Neerlandia. Jaargang 88

Media

Nederlandse literatuur na 1830

De Instructieve Omroep van de BRT en Teleac, zijn Nederlandse tegenhanger, startten begin november met een multimediaal project onder de titel ‘De Nederlandse literatuur na 1830’.

In feite werd het plan reeds opgevat in 1979, met als promotor A.G.H. (Ton) Anbeek van der Meijden, hoogleraar in de Nederlandse letterkunde in Leiden. Voor Vlaanderen nam Marcel Janssens, hoogleraar in Leuven, de leiding.

Uiteindelijk is het een reeks van 14 televisieprogramma's geworden, waarvan er 7 door Nederland en 7 door Vlaanderen werden samengesteld. Er was weliswaar onderling overleg, maar BRT en NOS maakten volkomen zelfstandig hun eigen afleveringen, over de thema's die hen respectievelijk het best lagen.

De BRT-radioprogramma's schenken vooral aandacht aan de sociale dimensie van de letterkunde, terwijl de Nederlandse radio via praatjes met specialisten in een literair café in Nijmegen aandacht vraagt voor schrijvers die enigszins in het vergeethoek zijn terechtgekomen.

Aanvullende informatie bij de lessenreeks krijgen we op NOS- en BRT-teletekst (respectievelijk p. 399 en p. 185-186).

Een en ander werd nog eens samengevat in een rijk geïllustreerd cursusboek (200 pp.), waarbij je desgewenst ook een audio-cassette (van 2 keer 35 minuten) kan krijgen met opnames van o.a. Van Ostaijen, Roland Holst, Streuvels en Mulisch. Het boek alleen kost 465 fr., boek en cassette samen 605 fr. Te bestellen door storting op rekening 000-0074040-29 van BRT, A. Reyerslaan 52, 1040 Brussel, met vermelding ‘Nederlandse literatuur na 1830’.

Nederlandse jeugd en B.R.T.

In ons vorig nummer (Neerlandia 4, p. 186) berichtten we reeds over de tweedaagse ontmoeting tussen Nederlandse en Vlaamse programmamakers. Er werd daar o.m. gesteld dat de Nederlandse jeugd erg vaak afstemt op de B.R.T.-jeugduitzendingen.

Deze bevinding werd onlangs bevestigd door een N.O.S.-B.R.T.-onderzoek: 7% van alle Nederlandse jongeren - in de categorie 3-11 jaar - kijken dagelijks naar de B.R.T.-jeugduitzendingen. Dit houdt in dat 140.000 Nederlandse kijkertjes al goed vertrouwd zijn met Vlaamse jeugdseries. Men verwacht dat dit aantal in de toekomst nog zal toenemen door de verdere bekabeling van Nederland (Nederland is tot nu toe nog maar voor 50% bekabeld).

Samen met de 40% Vlaamse kinderen (en een hoog percentage jongeren en volwassenen) betekent dit dat ongeveer een miljoen kijkers de B.R.T.-kinderprogramma's in de vooravond volgen.

Een en ander heeft te maken met een duidelijk beleid van de dienst Jeugd: horizontale programmering (elke dag op een vast uur), aanbieden van een totaalpakket met een ruime diversiteit en - zeker niet in het minst - elke dag een half uur kinderprogramma's in eigen taal.

Het luisterspel onder de loupe

In het kader van de Taalunie werd eind november een BRT-CIRAD-‘workshop’ georganiseerd waarop professionele radiomensen uit Nederland en Vlaanderen het hadden over de situatie van het hoorspel in beide landen. Het was in de eerste plaats de bedoeling aankomende tekstschrijvers enkele vuistregels mee te geven. Het theoretische gedeelte kwam gedurende enkele dagen aan bod in Hilversum, terwijl men voor het praktische gedeelte een weekje in de Brusselse studio's terechtkon.

Het ligt voor de hand dat de televisie de populariteit van het hoorspel heeft doen afnemen. Mede als gevolg daarvan bezit de NOS geen vaste luisterspelkern meer, maar moet ze een beroep doen op losse medewerkers. In Nederland is het maken van luisterspelen een veel zakelijker aangelegenheid dan in Vlaanderen, aangezien alle onderdelen of stadia van het tot stand komen van een hoorspel worden vergoed (synopsis, idee, ...).

Ook het gebruik van dialecten in hoorspelen kwam ter sprake. Hoewel Nederland en ook de BRT-televisie hun acteurs nogal vaak in hun gewesttaal bezig laten, blijkt de BRT-radio daar niet toe geneigd. Het gebruik van het A.N. zou nochtans de typering van de personages bemoeilijken.