Neerlandia. Jaargang 88

Taal

Spelling

De Algemene Conferentie van de Nederlandse Taal en Letteren pleitte in september dus ook voor ‘een herdruk van de Woordenlijst van 1954 met verbetering van fouten en toevoeging van sedertdien in gebruik gekomen en frequent gebruikte woorden’. Tevens acht de Conferentie de oprichting van een overkoepelend adviesorgaan inzake spelling noodzakelijk, met als taak o.m. ‘het toezicht op eventuele verdere en meer ingrijpende periodieke herzieningen van de Woordenlijst’.

Ook de Vereniging Algemeen Nederlands (VAN) dringt er bij de Taalunie op aan dat zo spoedig mogelijk een einde zou worden gemaakt aan de voor het aanzien van de taal zo nadelige spellingverwarring.

Een en ander betekent niet dat we een echt grondige aanpak van de spelling kunnen verwachten; met de ei/ij of de ou/au bijvoorbeeld zal men zich allicht niet inlaten. Wel moeten de ongerijmdheden die we nu in de voorkeurspelling aantreffen in ieder geval worden weggewerkt (b.v. ‘vacature’ tegenover ‘vakantie’).

De keuzemogelijkheid zoals ze nu bestaat, zal hoe dan ook moeten verdwijnen. Ofwel houdt men het bij de ‘oude spelling’, ofwel bij de progressieve.

De deskundigen die het karwei moeten klaren, zijn nog niet aangeduid, maar wie ook met de zaak wordt belast, over de herdruk van het dertig jaar oude ‘groene boekje’ zullen nog liters inkt vloeien...

Zomercursus voor Nederlandse taal en cultuur

Van maandag 22 juli tot en met zaterdag 10 augustus zal in het kasteel “Nijenrode” te Breukelen (bij Utrecht) een zomercursus gehouden worden voor Nederlandse taal en cultuur.

De cursus heeft tot doel anderstaligen van 18 jaar en ouder, die reeds een behoorlijke kennis hebben van het Nederlands, intensief te onderrichten in het schriftelijk en mondeling gebruik van het Nederlands en hen in aanraking te brengen met een aantal aspecten van de Nederlandse cultuur, economie en politiek.

Met uitzondering van de zondagen en van de dagen waarop excursies gepland zijn zal er dagelijks onderwijs in het Nederlands worden gegeven.

De cursisten zullen de gelegenheid krijgen door persoonlijk contact met vertegenwoordigers van de Nederlandse cultuur, politiek en economie, kennis te nemen van allerlei aspecten van het Nederlandse maatschappelijke leven.

Het aantal deelnemers is beperkt tot 140 en de kosten in de deelname bedragen fl. 800,-. In dit bedrag zijn begrepen de kosten van huisvesting en maaltijden, entrees voor musea en te bezoeken instellingen, kosten van vervoer in Nederland bij bezoeken.

In de landen waar Nederland een Cultureel Verdrag heeft gesloten is een beperkt aantal studiebeursen voor deelname aan deze cursus beschikbaar.

[p. 225]

Voor verdere inlichtingen kan men steeds terecht bij: Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen, Bureau Congressen van de afd. Kabinetszaken, Europaweg 4, Zoetermeer (Ndl).

Gezien het beperkt aantal plaatsen is het raadzaam zich zo spoedig mogelijk te melden en in ieder geval vóór 1 april 1985.

Uitreiking eerste exemplaar van de Algemene Nederlandse Spraakkunst

Op 13 november werd in 's-Hertogenbosch het 1ste exemplaar van de Algemene Nederlandse Spraakkunst aan de voorzitter van het comité van ministers van de Nederlandse Taalunie, de Vlaamse gemeenschapsminister van cultuur, dr. K. Poma uitgereikt.

De ANS is een standaardwerk dat naast woordenboeken en de officiële woordenlijst is te gebruiken. Het is er om na te gaan of het gebezigde Nederlands grammaticaal minstens aanvaardbaar is. Het is een naslagwerk voor de dagelijkse gebruiker en taaldocent en ook bedoeld voor leraren, studenten, journalisten, ambtenaren, politici en allen die hun taal zo correct mogelijk willen gebruiken, zoals dr. Poma toelichtte.

Hij stelde tevens vast dat de ANS weinig meer doet dan registreren. Hij wees er voorts op dat de Algemene Conferentie voor de Nederlandse Taal en Letteren een onderzoek wenst in te stellen naar normen voor het taalgebruik, wat van invloed kan zijn op het werk van de ANS. Het ministerscomité heeft zich verder bezig te houden met de kwesties van de spelling, de spraakkunst, de woordenschat en de terminologie.

Feestredenaar bij de plechtigheid was dr. Hugo Brandt Corstius die het 1309 bladzijden tellende boek beoordeelde met ‘Wat ik zeg is goed Nederlands en wat ik niet kan zeggen is geen goed Nederlands’.

Vlaams-Waalse literaire uitwisseling

Op 25 oktober 1984 werd onder het patronaatschap van de Vlaamse gemeenschapsminister M. Galle en de Minister-Voorzitter van de Franse Gemeenschapsexecutieve Ph. Moureaux een nieuw Vlaams-Waals uitwisselingsproject bekend gemaakt.

Twee uitgeverijen (de Vlaamse uitgeverij Manteau en de Waalse uitgeverij Labor) gaan samenwerken om enkele auteurs uit hun fonds uit te wisselen en hun werken te vertalen.

Verschenen in een Franse vertaling: ‘Brief aan Boudewijn’ van W. v.d. Broeck, ‘Gangreen 1’ van J. Geeraerts; verschenen in een Nederlandse vertaling: ‘Julie ou la dissolution’ van M. Moreau, ‘Terre d'asile’ van P. Mertens, ‘Le lit’ van D. Rolin en ‘L'impossible royaume’ van R. Kalisky. Deze eerste reeks uitwisselingen zullen in de komende maanden worden aangevuld.

Het literaire boek in noord en zuid

Op woensdag 31 oktober bracht de BRT-televisie een interessante gedachtenwisseling tussen Nederlanders en Vlamingen in het programma: ‘Wie schrijft die blijft’, met als ondertitel: ‘Neen, dank u, ik heb al een boek’.

De uitgevers Julien Weverbergh (Manteau) en Martin Ros (Arbeiderspers), de critici Aad Nuis en Leo Geerts, de auteur Daniël Robberechts en de moderator Marc Reynebeau (Knack) hadden het over de positie van het literaire boek in Zuid en Noord.

Het uitgangspunt was dat het literaire boek in Vlaanderen stilaan een dieptepunt heeft bereikt, terwijl het in Nederland floreert. Als oorzaken van deze kloof worden verschillende mogelijkheden genoemd, b.v. de verzuiling in Vlaanderen, die maakt dat de literatuur steeds de drager is geweest van bepaalde ideologieën (cf. de band tussen literatuur en Vlaamse Beweging, zegt Weverbergh).

Volgens Robberechts lijkt de kleinburgerlijke drang naar materiële welstand in Vlaanderen groter, wat de geestelijke honger, de literaire belangstelling niet ten goede komt. Hij voegt eraan toe dat de Vlamingen door de katholieke kerk vooral op het orale zijn afgestemd, terwijl in Nederland de lectuur van de bijbel steeds een centrale rol heeft gespeeld. Op dit vlak zijn Noord en Zuid dus anders opgevoed.

Het gebrek aan belangstelling bij het grote publiek verklaart in ieder geval ook de armoede aan literaire bladen in Vlaanderen. Nuis relativeert een en ander door erop te wijzen dat Vlaanderen ‘veel later vertrokken is’ dan Nederland en dat de toestand in Nederland er 20-30 jaar geleden net zo uitzag als die in Vlaanderen vandaag.

Terloops wordt nog aangestipt dat de echte grote Vlaamse schrijvers in het Noorden relatief meer succes kennen dan op het thuisfront, terwijl tal van andere - nochtans niet onbelangrijke - Vlaamse auteurs in Nederland totaal onbekend zijn. Opvallend is tevens het grote aantal vertalingen van anderstalige literatuur in het Noorden, wat Nuis ooit de bedenking ontlokte dat de Nederlandse cultuur in wezen een ‘ekstercultuur’ is.

Tegen de kritiek dat de uitgeverijen weinig aandacht zouden hebben voor debuten, verdedigen Weverbergh en Ros zich tenslotte met de opmerking dat er zeer veel geschreven wordt - de jongeren hebben immers meer vrije tijd -, maar dat er weinig kwaliteit tussen zit.