Neerlandia. Jaargang 88

[p. 111]

Benelux hefboom van Europese relance?

Men heeft vaak de neiging, België op het internationale forum voor te stellen als een KMO. Men is zich in dit land gelukkig nooit te buiten gegaan aan grootheidswaanzin, maar men moet zich ook niet in overtrokken minderwaardigheidscomplexen storten. Weinigen realizeren zich dat de Benelux de vierde grootste exportmogendheid is. De Benelux-samenwerking heeft bovendien niet geleid tot bureaukratizering en technokratizering. De werkingskosten van de Benelux bedragen slechts 6 fr. per inwoner, of de prijs van twee sigaretten.

In de Brusselse krant ‘De Standaard’ heeft Minister Mark Eyskens gepleit voor meer konvergentie in het economisch en industriëel beleid binnen de Benelux. Het ANV bepleit eveneens de relance van de Benelux. Daarom worden ook in Neerlandia de suggesties van de Minister op een rijtje gezet.

1. Het is wenselijk dat de drie landen het voorbeeld zouden geven in de EG van de harmonizering van de normen, de standaarden en allerlei technische voorschriften die het handelsverkeer nog al te zeer hinderen. Deze technische reglementeringen worden trouwens vaak gehanteerd als een bijzondere hypokriete maar niet minder efficiënte vorm van protectionisme.

2. In dezelfde kontekst moet worden overwogen, alle firma's van de drie landen op een niet-discriminatoire wijze toegang te geven tot de openbare bestellingen in elk van de drie landen. Dit zou ook een bijzonder treffend voorbeeld zijn voor de andere EG-partners.

3. Het verslag van Michel Albert heeft aangetoond dat de versnippering van het wetenschappelijk onderzoek verantwoordelijk is voor d edreigende technologische achteruitgang van Europa. Is niet het ogenblik gekomen om ten minste op het niveau van de Benelux het wetenschappelijk onderzoek samen te bundelen?

4. De krisis zal maar afdoend kunnen opgelost worden indien ook een aantal maatregelen worden getroffen die het ekonomische overstijgen. Een van de belangrijkste is het afstemmen van ons onderwijs van hoog tot laag op de snel evoluerende behoeften van onze industrie. Is het niet hoogst gewenst dat alvast op het stuk van het universitair onderwijs, de hogere cyclus van het middelbaar onderwijs, het niet-universitair hoger onderwijs, tussen de drie Benelux-landen een maximale harmonizering zou worden doorgevoerd en een veel ruimere utiwisseling, en van professoren en van studenten?

5. Kunnen de Benelux-landen geen initiatieven nemen om de Europese rekeneenheid, de écu, meer te verspreiden? De bankiers en de financiers blijken wel het belang van de écu te hebben ingezien, maar vanuit het standpunt van de regeringen blijkt de écu een nog in grote mate akademische stijloefening. Kunnen de Benelux-landen de trekpaarden worden van het Europees muntsysteem? Dit zou betekenen dat o.m. de centrale banken van België en Nederland een deel van hun reserves in gemeenschap zouden brengen, iets wat op Europees vlak al lange jaren was voorzien door het plan-Werner en de uitbouwers van het EMS. Dergelijke maatregelen vereisen evenwel een veel grotere konvergentie van het ekonomisch en budgettair beleid.

6. De drie Benelux-landen worden gekonfronteerd met de absolute noodzaak, hun binnenlandse bestedingen weer af te stemmen op het draagvermogen van hun nationale ekonomie en orde op zaken te stellen wat hun overheidstekorten betreft. Dit belet niet dat

‘Help Europa een handje’.

[p. 112]

selektieve relancemaatregelen kunnen worden overwogen op het stuk van de fiskaliteit, de investeringen, de infrastruktuur. Waarom niet een poging doen om in de drie Benelux-landen een selektieve relance op gang te brengen volgens dezelfde criteria?

7. De Belgische regering hanteert sedert de devaluatie van 1982 de zogenaamde kompetitiviteitsnorm, waarbij de kostenevolutie in ons land bestendig wordt vergeleken met de kostenevolutie bij onze zeven voornaamste handelspartners. Waarom zouden de drie Benelux-landen niet dezelfde kompetitiviteitsnorm hanteren, zodat de vergelijkingen tussen de drie landen veel geloofwaardiger zouden worden en tevens ook met meer objektiviteit zou kunnen worden overlegd hoe het konkurrentievermogen moet worden in stand gehouden?

8. Op het stuk van de openbare financiën zou men ook onder Benelux-landen kunnen pogen de budgettaire metodologieën te harmonizeren als een eerste stap in de richting van een meer verregaande samenwerking. Waarom niet eens op een onbetwistbare wijze berekenen en vergelijken wat in de drie landen door de overheid wordt uitgegeven per werkloze, per leerling in het middelbaar onderwijs, per universiteits-student, per ziekteverzekerde, per gehospitalizeerde, per theaterbezoeker, per treinreiziger, per metrogebruiker, enz. enz.?

9. De drie Benelux-landen worden zeer zwaar getroffen door de problemen van de herstrukturering van hun traditionele sektoren. Elk land is vanzelfsprekend verantwoordelijk voor de oplossing van zijn eigen strukturele vraagstukken. Op het stuk van de staalnijverheid zijn België en Luxemburg erin geslaagd een, naar mijn mening, zeer goed samenwerkingsakkoord tot stand te brengen tussen Arbed, Sidmar en Cockerill-Sambre. Het blijft mijn hoop dat ook, vroeg of laat, belangrijke Nederlandse staalproducenten zich zullen kunnen aansluiten bij bepaalde vormen van samenwerking. Een Benelux-staalnijverheid, daarom nog niet geïntegreerd, maar in elk geval verbonden door onderlinge samenwerking en taakverdeling, staat ongetwijfeld veel sterker op de Europese en de internationale markt.

10. De kleine en middelgrote ondernemingen hebben hun deugdelijkheid aangetoond, doorheen de krisis, dank zij hun soepele strukturen en hun vindingrijkheid. Een van hun grote problemen is evenwel hun efficiënte penetratie op buitenlandse en vooral ver afgelegen markten. Waarom zouden de organizaties die zich met KMO's bezighouden in de drie Beneluxlanden niet gezamenlijk strukturen uitbouwen die de prospektie en de penetratie op buitenlandse markten zouden vergemakkelijken?

11. Is het redelijk, in deze tijd van besnoeiingen en krampachtig zoeken naar grote doelmatigheid, dat onze drie Benelux-landen in vele ver afgelegen landen van geringer politiek en ekonomisch belang aparte diplomatieke vertegenwoordigingen in stand houden? Ik pleit nog niet voor één Benelux-ambassadeur omdat we realistisch moeten blijven. Maar ongetwijfeld moet het mogelijk zijn tot een doelmatige taakverdeling over te gaan tussen de diplomatieke vertegenwoordigingen van de drie landen in het buitenland.

12. De relaties met de landen van de Derde Wereld staan centraal in de strukturele oplossing van de huidige wereldkrisis. Zouden de Benelux-landen geen pionierstaak op zich kunnen nemen door een gezamenlijke aanpak van het ontwikkelingsbeleid in een aantal landen van de Derde Wereld, op basis van zorgvuldig uitgekozen projekten? Een geïntegreerde benadering met overheidshulp, privé-financiering, zachte leningen, transfer van technologie, vorming en opleiding is ook voor de eigen bedrijven van biezonder groot belang.

Bovenstaande lijst van suggesties is niet eens limitatief. Waarom zouden de Benelux-landen niet opnieuw de rol kunnen spelen die de hunne is geweest in de jaren '50? Vele dingen zijn noodzakelijk indien we ekonomisch, technologisch en ook sociaal willen standhouden in deze bewogen tijden. Maar het volstaat niet, in te zien wat noodzakelijk is. Het moet ook politiek mogelijk worden gemaakt. Dit is de taak van de politici, maar in een demokratische samenleving, veronderstelt dit dat zij zich gesteund weten door de openbare opinie.

Mark EYSKENS, minister van Ekonomische Zaken.