Uitreiking Visser-Neerlandia toneelprijzen en Edmond Hustinx-prijs in Maastricht
De Stadsschouwburg van Maastricht was zaterdag 24 november 1984 de plaats waar de Visser-Neerlandiaprijzen en de Edmond Hustinx-prijs voor toneel werden uitgereikt. De directeur van de schouwburg, de heer Th. Kersten was dan ook de gastheer. De toekenning en de uitreiking van deze prijzen is langzamerhand een traditie geworden. Een gevolg van de samenwerking van het ANV en de Organisatie-commissie Colloquium Nederlandstalige toneelschrijvers uit België en Nederland. Drs. M.J.A.R. Dittrich reikte de Visser-Neerlandiaprijzen uit: drie geldprijzen en drie eervolle vermeldingen. De heer R. van Ransbeek overhandigde als voorzitter van de jury de Edmond Hustinx-prijs. Tot de officiële gasten behoorden de Commissaris der Koningin in de provincie Limburg, dr. J. Kremers, de Gouverneur des Konings van de provincie Belgisch-Limburg, dr. jur. H. Vandermeulen, mevr. N. Lazàr-Schilthuis, wethouder van culturele zaken van Maastricht, de heer O. de Wandel als vertegenwoordiger van Gemeenschapsminister dr. K. Poma, voorts mr. Johan Fleerackers, namens de commissie van het Belgisch-Nederlands Cultureel Verdrag. De organisatie van de prijsuitreiking geschiedde ook in het kader van het Cultureel Verdrag. Mede dank zij bijdragen van de Gemeenschapsminister van Cultuur uit Vlaanderen, het ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur in Nederland, het ANV, de Stichting Edmond Hustinx uit Maastricht en de Stichting Cultureel Centrum Maastricht.
De jury Visser-Neerlandia-toneelprijzen had 50 inzendingen te beoordelen, zo bleek uit de voorlezing van het juryrapport door mr. Hans Keuls. ‘Een verheugend aantal dat een aanwijzing is, dat er nog belangstelling vóór, zo niet behoefte aan de prijsvraag is’, aldus het rapport. Voor de geldprijzen kwamen in aanmerking Ger Beukenkamp voor de ‘Wisselwoning’, Herman Lutgerink voor ‘Vogelvrij’; een alfabetische volgorde, derhalve een eerste prijs. De tweede prijs ging naar Kees Holierbroek voor ‘Ter dood veroordeeld’. De drie eervolle vermeldingen waren voor, eveneens in alfabetische volgorde, Ben Barkman voor ‘Dan’, Haye van der Heyden voor ‘De vrouw en de onbekende’ en Elisabeth Marain voor ‘Schulden’.
Wim Spekking bracht verslag uit van de beoordeling door de jury van de Edmond Hustinx-prijzen; deze prijs wordt alleen aan Nederlandstalige toneelschrijvers voor hun/haar gehele ouvre verleend. Ditmaal was de bekende toneelschrijver, acteur, filmcolumnist en televisiemaker Gerben Hellinga de laureaat samen met de niet minder bekende Vlaamse toneelschrijver Rudi Geldhof. Nadat hij in 1970 voor drie toneelwerken de Henriëtte Roland Holstprijs had gekregen schreef hij in de jaren zeventig talloze stukken. ‘Gerben Hellinga kreeg het gewone theaterpubliek naar de schouwburg, gewoon omdat theater deel uitmaakt van zijn sociale status. Maar hij kreeg ook een nieuw publiek in de zaal, dat daarvóór niet naar de schouwburg kwam’. Zoals het juryrapport constateert.
Drs. M.J.A.R. Dittrich, voorzitter Nederland van het ANV, reikte de Visser-Neerlandiaprijzen met de daarbij behorende oorkonden uit. Hij schetste voorafgaande de figuur en de betekenis van wijlen mr. Visser die in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog als jurist en publicist in zijn vele wetenschappelijke verhandelingen pleitte en streed voor een versterking van de kracht van de individualiteit in het belang van de gemeenschap. Een waarschuwing tegen alle verschijnselen die de mens en de samenleving kunnen ontwrichten, als collectief psychologische excessen, massasuggestie, massapsychose, als ook psychische epidemie. Wie de strijd wilde voeren wilde hij eren. Als Joods Nederlander verkoos hij tijdens de bezetting niet verder te leven. Hij liet de helft van zijn vermogen na aan het ANV. Uit de opbrengsten van dit kapitaal worden de Visser-Neerlandia-prijzen toegekend voor persoonlijke verdiensten, voor sociale en culturele instellingen en voor de artistieke prijzen.
Het was de laatste keer dat mr. Hans Keuls als voorzitter van de jury van de Visser-Neerlandiaprijzen optrad. Namens het ANV dankte de heer Dittrich mr. Keuls voor zijn vele werk, vooral voor zijn vele ‘lezen’ bij de beoordeling, met zijn medejuryleden. Als geschenk overhandigde de heer Dittrich de scheidende juryvoorzitter een boekenbon. Gerben Hellinga maakte van de gelegenheid gebruik de stelling te verdedigen dat op kunst niet mag worden bezuinigd.
Na het officiële gedeelte van het programma konden de aanwezigen genieten van een knappe vertolking door de bekende acteur Jaak Vissenaken van het stuk ‘De Vrije Madam’ van Rudy Geldhof, die daarvoor destijds een Visser-Neerlandiaprijs werd gegeven.
(G.G.)
De heren Herman Lutgerink, Drs. M.J.A.R. Dittrich en Ger Beukenkamp.
Auteursrechtelijk beschermd