Neerlandia. Jaargang 88

Varia

Benelux stratenatlas

Op 28 november werd in Brussel het eerste deel voorgesteld van een reeks atlassen die in 28 delen alle berijdbare straten in de Benelux wil inventariseren. De cartograaf H. Nouwen besteedde grote aandacht aan herkenningspunten zoals gebouwen (kerken, stations, ...), bossen, spoorlijnen, rivieren. Een en ander moet het de ‘beroepsautomobilisten’ gemakke-

[p. 228]

lijker maken hun weg te vinden. Hoewel met het eerste deel enkel Limburg aan bod is gekomen, is het de bedoeling zo snel mogelijk de dicht bevolkte as van Amsterdam tot Brussel in kaart te brengen.

Lustrumviering Vlaams-Nederlandse ontmoetingsdagen voor Industriële Archeologie

Op vrijdag 26, zaterdag 27 en zondag 28 april 1985 zal te Oudenaarde, Ronse en Geraardsbergen het vijfjarig lustrum gevierd worden van de Vlaams-Nederlandse ontmoetingsdagen voor Industriële Archeologie. Thema van deze driedaagse conferentie is ‘Het behoud van het roerend technisch, industrieel en wetenschappelijk patrimonium. Het onderwerp zal benaderd worden in een regio (de driehoek Oudenaarde-Ronse-Geraardsbergen) waar sedert kort een aantal belangrijke initiatieven gestart werden, en een regio waar nog een belangrijk erfgoed bewaard bleef.

Voor meer informatie kan je terecht op volgend adres:

Secretariaat 5de V.N.O.D.I.A. p/a V.V.I.A. Postbus 30 Postkantoor M. Hendrikaplein 9000 GENT -12

‘Groet uit Nederland’

Op de voorbije IJzerbedevaart werd de jaarlijkse ‘Groet uit Nederland’ uitgesproken door F.J.A. Van Laake, Nederlands ereconsul in België.

Enkele passussen zijn van wezenlijk belang en onderstrepen de noodzaak van verenigingen zoals A.N.V. en A.-N.C., met name op het gebied van een realistische aanpak van de grensoverschrijdende contacten.

‘Wij hebben drie obstakels te overwinnen: de onbekendheid, de halve bekendheid en de pseude-bekendheid (van Vlaanderen)... Popularisering van het begrip Vlaanderen als achtenswaardig en zelfstandig land (i.p.v. alles steeds onder de noemer “België” te steken) moet naar de gewone Nederlander gebracht worden via meer staatsoverschrijdende contacten op het vlak van volkscultuur, het ontspanningsleven, de sport, ...’

Naast dergelijke contacten over de grenzen heen, pleitte Van Laake ook voor meer contacten in grotere - politieke - verbanden, zoals het Europees Parlement waar Vlaamse en Nederlandse parlementsleden meer een eenheid zouden moeten vormen.

Europese persprijs 1984 voor dr. Louis Meerts

Aan prof. dr. Louis Meerts, hoofredacteur van de ‘Gazet van Antwerpen’, is de Europese Persprijs 1984 van de Beweging voor de Verenigde Staten van Europa toegekend. Dr. Meerts is voor het ANV geen onbekende en lid van de Visser-Neerlandia-commissie.

De onderscheiding werd verleend voor de ‘voortreffelijke wijze waarop dr. Meerts onafgebroken de spirituele identiteit van Europa heeft beklemtoond’.

De heer Meerts is één van de steunpilaren van de katholieke journalistenorganisatie. Geruime tijd was hij voorzitter van de Internationale Katholieke Unie van de Pers (UCIP), in welk bureau hij nog steeds zetelt. Aan een bericht in de ‘Gazet van Antwerpen’ ontlenen wij voorts dat dr. Meerts onlangs tot voorzitter is gekozen van de commissie ‘Internationaal leven’. De taak van deze commissie is om een document samen te stellen waarin de fundamentele principes van de internationale politiek van de UCIP zijn opgenomen. Het eerstvolgende congres wordt in 1986 in India gehouden.

De overhandiging van de prijs aan dr. Meerts zal gebeuren op een plechtige zitting van de Europese Ere-Senaat op zaterdag 9 februari 1985 in het auditorium van het Antwerpse Provinciehuis.

Ontmoetingsdag over de lage landen en de zeevaart

Op zaterdag 10 november jl. organiseerde de afdeling Noord-Holland van het ANV, in samenwerking met het Vlaams Cultureel Centrum ‘De Brakke Grond’ in Amsterdam en de Nederlands-Vlaamse Studiekring voor Geschiedenis een ontmoetingsdag, waarop verschillende aspecten van de Zeevaart in Nederland en Vlaanderen werden behandeld. Men kwam daarvoor bijeen in het Vlaams Cultureel Centrum. De dag werd begonnen met een rondleiding in het Nederlands Scheepvaartmuseum, onder leiding van mevrouw De Bandt.

Het programma werd in het middaguur onderbroken voor een maaltijd van speciale Vlaamse zeegerechten. Het middagprogramma begon met een inleiding van prof. dr. Hugo de Schepper over de historische rol van de scheepvaart in de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden. Prof. dr. J.R. Bruyn sprak vervolgens over het thema ‘Enige aspecten van de ontwikkelingen bij de Verenigde Oost-Indische Compagnie inzake scheepvaart, scheepsbouw en bemanning’. Dr. G. Asaert hield een voordracht over het onderwerp ‘De haven in Antwerpen vóór 1585 en haar Hollandse bezoekers’. Prof. de Schepper is hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam en aan de Katholieke Universiteit te Nijmegen. Prof. Bruyn is hoogleraar in Leiden en dr. Asaert is hoofd van het Algemeen Rijksarchief te Beveren-Waas in Oost-Vlaanderen. Na de referaten werd het boek ‘Per vrachtwagen over de Atlantische Oceaan’ van de Vlaams-Nederlandse wereldreizigers Fons en Margaretha Oerlemans-Arens gepresenteerd.

De dag werd besloten met een film over de tocht van het echtpaar over de Atlantische Oceaan van New York naar Lissabon.

Literaire ambassadeurprijs

De Vereniging van Vlaams-nationale Auteurs (V.V.N.A.) kende de voor de eerste maal de LITERAIRE AMBASSADEUR-prijs toe.

De eer viel te beurt aan de Nederlandse auteur Dr. L. van EGERAAT voor zijn werk: Veertig verkenningen van Vlaanderen, verschenen bij de Uitgeverij De Standaard (Antwerpen/Weesp).

De prijs werd hem op zaterdag 10 november overhandigd op de Boekenbeurs te Antwerpen door Dr. Y.J.D. Peeters, Voorzitter.

De Vereniging van Vlaams-Nationale auteurs besloot tot instelling van de LITERAIRE AMBASSADEUR-prijs ter bekroning van een auteur of een uitgever die door zijn werk bijgedragen heeft tot een beter inzicht in de politieke, sociale of culturele identiteit van Vlaanderen in het buitenland. De LITERAIRE AMBASSADEUR-prijs wordt om de twee jaar toegekend en zal worden gespijsd uit een speciaal daartoe opgezet fonds.

Inlichtingen:

V.V.N.A., Bosstraat 2, Baardegem-Aalst, België.

[p. 229]

René Victor overleden

Op 5 november overleed de liberale flamingant René Victor. Hij werd te Antwerpen geboren op 19 januari 1897 en in zijn jeugd was hij goed bevriend met Paul van Ostaijen. Meer dan 60 jaar werkte hij als advokaat in zijn geboortestad.

Via het ‘Rechtskundig Weekblad’, dat hij in 1931 stichtte en waarvan hij de eerste hoofdredacteur werd, en via de Bond der Vlaamse Rechtsgeleerden - later Vlaamse Juristenvereniging - speelde hij een hoofdrol in de vernederlandsing van het gerecht in Vlaanderen. Het was zijn levensdoel een volwaardige Nederlandstalige rechtswetenschap uit te bouwen, geschraagd door een degelijke vakliteratuur in de moedertaal. Zijn inzet is niet vergeefs geweest.

In memoriam Marnix Gijsen

 

‘Zelf heb ik eigenlijk helemaal geen schrik van de dood.

Ik ben er ook niet nieuwsgierig naar.
Je kunt je afvragen waarom we moeten weggaan als we toch gekomen zijn.
Ach, het heeft allemaal zo weinig te betekenen...
Ik denk dat alleen zal blijken dat we ons belang geweldig overschat hebben’.

M.G.

Het was woensdag 31 augustus 1983 en snikheet in de wagen. Om 15.10 u. precies stond ik in Elsene, voor de witgeverfde ijzeren deuren van het nummer 22 A aan het De Meeusplantsoen. De lift, met houten schuifhek, bracht me boven en door Mevrouw Goris werd ik het appartement binnengeleid. Het was er vrij sober, heel anders dan bij René Goris, de broer, die een hele verzameling schilderijen bezit en prachtige oude meubels.

Marnix Gijsen zat achter zijn bureau, in korte kamerjas, oud en waardig. Jan-Albert Goris. Marnix Gijsen. Ik wou me ervoor verontschuldigen dat ik iets te laat was en uitleggen dat de radiator van mijn Volkswagen voorbij Gent was overgekookt (op de terugweg zou hij trouwens helemaal stukspringen...). Maar daar kreeg ik de kans niet toe. Marnix Gijsen wist waarvoor ik gekomen was en gaf antwoord op de vraag die ik hem had willen stellen.

Meer dan twee jaar lang had ik mij verdiept in een periode uit zijn leven die hij liever vergeten wou, in de vriendschap van Marnix Gijsen en Floris Couteele. Couteele was de geestelijke leidsman van de jonge Goris geweest, hij had hem binnengebracht in de wereld van de kunst en de literatuur, hij had hem aangespoord te schrijven en te studeren. Maar de innige vriendschap was plots geëindigd in bitterheid en de breuk bleek onherstelbaar. Toen Gijsen in 1931 bij Couteeles sterfbed stond, weigerde deze de verzoening. En dit moment heeft Marnix Gijsen meegedragen, jarenlang, tot ook voor hem verzoening niet meer mogelijk was.

Twee jaar lang had ik Marnix Gijsen gevraagd me de diepere oorzaak van de gebroken vriendschap aan te wijzen. Twee jaar lang had hij gezwegen. Dan kreeg ik een briefje met de uitnodiging eens langs te gaan. Op 31 augustus, om 15 u. Ik kan niet beschrijven wat ik voelde toen de man die ik zo goed kende door zijn boeken en brieven, mij de hand drukte als om een oude vriendschap te bezegelen. Anderhalf uur lang luisterde ik naar iemand die zijn gevuld leven overschouwde met een stoïcijnse afstandelijkheid en nog maar weinig wou verbergen van de dingen die hij tot zijn levensherfst voor zichzelf had gehouden.

Op 29 september 1984, bijna 85 jaar oud, overleed Marnix Gijsen. Zelfs voor wie wist dat hij ziek was, kwam zijn dood onverwacht en veel te vroeg.

De opening van de tentoonstelling in het Paleis voor Schone Kunsten in Brussel, die bedoeld was om zijn verjaardag te vieren, werd een herdenkingsplechtigheid.

‘Een postuum eresaluut’ is de ondertitel van het mooie fotoboek dat naar aanleiding van de expositie werd uitgegeven door de Vereniging ter Bevordering van de Nederlandstalige Literatuur in België, Koningsstraat 10, 1000 Brussel; 128 p., 250 BF.

Wilfried VANDAELE

Wantoestanden bij buitenlandse betrekkingen

Het Verbond van het Vlaams Overheidspersoneel nam kennis van het verslag-Molitor over het taalonevenwicht binnen de diplomatieke carrière ten nadele van de Franstaligen,

Het VVO drukt zijn verwondering uit over de bezorgdheid van Minister van Buitenlandse Betrekkingen Leo Tindemans. Het gaat hier immers om slechts 35 Franstaligen, terwijl er een veel groter onevenwicht bestaat ten nadele van de Nederlandstaligen bij de Ontwikkelingssamenwerking, de DOSZ en de BDBH.

Het VVO betreurt dat het - in tegenstelling tot de vakbonden - geen inspraak kreeg in het verslag en verwerpt de gevolgtrekkingen en de voorstellen die op grond van het verslag in overweging worden genomen.

ANV-Nijmegen-Arnhem

Op een vergadering op dinsdag 18 september j.l. in de keldergalerie van de Westerhelling te Nijmegen, werd besloten om tot de oprichting van een ANV-afdeling in de regio Nijmegen-Arnhem over te gaan. Ofschoon bij de aanwezige leden een zekere voorzichtigheid t.a.v. het initiatief te bespeuren viel en de aanwezigheid van de juiste voorwaarden voor een bloeiende afdeling verschillend beoordeeld werd, overheerste toch de mening dat een poging gewaagd moest worden. Een redelijke voedingsbodem voor de ideeën en het streven van het ANV lijken aanwezig. Ook van de zijde van de Vlamingen, die in bovengenoemd gebied wonen, blijkt belangstelling voor het samenwerken in een regionale afdeling. Daarnaast hoopt men dat de nabijheid van het Land van Kleef met zijn Nederlandstalig verleden inspirerend zal werken op de afdeling en het besef bij velen zal doen toenemen dat onze taal en cultuur meer belangstelling verdient. Besloten werd dat de afdeling per 1 januari 1985 van start gaat. Er wordt naar gestreefd drie tot vier bijeenkomsten per jaar te houden. Op deze bijeenkomsten worden bekende en minder bekende sprekers uitgenodigd een voordracht te houden over een algemeen Nederlands onderwerp. In de eerste jaren streeft de afdeling naar samenwerking met andere culturele verenigingen en instanties in en om Nijmegen-Arnhem om dit programma te realiseren. Ook wordt de ledenwerving krachtig ter hand genomen.

De eerste bijeenkomst wordt op donderdag 10 januari gehouden in de Westerhelling, Sophiaweg 4 te Nijmegen.

Het voorlopig afdelingsbestuur:

P.H. Jongbloet, dr. med., voorzitter, W. van Heugten, dr. fys., secretaris, F. Lithmaath, drs. neerl., lid, C. de Graaf, dr. germ., lid.