Neerlandia. Jaargang 85

[p. 147]

Visser-Neerlandia: te gast in Brussel

Het is mij een eer en een voorrecht U allen van harte welkom te heten in dit huis, de zetel van de Vlaamse Raad, die de wetgevende vergadering is van de Nederlandse Cultuurgemeenschap van dit land. Met de totstandkoming van die Raad, de vervulling van een oude droom van de Vlaamse Beweging, beschikt Vlaanderen thans over een eigen gezag dat de opdracht heeft de eigen identiteit van ons volk veilig te stellen en voor de specifieke problemen van dat volk geëigende oplossingen uit te werken, binnen het raam van onze democratische instellingen.

Er is in onze opvatting geen behoefte aan een totale breuk met de gevestigde nationale strukturen en geen verlangen naar nieuwe staatsgrenzen. Binnen Europa, dat onafwendbaar op weg is naar grotere gezagsidentiteit, is het best mogelijk voor de behartiging van regionale belangen structurele oplossingen uit te werken. Dat is vooral een kwestie van geduld en verbeelding, van duidelijke omschrijving van de specifieke problemen en van politieke moed, om ten gepasten tijde tot besluitvorming te komen en beleidsbeslissingen te nemen. Het Taalunieverdrag, dat onze Raad onlangs eenparig heeft aangenomen, stoelt op dezelfde beginselen. Onze beide staten blijven soeverein bestaan, maar tussen en boven beide komt er een supranationaal gezag, gericht op de bescherming en de ontwikkeling van onze gemeenschappelijke Nederlandse taal.

Het is niet toevallig dat dit verdrag werd ondertekend te Brussel, en evenmin is het toevallig dat onze assemblée in deze stad gehuisvest blijft. Voor ons is dit een keuze van bewuste en blijvende aanwezigheid in deze oude Brabantse stad, waar vroeger dan in



de meeste steden van Vlaanderen de kanselarijtaal het Nederlands was. Ook in de toekomst blijft Brussel een bruggehoofd van de Nederlandse cultuur, een Europese hoofdstad waar die cultuur wordt geconfronteerd met de rijkdom van de Europese pluriformiteit.

Ik heb het daarom bijzonder zinvol gevonden dat het 38ste Algemeen Nederlands Congres Brussel als congresstad heeft gekozen. Ik geloof dat men in deze tijd geen beter oord kon kiezen. Sinds de vorige congressen is het aanschijn van Vlaanderen zo opvallend anders geworden dat er inderdaad behoefte is aan ideeën en verbeelding voor de volgende sprong voorwaarts. Waar kan zo'n bezinning beter dan in deze zuidelijke stad, vlakbij de germaans-romaanse taalgrens, in de schaduw van de Europese instellingen. En bovendien wordt men nergens indringender dan in deze miljoenenstad geconfronteerd met de grote uitdagingen van ons decennium: de leefmilieuproblematiek, de immigratie, de onleefbaarheid in de grote agglomeratie, de permanent aanwezige angst om de vrede.

Het leven van de fijnzinnige intellectueel en humanist meester Herman Lodewijk Alexander Visser wijst de weg aan allen die op zoek zijn naar een antwoord op die uitdagingen. Hij was er zich van bewust dat menselijke inspanning en engagement een uitweg kunnen scheppen. Die uitweg is: humaniteit, wetenschappelijk werk, tolerantie, dienstbaarheid aan de gemeenschap. Uit zijn vermogen groeiden de Visser-Neerlandia prijzen. Aldus worden personen en instellingen beloond, die zich belangloos voor de medemens en de gemeenschap verdienstelijk hebben gemaakt. Ik sluit mij aan bij de hulde die hun door uw Congres zal worden gebracht. De uitreiking van deze prijzen maakt ons duidelijk dat zelfs de welfare-samenleving vooralsnog geen structurele oplossing heeft voor tal van problemen en noodsituaties. Maar telkens weer duiken in die samenleving mensen op die hun krachten ten dienste stellen van het lichamelijk, geestelijk en cultureel welzijn van de medemens en van de gemeenschap. Voor ons allen is dit een bemoedigende gedachte.

Ik heb dan ook graag de deuren van dit huis opengezet voor de bijeenkomst van vandaag. Welkom dus, vrienden uit Noord en Zuid, welkom, Mijnheer de Voorzitter en Dames en Heren Bestuursleden van het Algemeen Nederlands Verbond. En welkom vooral U, Dames en Heren, die werden bekroond met een prijs voor persoonlijke verdiensten of met een welzijnsprijs omwille van uw verdiensten of een culturele prijs van de Visser-Neerlandiacommissie.

R. BOEL

Voorzitter Vlaamse Raad

[p. 148]

Uitreiking van de Visser-Neerlandiaprijzen 1981

In aansluiting op de eerste dag van het 38ste Algemeen-Nederlands Congres werden in de bibliotheek van de Vlaamse Raad in het paleis der Natie te Brussel, de Visser-Neerlandiaprijzen uitgereikt.

Elf prijswinnaars, waarvan de namen reeds werden gepubliceerd in Neerlandia nr. 2 van 1981 viel deze keer de eer te beurt.

De heer Boel, voorzitter van de Vlaamse Raad, verwelkomde de aanwezigen. Hij ging in op de rol die Brussel als gaststad én voor het Algemeen-Nederlands Congres én voor de uitreiking van de Visser- Neerlandia prijzen speelt.

Algemeen voorzitter van het Algemeen-Nederlands Verbond de heer Fayat onderstreepte in enkele zinnen de betekenis van de prijzen die nu al weer voor de 21ste keer worden uitgereikt.

De scheidende voorzitter van de Visser-Neerlandia-commissie, de heer Van Andel, reikte daarna de prijzen uit voor persoonlijke verdiensten.

De welzijnsprijzen en de culturele prijs werden uitgereikt door de heer Dittrich, voorzitter Nederland van het ANV, die ook namens het bestuur de heer Van Andel bedankte voor zijn jarenlange vruchtbare arbeid in de commissie als lid en later als voorzitter. Hierbij werd aan de heer Van Andel een geschenk overhandigd.

De heer De Ridder, een van de prijswinnaars, bedankte tot slot het bestuur namens de prijswinnaars. Na afloop van de uitreiking volgde een receptie voor de prijswinnaars en de genodigden.

Prijzen voor persoonlijke verdiensten

M. van Haegendoren.

Hij was een strijder voor de samenwerking op alle gebied tussen Noord en Zuid en heeft met inzet van alle kracht en soms tegen de stroom op geijverd voor de realisering van datgene wat hem voor ogen stond.

C. de Ridder.

Hij heeft tal van jaren met een grote persoonlijke inzet gestreden voor de Vlaamse gemeenschap en getracht dit doel te bereiken door onafgebroken te strijden voor erkenning van de positieve Vlaamse cultuur-rijkdom.

Mevrouw L. 't Hart.

Haar persoonlijke inzet in het hoge Noorden voor de redding van de bedreigde zeehond is een voorbeeld van karaktervol strijden voor het tot ondergang gedoemde dier. Ik denk hierbij ook aan Moby Dick die gisteren uit Breda in haar veilige handen terechtkwam.

Echtpaar Van den Brekel.

Dit artsenechtpaar uit Hoensbroek heeft zich met zijn kinderen ingezet mensen in nood in Malawi te redden door medische hulpmiddelen te verzamelen en te verzenden. Dit gezin - ik ben blij dat hun kinderen ook aanwezig zijn - is een voorbeeld geweest voor ontwikkelingshulp op kleine, doch doelgerichte schaal.

[p. 149]

Zuster Van der Mast.

Zij heeft op eigen initiatief in 's-Gravenhage een tehuis geopend en geëxploiteerd voor jongeren in crisissituaties. Ondanks tegenslagen en gebrek aan subsidie is zij er desalniettemin in geslaagd ‘haar jongens’ op te vangen en weer hoop voor de toekomst te schenken.

Welzijnsprijzen

Het Hoofdbestuur van het A.N.V. heeft uit het Visser-Neerlandia Fonds prijzen toegekend aan die verenigingen, die zich inzetten voor het verlenen van morele steun en daadwerkelijke hulp aan in nood verkerende mede-mensen of aan groepen van noodlijdende mede-mensen. Prijzen dus aan instellingen die trachten noodlijdende mensen het geloof in de medemens terug te schenken; aan instellingen welke het welgevoelen van mensen trachten te bevorderen.

Op advies van de Commissie-Van Andel heeft het hoofdbestuur een prijs toegekend aan AMNESTY INTERNATIONAL AMSTERDAM.

Het is goed te beklemtonen, dat Amnesty International op volstrekt onpartijdige wijze hulp biedt aan gevangenen, die het slachtoffer zijn van politieke onverdraagzaamheid, van religieus fanatisme, van rassendiscriminatie of van bruut geweld. Het is om het even in welk deel van de wereld gevangenen lijden.

Het instellen van adoptiegroepen is een grootse gedachte. Met name bekend zijnde gevangenen ervaren de zekerheid, dat zij niet zijn vergeten. Dat kan een troost zijn en ook kracht geven soms onmenselijke beproevingen te doorstaan. Vastgesteld moet ook worden, dat die gevangenen worden gesteund, die niet door het aanwenden van geweld in moeilijkheden zijn geraakt.

DE BRUSSELSE WELZIJNSRAAD is voor de toekenning van een prijs in aanmerking gekomen, omdat de raad zich richt tot de Nederlandstaligen in de agglomeratie, die om uiteenlopende oorzaken in psychische of fysische moeilijke omstandigheden zijn terecht gekomen. De raad heeft daartoe verschillende gespecialiseerde instellingen in het leven geroepen. De mens die enigerlei hulp behoeft wordt naar die instelling verwezen, waar doelmatige en doeltreffende hulp kan worden geboden. Juist daardoor wordt het welgevoelen van de mens bevorderd, omdat de noodlijdende als mens en niet als nummer wenst te worden tegemoetgetreden.

Oikonde, Leuven

Oikonde richt zich tot de ‘thuis’-lozen, richt zich tot degenen, die een ‘thuis-basis’ moeten ontberen. In onze maatschappij, zeker in onze grote steden, is dat leed vaak ontstellend groot. Niet enkel door de omvang van het getal, maar vooral door het diepe leed dat elke thuisloze ondergaat. De thuisloze ervaart de stedelijke ambiance als een hem vijandig gezind ge-

[p. 150]

bied, dat uitgerekend hém niets te bieden heeft en ook niets biedt. De schrille tegenstellingen verergeren slechts het gevoel alléén te zijn en in de steek gelaten!

Oikonde richt zich tot de verlaten mens en tracht die mens weerbaar te maken en hem in de ingewikkelde structuur van onze samenleving weer de weg te leren vinden.

Het vele werk wordt gedaan door vrijwilligers, begeleid door een vaste staf.

De Regenboog te Amsterdam

Enkele keren zijn reeds prijzen toegekend aan instellingen welke zich belasten met de hulpverlening aan drugverslaafden. Dat nu weer een instelling een beroep doet op het Fonds getuigt ervan, dat het probleem van aan drugs verslaafden nog in volle omvang woedt.

De Regenboog wil ‘getuigend en dienend helpen’. Hoe dat gebeurt wordt geschetst in een bijdrage in het Nieuwsbulletin van de Regenboog, van de hand



van Douwe Wouters over de op 16 september 1980 overleden heroïsche diaken Gerard van Huis.

Die enkele regels geven de overtuiging, dat een prijs aan de Regenboog alleszins gerechtvaardigd is.

Culturele prijs

Het Hoofdbestuur van het A.N.V. heeft unaniem besloten, slechts één prijs toe te kennen en wel aan het Algemeen-Nederlands Congres. Het Hoofdbestuur is van mening, dat zulks geheel in de lijn ligt van de erflater, Mr. Visser. Tijdens de voorbereidingen voor het 38e Congres, een geheel jaar lang, en ook tijdens het nu bezig zijnde congres, wordt over zoveel aspecten van onze gezamenlijke cultuur gesproken, dat vrijwel alle onderwerpen welke thans belangrijk zijn, aan bod komen.

Het Hoofdbestuur achtte het derhalve juist, dat aan de overkoepelende organisatie één prijs wordt toegekend.