Neerlandia. Jaargang 85

[p. 43]

Een nieuw initiatief

De kringen worden steeds wijder getrokken. Werd aanvankelijk alleen maar aandacht geschonken aan het Nederlandstalige binnenland (door middel van het tijdschrift ‘Ons Erfdeel’ dat nu aan de 24e jaargang is begonnen), een tiental jaren geleden werd een eerste poging ondernomen het ‘front’ te verbreden en wel door middel van het uitgeven van ‘Septentrion’; langs deze weg wilde men de Franstaligen gaan informeren over de Nederlandse taal en cultuur. Het is niet verwonderlijk dat men zich allereerst ging richten op dit taalgebied; immers in België kwam men (en komt men nog steeds) bijna dagelijks in aanraking met de meest dwaze misverstanden die in Franstalige kringen opgeld doen met betrekking tot alles wat met het Nederlands te maken heeft.

Toen dit ‘schip’ zo een jaar of vijf gevaren had en daardoor het bewijs geleverd had te kunnen blijven drijven, kon aandacht geschonken worden aan een nieuwe ‘loot’. Vanaf 1976 wordt jaarlijks een boek uitgebracht dat de Franse Nederlanden wetenschappelijke eer aandoet en dit deel van ons cultuurgebied op een verantwoorde wijze in het daglicht stelt.

Een aanvaardbare tussenoplossing

Het was al enkele jaren een publiek geheim dat er in het Rekkemse Dialoogcentrum gewerkt werd aan nieuwe plannen. In hun uitwerking zouden ze zich moeten richten op onder meer de Duits- en Engelstalige wereld. Aanvankelijk gingen de gedachten uit naar een tijdschrift naar het voorbeeld van ‘Septentrion’. Echter als gevolg van de beperkte geldelijke mogelijkheden bleek een dergelijke opzet niet haalbaar te zijn. Voorlopig (?) heeft men deze plannen dan ook laten varen en is men alle aandacht gaan richten op de uitwerking van een tussenoplossing, die onlangs gestalte heeft gekregen in de verschijning van het eerste nummer van een drietalige brochure-reeks.

In het laatst van de maand januari heeft in de ‘Bibliotheek van de Vlaamse Raad’, die gehuisvest is in het ‘Paleis der Natie’ te Brussel een bijeenkomst plaats gehad, die gewijd was aan dit nieuwe initiatief. De aanwezigen, waaronder de ambassadeurs van Nederland en de Bondsrepubliek, vertegenwoordigers van de Engelse, Oostenrijkse, Surinaamse en Franse ambassade, de voorzitster van de Franstalige Gemeenschapsraad en een groot aantal overheidspersonen en parlementsleden, werden toepesproken door Raf Renard, voorzitter van de ‘Stichting Ons Erfdeel’.

In het kort doorliep hij de geschiedenis van tijdschrift en stichting om tenslotte de bedoelingen in het licht te stellen die hebben voorgezeten bij het uitbrengen van de drietalige brochure-reeks. Naar zijn zeggen willen deze boekjes informatie verschaffen over het Nederlands, dat toch altijd nog de moedertaal is van tiwntig miljoen inwoners van Europa. Het moet volgens hem mogelijk zijn op deze wijze de vele misverstanden die in het buitenland over onze taal heersen uit de weg te ruimen. Rekening houdend met de eigengeaardheid van iedere taalgemeenschap waarvoor ze bestemd zijn, bieden ze een schat aan betrouwbare en objectieve gegevens.

Deze brochures, die gesteld zijn in het Frans, Duits en Engels, zag de heer Renard als evenzovele uitgestoken handen naar de ons omringende culturen. Hij verwachtte dat deze taalgebieden evenveel waardering zouden gaan opbrengen voor de Nederlandse cultuur als er vanuit het Nederlandse taalgebied bewondering is voor de uitingen van de cultuur in onze buurstaten.

In kort bestek

De tekst van deze mooi uitgegeven en goed geïllustreerde boekjes werd geschreven door Omer Vandeputte, licentiaat Germaanse Filologie. In zeer duidelijke bewoordingen verschaft de schrijver inzicht in de geschiedenis van onze taal en van de daarmee nauw verbonden cultuur, van de Vlaamse Beweging en van de toenadering tussen Noord en Zuid zoals die in september 1980 een voorlopig eindpunt heeft gekregen in de ondertekening van het Taalunie-Verdrag.

Deze tekst is, rekening houdend met de door een kring van deskundigen uit verscheidene landen uitgebrachte adviezen, bewerkt voor de drie ons omringende taalgebieden. Voor het Franse heeft Jacques Fermaut, leraar Nederlands te St.-Winoksbergen in Frans-Vlaanderen, zich van deze taak gekweten, voor het Duitse dr. Daniël de Vin en voor het Engelse de heren Vincent en Hermans.

In een aanhangsel worden een aantal karakteristieke kenmerken van onze taal opgesomd en is een bibliografie opgenomen, die zowel betrekking heeft op de pedagogische methoden als op het beschikbare lesmateriaal. Ook wordt inzicht gegeven in de historische samenhang tussen het Nederlands en het Afrikaans, een aspect waaraan voor de volledigheid niet mocht worden voorbijgegaan.

[p. 44]

Tijdens de plechtige bijeenkomst in Brussel werd de belangrijkheid van deze reeks onderstreept door de heer Boel, voorzitter van de Vlaamse Raad. In deze hoedanigheid heeft hij trouwens ook de brochures ingeleid met een kort ‘Woord vooraf’.

Gebruiksmogelijkheden

Het ligt in de bedoeling van de ‘Stichting Ons Erfdeel’ door middel van een gerichte verspreiding van deze brochure in de ons omringende taalgebieden onze eigen Nederlandse taal en cultuur beter bekend te maken. Toch zijn naar mijn mening daarmee de gebruiksmogelijkheden van deze boekjes zeker niet uitgeput.

Ik denk in dit verband allereerst aan de velen die met name in de loop der na-oorlogse jaren uit ons taalgebied zijn verhuisd naar Engelstalige landen als Canada, Australië en Nieuw-Zeeland. In deze gezinnen zijn kinderen opgegroeid die in sterke mate vervreemd zijn geraakt van het ouderlijk land van herkomst en daardoor erg weinig begrijpen van hun culturele achtergrond. Toch zijn er velen onder hen die juist in deze tijd daarvoor belangstelling gaan krijgen. Hierbij kunnen deze boekjes een zeer belangrijke rol spelen; in hun ‘eigen’ taal kunnen ze nu de basis-informatie onder ogen krijgen.

Het valt ongetwijfeld buiten het kader van de gedachte opzet, maar deze boekjes kunnen evenzeer belangrijke diensten bewijzen op het binnenlandse ‘front’.

Hoeveel jongeren in ons taalgebied hebben geen besef meer van de waarde van de eigen taal en cultuur in de ban als ze vaak zijn van de Engelse. Langs de omweg van de inschakeling van deze boekjes bij het vreemde-talen-onderwijs kunnen deze Nederlandstalige jongeren mogelijk weer bewust gemaakt worden van de rijkdom die ligt opgeslagen in de taal die hun moeders hen hebben geleerd.

Marten HEIDA

N.a.v. Omer Vandeputte, Nederlands, de taal van twintig miljoen Nederlanders en Vlamingen.

Uitgave in Frans, Duits en Engels.

64 blz. f 10,- 180 BF.

Uitg. ‘Stichting Ons Erfdeel’, Murissonstraat 160 8530 Rekkem (West-VI.).