van de overheid allerminst tevreden zijn en die daarvan ook herhaaldelijk blijk geven.

Het ANV bezint zich thans intern op een nieuwe benadering van zijn doelstellingen en het wil met een realistische aanpak zijn aandeel blijven leveren aan het verwezenlijken van de culturele integratie die ook zal leiden tot een betere verstandhouding tussen Nederland en Vlaanderen.

Bestuur

Het dagelijks bestuur kwam acht maal in vergadering bijeen. Besluiten over afhandeling van tal van zaken vergden een groot deel van de tijd. Daarnaast werd veel aandacht besteed aan de voorbereidingen van de vergaderingen van het hoofdbestuur en van de algemene vergadering.

Met de door het hoofdbestuur ingestelde ANV-commissie ‘Toekomst’ werd druk overleg gepleegd over het beleid en de uitvoering daarvan.

Het hoofdbestuur vergaderde zes maal in 1985. Begrotingen en wijzigingen daarop in verband met bezuinigingen, waren onder meer onderwerp van besluitvorming.

Het hoofdbestuur was van oordeel dat het ANV zich intern zou moeten beraden op een op de toekomst gerichte aanpak van een aantal zaken die een snellere verwezenlijking van (vernieuwde) doelstellingen van het ANV kunnen bevorderen.

De commissie ‘Toekomst’ werd op 6 juli geïnstalleerd. De commissie brengt begin 1986 rapport uit.

Het hoofdbestuur kende in 1985 drie Visser-Neerlandiaprijzen toe die in 1986 worden uitgereikt.

Het hoofdbestuur besloot een wijziging van de statuten aan de algemene vergadering voor te leggen.

In de vergaderingen krijgen de vertegenwoordigers van de werkgroepen de gelegenheid om met de bestuursleden van gedachten te wisselen over de werkgroepactiviteiten.

De algemene vergadering werd op 8 juni in Roosendaal gehouden. De traditionele punten zoals het jaarverslag over 1984, de rekening over dat jaar en de begroting 1985 vormden een onderdeel van de agenda. Mede door het tussentijdse aftreden van enige bestuursleden werd het bestuur deels vernieuwd. De heren Dittrich, De Graeve, Groothoff, Heida, Knaepkens, Neudecker, Verbeke en Verthé verlieten het hoofdbestuur. Benoemd werden de heren Aronson, Jongbloet en Vanden Steene. Enige vacatures konden niet direct worden vervuld. De door het hoofdbestuur voorgestelde statutenwijziging kon niet worden behandeld omdat ⅓ deel van het totaal aantal stemgerechtigden niet aanwezig kon zijn.

Visser-Neerlandiacommissie

Nu overheidssubsidies worden teruggeschroefd of in een aantal gevallen wegvallen, worden de verzoeken om in aanmerking te komen voor een Visser-Neerlandiaprijs talrijker.

Enerzijds stemt de grotere bekendheid van het fonds de commissie tot tevredenheid, maar anderzijds wordt zij geconfronteerd met een hoeveelheid aanvragen die in het geheel niet past binnen de bepalingen die gehanteerd worden bij het toekennen van een prijs.

Ruim 80 aanvragen werden behandeld waarvan het grootste deel om bovengenoemde reden moest worden afgewezen. Uiteindelijk ontving het hoofdbestuur drie positieve adviezen en werden er twee voor nader onderzoek aangehouden.

Visser-Neerlandiaprijs voor de heer J. Kempen:

De heer Kempen is leraar Nederlands in Bonn. Zijn niet aflatende ijver voor de bevordering van het Nederlands als leervak in de Bondsrepubliek Duitsland en zijn pioniersrol in deze deed het hoofdbestuur besluiten hem een prijs voor persoonlijke verdiensten toe te kennen.

Visser-Neerlandiaprijs voor mr J.L. Heldring:

De heer Heldring is oud-hoofdredacteur van NRC-Handelsblad. Hij ontvangt een persoonlijke culturele prijs. In zijn column in NRC-Handelsblad breekt de heer Heldring meermalen een lans voor een betere verstandhouding en voor meer samenwerking van Nederland met Vlaanderen. De strekking van zijn artikelen was voor de commissie aanleiding de heer Heldring voor een prijs voor te dragen. Het hoofdbestuur ging hiermee gaarne akkoord.

Visser-Neerlandiaprijs voor de Stichting Vlaams Instituut voor Natuurbeheer te Antwerpen.

De stichting geeft binnenkort een herdenkings- en fotoboek uit over de (veelal) overblijfselen van Spaanse forten en Staatse schansen in het Vlaams/Zeeuws-Vlaams grensgebied. Naast de historische aspecten wordt daarin ruime aandacht geschonken aan toeristische mogelijkheden zoals wandel-, fiets- en andere wegen die naar de fortificaties leiden vanuit beide zijden van de grens.

Zowel commissie als bestuur zijn van oordeel dat het boek bijdraagt tot een betere kennis over het grensgebied en dat het daarom de integratiegedachte bevordert. Het bestuur kende een culturele prijs toe.

Artistieke prijzen en jury

In 1985 overleed de oud-voorzitter van de jury mr Hans Keuls. Jarenlang heeft hij als jurylid en als voorzitter van de jury zeer grote verdiensten gehad bij het toekennen van de artistieke prijzen. In een artikel in Neerlandia 4 - 1985 herdacht de heer Groothoff de heer Keuls.

Het ANV schreef in juni 1985 een prijsvraag uit voor het schrijven van televisiespelen. Tot 1 juli 1986 kunnen in de Nederlandse taal geschreven oorspronkelijke televisiespelen worden ingezonden. De jury, onder voorzitterschap van de heer W. Spekking kan daarvoor een prijs van f 7500,- of 135.000 Bfr. toekennen.

Werkgroep taalgebruik

Het jarenlang ijveren voor het gebruik van het Nederlands waar dat volgens de Belgische wetten gebruikt moet worden, heeft

[p. 159]

steeds meer goede resultaten.

Het is niet alleen omwille van de Nederlandse taal dat de werkgroep zich inspant. De sociale kanten die het gebruiken van een taal met zich meebrengen spelen hierbij in grote mate mee.

Basisscholen, kinderdagverblijven, peuteren kleuterscholen in Brussel zijn opgewekt zich te bedienen van het Nederlands als voertaal. De talrijke positieve antwoorden zijn voor de werkgroep bemoedigend geweest. Naar de brochure ‘Smakelijk’ die mede door de werkgroep is uitgegeven en waarin meer dan 1500 in het Nederlands gestelde recepten staan, is vrij veel vraag. Wanneer Vlamingen zich in Brussel vestigen zenden vele besturen van de gemeenten waar zij vandaan komen, de nieuwe adressen toe aan de werkgroep. Zij ontvangen dan een welkomstbrief waarin de mogelijkheden staan vermeld hoe men zonder veel moeite en alleen met behulp van het Nederlands, deel kan nemen aan het maatschappelijk leven in Brussel.

In samenwerking met andere verenigingen werd een jeugdboekenweek georganiseerd in combinatie met talrijke op de jeugd afgestemde activiteiten.

Specifieke taalacties werden ondernomen bij de posterijen, de metro en het openbaar vervoer (waar nu in 50% van de gevallen voorrang wordt verleend aan het Nederlands), Kamers van Koophandel, sociaal-culturele instellingen, restaurants en toeristen-diensten.

In Nederland en in Vlaanderen werden importeurs en fabrikanten gewezen op het ontbreken van in het Nederlands gestelde gebruiksaanwijzingen of garantiebepalingen bij hun produkten.

Verschillende dagbladen besteedden aan deze actie aandacht waardoor tal van klachten werden ontvangen die aan de fabrikant of importeur werden voorgelegd. Overduidelijk bleek bij velen het gebrek aan besef dat in een aaneengesloten gebied meer dan twintig miljoen Nederlandssprekenden wonen - een potentiële kopersmarkt waarmee volgens de werkgroep best rekening gehouden mag worden.

Werkgroep ‘Leraren Nederlands in de grensgebieden’

De werkgroep kwam in 1985 bijeen om de bestedingen van de boekverspreiding grotendeels te bepalen en om een conferentie voor docenten Nederlands uit de taal-grensgebieden voor te bereiden.

De begrotingspost ‘boekverspreiding’ wordt voor een groot deel benut voor aankopen van lees- en lesondersteunende middelen voor het vak Nederlands zoals dat door de genoemde docenten wordt gegeven.

Conferentie Valkenburg 27, 28 en 29 september 1985

Ruim 50 docenten Nederlands uit Nedersaksen, Noordrijn-Westfalen, het Duitstalig en Franstalig gebied van België bezochten deze driedaagse conferentie die in de Volkshogeschool Geerlingshof/Europahuis in Valkenburg werd gehouden.

Het programma bestond uit de volgende onderdelen:

Een lezing van prof. dr. Wilmots over methoden die een stimulans kunnen zijn bij het aanleren van een vreemde taal - in dit geval Nederlands.

Een lezing van dr. De Rooij over het ontstaan van de Algemeen Nederlandse Spraakkunst (ANS) en het gebruik daarvan. Het vertonen van een film en een serie dia's, genaamd ‘Een wandeling door Amsterdam’, gemaakt door de heren Hülsdünker en Muller, leraren Nederlands in Duitsland. Deze film/dia presentatie is speciaal gemaakt voor anderstaligen die Nederlands studeren.

Voorts was er een lezing van de heer Wolters over de hedendaagse literatuur die geschikt is voor het onderwijs Nederlands in het buitenland en een lezing van de heer Vink over jeugdliteratuur, als voorloper op de ‘echte’ literatuur.

Discussies met de zaal sloten de inleidingen af.

De conferentie had de primeur met het vertonen van een tweetal afleveringen uit de RTBF-televisiecursus ‘Spreek mee’, die bestemd is voor Franstalige Belgen die Nederlands willen leren.

Een verkoop-boekententoonstelling en een ontspanningsavond wisselden het programma af dat met een evaluatiebespreking en een gezamenlijke maaltijd werd besloten. Vele docenten werken als het ware op eilandjes. Deze bijeenkomsten worden dan ook aangegrepen om het isolement te doorbreken. Het programma biedt altijd de ruimte om aan deze wens tegemoet te komen.

Werkgroep ‘De Nederlanden in de wereld’

De werkgroep hield tijdens het afgelopen jaar tien werkzittingen, nl. op 8-2, 7-3, 26-4, 30-5, 5-7, 28-8, 16-9, 23-10, 22-11 en 13-12; viermaal in Roosendaal, driemaal in Brussel, tweemaal in Antwerpen en één keer in Maastricht. De meeste leden van de werkgroep namen ook deel aan de start van het 39ste Algemeen Nederlands Congres te Antwerpen op 20 april. De voorzitter vertegenwoordigde ook het ANC op de bijeenkomst die op 15 januari te Breda door de Taalunie belegd werd met vertegenwoordigers van verenigingen en instellingen die begaan zijn met het onderwijs van het Nederlands in het buitenland.

De meeste werkvergaderingen dit jaar stonden in het teken van de voorbereiding van het 39ste Algemeen Nederlands Congres. De werkgroep maakte nl. de balans op van wat er sedert het vorige congres ten goede en ten kwade is gebeurd inzake Nederlands-Vlaamse integratie van de internationale culturele samenwerking (naar derde landen toe).

Daarbij schonk de werkgroep vooral aandacht aan de werking van de Nederlandse Taalunie, het Commissariaat-Generaal voor de Internationale Culturele samenwerking van de Nederlandse Cultuurgemeenschap in België en zijn recente omvorming tot Commissariaat-Generaal voor de Internationale Samenwerking van de Vlaamse Gemeenschap, de culturele akkoorden met derde landen, de taak en werking van onze culturele attachés en van de wetenschappelijke en culturele instituten in het buitenland, de manier waarop onze ambassades in het buitenland door hun respectieve regeringen worden geïnformeerd o.m. over culturele aangelegenheden, het onderwijs van het Nederlands buitengaats, het Nederlands-Vlaams mediabeleid, voor zover dit gericht is op het buitenland (internationale omroep, Delta e.a.), het Nederlands in de Europese Gemeenschappen en de houding van de Nederlandse en Vlaamse politieke partijen t.a.v. de internationale culturele samenwerking. Op verzoek van de werkgroep werd overigens door het ANC een brief gezonden aan de verschillende politieke partijen in Nederland en Vlaanderen om te vragen dat zij in hun programma's voor de parlementsverkiezingen (in België okt. '85; in Nederland mei 1986) de nodige aandacht zouden schenken aan

[p. 160]

de mogelijkheden tot integratie van het Nederlands-Vlaams internationaal cultuurbeleid.

Ook op verzoek van de werkgroep hebben het ANV en het ANC gezamenlijk een brief gestuurd aan de voorzitter van het Ministercomité en aan de Voorzitter van de Interparlementaire Commissie van de Taalunie om te protesteren tegen het feit dat bij de inhoudsbepaling van de door Nederland of de Vlaamse Gemeenschap gesloten culturele akkoorden de hiervoor mede bevoegd zijnde Taalunie slechts incidenteel wordt betrokken en erop aan te dringen dat daar zo spoedig mogelijk verandering in zou komen.

Op verzoek van de werkgroep zijn bovendien de hoofdbesturen van ANV en ANC toegetreden tot de v.z.w. ‘De Vrienden van de Stichting Carlos de Amberes - San Andres de los Flamencos’ die zich inspant om gelden in te zamelen voor de restauratie van de gebouwen van deze Madrileense stichting (opgericht in 1601) zodat ze in de toekomst van weldadigheidsinstelling kan omgevormd worden tot sociaal-cultureel centrum voor de wetenschappelijke en culturele samenwerking tussen Spanje en onze Lage Landen.

Over die balans van 5 jaar integratiepogingen heeft de werkgroep een nota opgesteld die eind december bezorgd werd aan het ANC samen met een aantal bedenkingen, suggesties en aanbevelingen. Deze teksten werden opgenomen in het werkboek voor de slotzitting van het 39ste Algemeen Nederlands Congres.

Werkgroep ‘Topjournalist’

In 1985 werd voor de twaalfde keer de wedstrijd aangekondigd, die de bedoeling heeft jongeren van 12 tot en met 20 jaar aan te zetten in een bondig artikel, over welk onderwerp dan ook, informatie over te dragen die voor anderen interessant is.

De deelnemers waren verdeeld over de leeftijdscategorieën 12 tot en met 16 jaar en 17 tot en met 20 jaar.

Aan de journalistieke vorm van het artikel hield men zich meer dan in voorgaande jaren waarin vaak de opstelvorm overheerste. Sommige inzendingen konden zonder meer in een krant worden opgenomen. Bijdragen voorzien van ‘koppen’ en ‘tussenkopjes’ gaven het geheel een journalistiek aanzien. Ook meegezonden foto's hadden vaak niet alleen een illustrerend karakter maar werkten ook informerend.

Uit het juryrapport:

De door het ANV georganiseerde wedstrijd is er een voor Vlaamse en Nederlandse jongeren. De juryleden kunnen één voor één getuigen, dat zij bij de beoordeling doorgaans niet weten of de te keuren bijdrage uit Vlaanderen dan wel uit Nederland afkomstig is. Wil men per se onderscheid maken, dan zou men - zeer algemeen - kunnen stellen:

-	dat de bijdragen uit Nederland meer dan die uit Vlaanderen onderwerpen met een ethische dimensie behandelen; onderwerpen die soms net iets te hoog gegrepen zijn;
-	dat de bijdragen uit Vlaanderen een meer feitelijk en afstandelijk karakter hebben; in de Nederlandse bijdragen klinkt eerder de - soms gedurfde - eigen mening door (bij dit laatste noteert de jury, dat de aankondiging van de wedstrijd - ‘Heb je soms het gevoel dat je nergens je mening kwijt kunt?’ - tot een eigen stellingname aanleiding kon geven);
-	dat in Vlaamse bijdragen soms een wat geforceerd taalgebruik wordt gehanteerd
-	schrijftaal/spreektaal - terwijl de bijdragen uit Nederland vlotter leesbaar, doch minder gestructureerd zijn dan de Vlaamse inzendingen.

Nadrukkelijk echter wijst de jury er op dat het bij het uiteindelijk toekennen van de prijzen om nuances van verschil gaat.

De jury bestond uit de heren Cas Goossens, Kees Middelhoff, Joop Reinboud en Jan Verdonck.

Werkgroep ‘Literatuur’

De werkgroep ‘Literatuur’ richt zich tot jongeren van 17 tot en met 30 jaar die zich met literatuur in een beginstadium bezighouden. In 1985 werd een grote activiteit ontplooid. Zo werd op zaterdag 20 april in samenwerking met de Stichting Zuidneder landse Ontmoetingen een contactdag georganiseerd in de stadsschouwburg te Eindhoven waar ruim negentig bezoekers aanwezig waren, veelal deelnemers aan het literatuurproject van 1984.

Een uitgebreid en gevarieerd programma waarin veel relevante informatie voor de deelnemers was verwerkt maakte deze dag tot een zeer geslaagde bijeenkomst. Een door de jury gemaakte selectie uit de ingezonden gedichten werd opgenomen in een debuutbundel, die op ruime schaal werd verspreid.

Na de zomervakantie lanceerde de werkgroep een nieuw project. Beginnende dichters en nu ook schrijvers konden hun werk ter beoordeling inzenden. De jury zal met haar werk pas begin 1986 kunnen aanvangen. De inzendingen worden van kritische kanttekeningen voorzien en weer teruggezonden. De jury heeft bij dit project geen gemakkelijke taak. Immers alle werkstukken - ook de slechte - worden van een commentaar voorzien.

Ruim 400 deelnemers zonden meer dan 2100 werkstukken in. De werkgroep hoopt dat na de jurering weer een contactdag kan volgen.

Boekverspreiding

De boekverspreiding is onlosmakelijk verbonden met het ANV. Nu het onderwijs van het Nederlands in de ons omringende anderstalige landen een groei vertoont, heeft het ANV gemeend hierop in te moeten spelen.

De werkgroep ‘Leraren Nederlands in de taalgrensgebieden’ bepaalt sinds een aantal jaren in hoofdzaak de bestedingen van de boekverspreiding.

De werkgroep betrok enige jaren geleden het Duitstalige gebied van België bij haar werkzaamheden. Twee jaar geleden werden contacten gelegd met scholen in Nedersaksen en in 1985 werd een begin gemaakt om in Frans-Vlaanderen de middelbare scholen, waar Nederlands wordt gedoceerd, bij de werkzaamheden te betrekken. Leermiddelen, meestal in de vorm van oorspronkelijk Nederlandstalige boeken, boeken over land- en volkenkunde over Nederland en Vlaanderen, vormen meestal het grootste deel van de aanvragen. Ook naar toneelstukken, veelal eenakters wordt van tijd tot tijd gevraagd. Woordenboeken en ook platen en toeristisch materiaal over Nederland en Vlaanderen om de klas wat op te sieren vallen altijd in de smaak.

Het merendeel van het materiaal werd gezonden naar scholen in Noordrijn-Westfalen, Nedersaksen, Duitstalig België en een school in Frans-Vlaanderen.

Afdeling Arnhem-Nijmegen

Het eerste jaar dat de afdeling actief was, kenmerkt zich door een zoeken en tasten.

[p. 161]

Het werkgebied werd vastgelegd dat naast de beide steden Arnhem en Nijmegen ook Wageningen, Ede, Dieren, Zevenaar, Gennep en Cuyk omvat. Een eerste poging werd ondernomen om in contact te komen met belangstellenden uit het Duitse grensgebied, t.w. de streek om Kleef en Emmerik. Er werden vier bijeenkomsten gehouden, die telkens door zo'n 15 belangstellenden werden bezocht. De voordracht van Prof. de Schepper over het Oranje-jaar 1984, die gehouden werd op 10-1-85, werd op verzoek herhaald op 18-4-85; de barre weers omstandigheden op 10-1-85 dwongen daartoe. Ook de bijeenkomsten waarop Drs. F. Litmaath sprak over de problematiek taaldialect en Dr. U. Knops over de attitudes van Vlamingen t.o.v. de standaardtaal kenden een redelijk aantal toehoorders. Een bezoek aan Kalkar, samen georganiseerd met de vereniging van Vlamingen in het Rijk van Nijmegen (VLIERING), moest wegens geringe belangstelling afgezegd worden.

Het was opvallend dat op ieder bijeenkomst naast enkele trouwe bezoekers ook andere ANV-leden (w.o. ook nogal wat jongeren) begroet konden worden.

De activiteiten worden in 1986 op gelijke voet voortgezet, zij het dat er naar gestreefd wordt een aantal zaken gemeenschappelijk met de VLIERING te organiseren.

Afdeling Brussel

De afdeling organiseerde in 1985 acht bijeenkomsten en excursies waarbij de nadruk lag op de Voerstreek, het zo omstreden gebied in het noord-oosten van België.

Guido Sweron, de ondervoorzitter van de Culturele Raad van Voeren, sprak op vrijdag 8 februari 1985 over ‘Voeren, Limburgs dorpje in de speerpunt van de Vlaamse beweging’.

Later in het jaar werd deze lezing gevolgd door een reis naar de Voerstreek waar kennis werd gemaakt met de streek en de bevolking.

De oud-secretaris generaal van de Nato, de heer Luns, gaf op 25 februari een uiteenzetting over de positie van de Navo in de huidige internationale situatie. Over de structuurhervormingen in de Brusselse agglomeratie en de rol die daarbij voor de Vlamingen is weggelegd, sprak op 26 april de heer Van Eecke, stafhouder van de Nederlandse Orde van advocaten te Brussel.

Voorts werd een excursie georganiseerd naar het tuinbouwgebied in de omgeving van Brussel en nam de afdeling deel aan het jaarlijkse feest van de Kring Vlaamse Gezelschapleden.

In de herfst van 1985 hield de heer Rhoodie een lezing over de toekomstkansen van Zuid-Afrika. De lezing werd gevolgd door een discussie.

Professor dr. W.P. Blockmans, hoogleraar aan de Erasmus-Universiteit van Rotterdam, sloot de reeks van lezingen af met een voordracht over ‘De betekenis van 1585 voor de Nederlander nu’.

Afdeling 's-Gravenhage E.O.

De afdeling 's-Gravenhage e.o. kwam op 23 mei 1985 in algemene ledenvergadering bijeen, waarop het jaarverslag 1984 werd behandeld en goedgekeurd. De vergadering dringt er op aan dat alle ANV-leden in de provincie Zuid-Holland beschouwd zouden worden als te behoren tot de afdeling 's-Gravenhage, die voortaan de naam Zuid-Holland zou moeten dragen.

Mr. J.L.G. Tichelaar wordt gekozen tot nieuw bestuurslid, zodat het bestuur bestaat uit de heren Kits Nieuwenkamp (vz.), Vintges (penningmeester) en Tichelaar. De vergadering keurt het voorstel van het hoofdbestuur om art. 2 lid 1 en lid d van de inleidende overwegingen van de statuten te schrappen unaniem af. Ook de door het bestuur gehouden schriftelijke enquête leverde een overweldigende afwijzing van de HB-voorstellen op. Na de pauze sprak dr. Y.J.D. Peeters uit Brussel over de geografische minderheden in Europa. Deze gedegen lezing werd besloten met een levendige discussie.

Op 24 oktober 1985 organiseerde de afdeling een culturele avond met als spreker de heer Hugo Rau, stafmedewerker van het Vlaams Cultureel Centrum in Amsterdam over de geschiedenis van ‘de Brakke Grond’, verlucht met dia's.

Op 9 november nam de afdeling deel aan de excursie naar het Frans-Vlaamse stadje Belle, georganiseerd door de vereniging Zannekin. Dit zeer geslaagde bezoek bestond uit ontvangst op stadhuis, stadswandeling en bezoek aan het cultureel centrum. Tenslotte trad het bestuur van de afdeling toe tot de Commissie van Advies van de Stichting Haags Cultureel Trefpunt inzake projecten zoals ‘Mensen zonder werk’, ‘Pensioen in zicht’, de HTC-volksuniversiteit en HTC-studiehuizen.

Afdeling Kaapstad

Het bestuur van de afdeling vergaderde elf keer waarvan éénmaal gezamenlijk met het bestuur van de Boekerij.

Het dagelijks bestuur kwam drie keer bij een, waarvan een keer met het bestuur van de Boekerij.

De oud-penningmeester, de heer Feddema, overleed in 1985. Vele jaren wijdde hij zijn krachten aan het afdelingswerk. Een deel van zijn talrijke boeken schonk zijn familie aan de Boekerij.

Activiteiten

Voor de leden werden tal van culturele activiteiten georganiseerd, zoals filmavonden, dia- en muziekavonden alsmede een aantal excursies.

Boekprijzen en beurzen

Op 28 maart 1985 vond in de Boekerij de boekenprijsuitreiking plaats. Negen studenten Nederlands van de universiteiten van Kaapstad, Stellenbosch en West-Kaapland werden daarmee onderscheiden.

De rede van professor Pheiffer, professor Afrikaans/Nederlands aan de Universiteit van Kaapstad over ‘Het nut van de studie Nederlands’ werd bijzonder gewaardeerd. Op 25 april 1985 had de uitreiking plaats van vijf beurzen aan studenten die Nederlands studeren aan de Universiteit van West-Kaapland. Deze universiteit is de enige met een aparte afdeling voor Nederlands in tegenstelling tot andere universiteiten waar het onder het departement Afrikaans/Nederlands valt.

Boekerij

Het aantal uitleningen steeg in 1985 met ruim 10% tot een totaal van 13.000 boeken waarvan de buitendiensten er 7.000 voor hun rekening namen.

Aangekocht werden 194 boeken. Daarnaast verkreeg men een groot aantal boeken door schenkingen.

Boeken van Vlaamse schrijvers werden in een door de boekerij georganiseerde Vlaamse week extra belicht.

De Belgische ambassade ondersteunde dit initiatief met het beschikbaar stellen van de film ‘De Vlaschaard’, gemaakt naar het gelijknamige boek van Stijn Streuvels.

Bij het houden van lezingen wordt thans

[p. 162]

ook gebruik gemaakt van in 1985 verkregen-video afspeelapparatuur.

Dank zij subsidies en schenkingen was 1985 een vrij gunstig financieel jaar al blijven wensen op het gebied van kunstboeken, boeken over de taal en letteren nog onvervuld.

De huisvesting is wederom een onzekere factor. Het huurcontract dat binnenkort afloopt is nog niet verlengd. Het bestuur bleef in 1985 onveranderd.

De afdeling Noord-Holland

Het ledental bedroeg op 1 januari 1985: 75. Er traden twee leden toe en twee leden beëindigden het lidmaatschap, zodat het ledental gelijk bleef.

De jaarvergadering van de afdeling, gehouden op 8 maart 1985 in het Vlaams Cultureel Centrum te Amsterdam, benoemde de volgende bestuursleden: de heer H. Neudecker (voorzitter), de heer J. Lekanne Deprez (vice-voorzitter), mw W.l. Schouten- van Winsen (penningmeester), de heer P.M. Klaassen (secretaris) en de heer A. Simons (lid); de heer H. Rau, staflid van het Vlaams Cultureel Centrum, die aan alle bestuursvergaderingen deelnam, werd voorgedragen als bestuurslid van de afdeling. De heer Neudecker besloot in het najaar van 1985 om zijn lidmaatschap van het ANV te beëindigen. De heer J. Lekanne Deprez was naar aanleiding van een unaniem verzoek van de andere leden van het bestuur bereid het voorzitterschap over te nemen. De heer Klaassen werd voorgedragen voor een plaats in het hoofdbestuur. Op 8 maart hield de heer Yvo Peeters uit Brussel een interessante lezing over de Nederlandse invloeden in alle werelddelen, gevolgd door een discussie. Het afdelingsbestuur kwam acht maal in vergadering bijeen.

Op uitnodiging waren bestuursleden van de afdeling aanwezig bij activiteiten van het Vlaams Cultureel Centrum. Bij een van deze gelegenheden bood de voorzitter een geschiedkundig werk aan voor de bibliotheek als blijk van waardering voor de in het VCC genoten gastvrijheid. De heer W. Lerouge, directeur van het VCC nam het boek in ontvangst.

Een afvaardiging van het afdelingsbestuur nam deel aan de algemene vergadering van het ANV in Roosendaal.

Er is door een werkgroep, bestaande uit leden van de afdeling, een begin gemaakt met het samenstellen van een boekwerkje over Nederland en Vlaanderen, bestemd voor scholieren. De bijeenkomst waarin dr. Van Egeraat zijn boek ‘Veertig verkenningen van Vlaanderen’ zou presenteren, gevolgd door een discussie met de heer Anthierens, ging wegens ziekte van dr. Van Egeraat niet door.

Afdeling Oost-Vlaanderen afdeling West-Vlaanderen en Zeeland

Leden uit deze drie provincies vergaderden in 1985 in het kader van een grensoverschrijdende samenwerkingsverband.

Besloten werd afdelingen op te richten in de steden Gent en Brugge. Hiervoor werden contacten ter plaatse gelegd om in de loop van 1986 te starten.

Voorts werd besproken het houden van studentencongressen te bevorderen.

Naar aanleiding van een voorstel van een der leden werd van gedachten gewisseld om tot een gesprekscentrum te komen en daarbij gebruik te maken van de mogelijkheden die het Kultureel Centrum ‘De Blankaart’ te Woumen kan bieden. Dit wordt nog nader bestudeerd.

Ook werd medewerking verleend aan de Tweede Academische zitting te Brugge op 26 oktober 1985 en aan de Vijfde Pacificatielezing te Gent op 9 november 1985.

Neerlandia

In het verslagjaar legde het tijdschrift ‘Neerlandia’ de nadruk op de opening van het 39ste Algemeen-Nederlands Congres, met een verslag van de openingszitting op 20 april in het Antwerpse stadhuis. De integrale teksten van de gehouden toespraken werden opgenomen. Waarmee de betekenis van het tijdschrift als documentaire wegwijzer werd onderstreept. Naast het jaarverslag van het ANV werd aandacht geschonken aan thema's als de medische samenwerking over de grens, Frans-Vlaanderen en de Taalunie, de Gouden Delta, de Conferentie van de Nederlandse Taal en Letteren, het 200-jarig bestaan van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen als de meest opvallende titels van een aantal onderwerpen.

De rubrieken ‘Spiegel van de Nederlanden’ en de ‘Nieuwsbrief van het Algemeen-Nederlands Congres’, als ook ‘De Nederlanden in de wereld’ droegen in de vijf nummers bij tot het bereiken van de doelstelling, informatie te verschaffen over alles wat zich op het domein van het algemeen-Nederlands streven afspeelt. Daaraan was ook de redactievergadering in het verslagjaar gewijd.

ANV-vertegenwoordigingen en contacten

Op 15 januari vertegenwoordigden de heren Kits Nieuwenkamp en Theunissen het ANV bij een vergadering die door de Nederlandse Taalunie in Breda was georganiseerd.

Op de Talenbeurs, georganiseerd door het Centre d'Animation en Langues, van 15 en 16 maart te Brussel, was de heer Theunissen aanwezig.

De heren Theunissen en Van Hoorn bezochten het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen ter voorbereiding van de conferentie Leraren Nederlands die eind september in Valkenburg werd gehouden. Een delegatie uit het dagelijks bestuur bezocht de jaarbijeenkomst van de Marnixring te Gent.

De heren Kortie en Van Hoorn bezochten op 3 juli de Vlaamse Club in Brussel om met het literatuurproject tot enige vorm van samenwerking te komen.

Op 26 augustus bezochten de heren Middelhoff en Theunissen het IVN-colloquium in Nijmegen.

Een delegatie uit het bestuur was op 28 september aanwezig op de afscheidsreceptie van de heer Dittrich, de oud-voorzitter Nederland, die wegens pensionering zijn burgemeestersambt neerlegde.

De heer Kutsch Lojenga vertegenwoordigde het ANV op het 64e congres van de Nederlandse Bond in Duitsland dat op 19 oktober te Bochum werd gehouden.

Bij de projecten van de werkgroepen ‘Literatuur’ en ‘Topjournalist’ zijn veelvuldige contacten geweest met radio, dag- en weekbladen, die in hun programma's en rubrieken deze projecten veelvuldig vermeldden.

Alle in België en Nederland wonende leden van de Orde van den Prince ontvingen propagandamateriaal alsmede een exemplaar van Neerlandia.

Aan de overige mogelijkheden voor het voeren van propaganda wordt voortdurende aandacht geschonken.