Neerlandia. Jaargang 89

[p. 135]

A.N.V.-poezie contactdag
In samenwerking met de stichting Zuidnederlandse Ontmoetingen

Zaterdag 20 april jl. kwamen ruim negentig jongeren uit Nederland en Vlaanderen bijeen in de Stadsschouwburg van Eindhoven om deel te nemen aan een dag die geheel in het teken van de poëzie stond. De jongeren waren veelal deelnemers aan het ANV-Literatuurproject 1984 waarbij ruim vierhonderd beginnende dichters meer dan een en twintig honderd gedichten ter beoordeling inzonden.

De contactdag was dan ook in eerste instantie voor hen bedoeld hoewel ook andere belangstellende welkom waren. Velen hadden er een lange reis voor over.

De voorzitter van de organiserende werkgroep, Wim Hofman opende rond 11.00 uur de dag en gaf enige toelichting op de verschillende programma-onderdelen.

Lezing

De dichter Hans van de Waarsenburg kwam daarna aan het woord. Hij vertelde op zeer geanimeerde wijze over zijn dichterschap

De voorzitter van de werkgroep ‘Literatuur’, de heer Hofman (links) in gesprek met de dichter Van de Waarsenburg.

Drukte bij de stand van de Vrije Radio's uit Belgisch-Limburg.

en de lange weg die hij moest afleggen om tot enige bekendheid te komen. De moeilijkheden die hij daarbij moest overwinnen deden velen bedenkelijk kijken. Voorts schetste hij de verschillende literaire stromingen die na 1945 ontstonden en gaf hij een inzicht in de ontwikkelingen bij de bekende literaire tijdschriften in het Nederlandse taalgebied. Uit het stellen van vele vragen, zijn onverbloemde antwoorden en de daarop weer volgende reacties bleek dat dit programma-onderdeel zeer werd gewaardeerd. Van de Waarsenburg sloot af met het voorlezen uit eigen werk.

De ruime lunchpauze diende ook voor het innemen van geestelijk voedsel. Zo waren er de stands van het Poëzie Centrum uit Gent, van Opwenteling uit Eindhoven, van Randschrift uit Nijmegen en Lift uit Den Haag, die ieder op hun eigen terrein uitgebreide inlichtingen gaven over poëzie in al haar vormen en de mogelijkheden om die poëzie in de publiciteit te brengen.

Een aantal vrije radio's die uit Belgisch Limburg aanwezig waren lieten zien dat ook literaire programma's door hen worden verzorgd. Enkele contacten werden gelegd voor het maken van poëzieprogramma's.

Jury

De jury werd reeds tijdens de lunch bestookt met vragen en opmerkingen van door haar geprezen en miskende dichters, welke laatsten ‘verhaal kwamen halen’. Het was soms een moeilijk karwei iemand te overtuigen waarom zijn of haar gedicht eigenlijk geen gedicht was.

Na de lunch gaf Wilfried Adams in algemene bewoordingen de bevindingen van de jury weer. Het was de jury opgevallen dat velen het woord zelfkritiek blijkbaar niet kenden en dat in plaats van dichten nog veel wordt gerijmd.

De heer Adams gaf het dringend advies toch vooral veel te lezen van bekende dichters. Er bleken uiteindelijk toch nog vijf en zeventig inzenders die met hun werk boven de anderen uitstaken. Daaruit werd een keuze van dertig gemaakt van wie een gedicht in een debuutbundel is opgenomen.

[p. 136]

Het uitdelen van de debuutbundel door de heer Van Hulle.

Debuutbundel

‘Het is’, aldus Joris van Hulle, die de presentatie van de debuutbundel inleidde, ‘altijd een verrassende ervaring als men een tekst van zich zelf op een blad ontmoet: het is nog wel je kind, het is nog onvervreemdbaar maar toch is reeds een zekere afstand geschapen. Het gedicht gaat nu zijn eigen weg’.

De heer Van Hulle wees op de titel van de bundel ‘Als ik niet schrijf ben ik dan minder dicht’, de titel die ontleend is aan een zin uit het gedicht van Pol Coremans, wiens gedicht ook in de bundel werd opgenomen.

De vraag die gesteld wordt in de titel is de vraag naar de uiteindelijke zin van de poëzie en komt voort uit het schijngevecht dat iedereen die zich ooit dichter wil noemen moet leveren met het woord.

Dichten is koken

Nadat de bundel was uitgereikt en het daarbij gepaard gaande geroezemoes was weggeëbd kwam de dichter Joseph Nantes aan het woord. Op smakelijke wijze - hij ging volgens de recepten uit een kookboek te werk - vertelde hij hoe beginnende dichters hun dichterschap kunnen ontwikkelen. Een gedicht kan men zich voorstellen als een gerecht, zo stelde Nantes. Met de juiste woorden en technieken - de ingrediënten en de kookkunst - wordt zo'n gerecht bereid. De vele recepten die werden opgelepeld zullen wel niet alle zijn onthouden maar bij de reeds eerder genoemde stands konden de belangstellenden terecht voor hetgeen waarnaar Nantes verwees.

Hij gaf het advies om altijd met de poëzie bezig te willen zijn en de opborrelende gedachten onmiddellijk te noteren. Tijdschriften waarin beginnende en amateur dichters kans op publiceren hebben, werden door hem aangehaald. Ook werd door Nantes gewezen op de mogelijkheden die er zijn om zelf - hoe eenvoudig dan ook - met een tijdschrift te beginnen.

Poëzie theater workshop

Het laatste onderdeel van de dag was de poëzie theater workshop die door Herman Brand en Louis Pirenne werd geleid.

Gedichten werden voorgedragen door de makers die zich onderwierpen aan kritiek die zich toespitste op de presentatie van een gedicht.

De juiste wijze van voordragen kan zeer veel bijdragen tot het laten overkomen van hetgeen de dichter bedoelt. De eerste dichters die de confrontatie met het publiek en de heren Brand en Pirenne aandurfden stonden nogal schuchter op het podium. Maar naar gelang de tijd verstreek kreeg de spontaniteit de overhand en groeide de workshop uit tot een happening die helaas om vijf uur moest worden afgebroken. De grote deelname aan het project 1984 en de bemoedigende opkomst bij de contactdag zijn voor de werkgroep aanleiding om op deze weg door te gaan.

J. van HOORN