Neerlandia. Jaargang 85

[p. *1]

Nieuwsbrief Algemeen-Nederlands Congres

2de Jaargang nr. 1, 1981

Tweemaandelijks tijdschrift

ALGEMEEN-NEDERLANDS CONGRES v.z.w.

Gallaitstraat 80 - 1030 BRUSSEL

Tel. 02 / 241 31 64

Bankrekening: 430-0871241-75

Verantwoordelijke uitgever:

in opdracht van het Algemeen-Nederlands Congres:

Jan De Graeve - Jozef Plateaustraat 16 - 9000 Gent

Aankondigingen

Een contactdag over het boek in Noord en Zuid

De werkgroep Boek van het A.N.C., het Limburgs Universitair Centrum (LUC) en de Adviesraad Vorming en Ontwikkeling voor de Boekenbranche organiseren op 29 maart e.k. op de campus van het LUC te Diepenbeek een Noord-Zuid contactdag voor het boek.

De opzet is een poging tot inventarisatie van wat is, wat bindt, wat scheidt, wat hindert omtrent samenwerking en integratie binnen de Nederlandse cultuurgemeenschap, ter bevordering van realisatie en verspreiding van het Nederlandstalige boek; de bedoeling daarbij is om via getuigenissen en vraagstellingen omtrent situatie en hinderpalen probleemstellend te zijn en werk-materiaal voor verdere studie te verzamelen.

Voor nadere informatie kan contact worden opgenomen met het secretariaat van het ANC, Gallaitstraat 80, 1030 Brussel, tel. [phone] (D. van Damme) of met het algemeen secretariaat van het LUC, Campus, 3610 Diepenbeek, tel. [phone] (T. de Backere).

Inschrijving vooraf is noodzakelijk.

Studiedag Vormings- en Ontwikkelingswerk

De sector Vormings- en Ontwikkelingswerk van het A.N.C. houdt op 4 april a.s. een voorbereidende studiedag in het vormingscentrum Outward Bound, Annevillelaan 101, Ulvenhout, Nederland. Daarop zullen beroepskrachten en beleidsvrijwilligen uit de ruime sector van het vormingsen ontwikkelingswerk de kans krijgen het door de werkgroep in het kader van het Algemeen-Nederlands Congres opgestelde conceptbasisdocument kritisch te bekijken en aan te vullen waar men dit nodig acht.

Voor nadere informatie:

mevrouw M. Knaepkens,

Monnikenhofstraat 262, 2040 Antwerpen,

tel.: [phone].

[p. *2]

Verslagen van de werkgroepen

Universiteit en wetenschappen

De sectie Universiteit en wetenschappen plant het volgende:

Een informatieve overzichtpublikatie met

-	een informatieve lijst van alle universiteiten in de Nederlanden (inclusief de Franse Nederlanden) met gegevens aangaande stichting, bevolking, struktuur, studieprogramma, begroting, beleid, bestaande contacten tussen Noord en Zuid.
-	een vergelijking met speciale aandacht voor raak- en knelpunten.

De sector zal uit het brede veld van werkingsmogelijkheden noodzakelijkerwijze een keuze moeten doen; zeker volgende punten verdienen aandacht:

-	-equivalentie van diploma's
-	-uitwisseling van professoren en studenten
-	-de mogelijkheden tot projectsamenwerking
-	-de institutionele samenwerking tussen de universiteiten over de landsgrenzen heen.

De overheidspublikatie wordt verzorgd door licentiate Lieve de Clercq, verbonden aan het seminarie voor historische en vergelijkende pedagogiek van de R.U.G. Het werk zal verschijnen als publikatie van het A.N.C. én in de reeks ‘Bijdragen van het centrum voor de vergelijkende studie van het hoger onderwijs’.

Prof. dr. K. de Clerck zal in het jaarboek van het 38ste Congres een artikel wijden aan de vernederlandsing van de Vlaamse universiteiten.

Vrouwenbeweging

Op dinsdag 17 februari 1981 ging een contactvergadering door op ambtelijk vlak. Het was meteen een eerste ontmoeting tussen Belgische en Nederlandse Vrouwen betrokken bij het beleid aangaande de Vrouwenproblematiek. De deelneemsters waren de gast van de Belgische regering. Volgende punten kwamen aan de orde:

1.	De samenwerking in internationale organisaties, waarbij aandacht werd besteed aan de vrouwencommissies binnen de Uno, de Raad van Europa en de E.E.G.
2.	De culturele samenwerking: aandacht voor de contacten tussen CRM en de Vlaamse Raad; het onderzoeken van de mogelijkheden geboden door de bestaande verdragen en de actualiteit; het voorstellen van een programmatie voor de ‘Brakke Grond’; universitaire of para-universitaire samenwerking; feministisch wetenschappelijk onderzoek; rol van de archieven en documentatiecentra; ondersteuning van de onderwijsinitiatieven.
3.	Het uitwisselen van ervaringen en documentatie (o.a. met betrekking tot de werking van de nationale mechanismen).
4.	Het formuleren van voorstellen voor gezamenlijke of parallelle actie.

Deze eerste contactdag werd in alle opzichten een succes, en betekent een eerste stap in de richting van een gemeenschappelijke visie inzake de vrouwenproblematiek in Noord en Zuid.

Voortzetting dringt zich op.

Toerisme

Tijdens de recente bijeenkomst van de uitgebreide werkgroep Toerisme, onder leiding van de heer K. de Meulemeester brachten de leden verslag uit over hun werkzaamheden met betrekking tot het uitwisselen van informatie tussen Noord en Zuid en de gezamenlijke promotie van het toeristisch patrimonium naar het buitenland. Er werden uiteenzettingen gehouden over volgende onderwerpen:

1.	Toeristisch onderwijs: schoolreizen, thesissen, ‘Geotoer’.
2.	Jeugdherbergcentrales, samenwerking fietsenvakanties en tijdschrift.
3.	Symposium Natuurtoerisme: evaluatie.
4.	Bestendigen van het ‘Jaarthema’.
5.	Toeristische publicaties: ‘Focus op Toerisme’ en ‘Het toeristisch beleid in de Lage Landen’.
6.	Rol van de pers.
7.	Correcties op het ‘België’- en ‘Holland’-beeld in de reisgidsen.

Hieruit worden concrete opgaven gedistilleerd welke deel uitmaken van een gemeenschappelijk actieplan waarvan een aantal resultaten al op betrekkelijk korte termijn tot stand kunnen worden gebracht.

Leefmilieu

De werkgroep ‘Leefmilieu, Natuurbehoud en Landschapszorg’ is samengesteld uit de heren B. de Klerk, Prof. Dr. H. Gijsels, C.J. Kalden, P. Nijhoff, K. Poma en P. Staes, en staat onder leiding van R. Dirks. De werkgroep vergaderde tot op heden 6 maal nl. op 25 januari, 27 maart, 10 juni, 25 september, 12 december en men hield een sectievergadering op de openingszitting van het A.N.C.

Nadat reeds een eerste ‘Archief’-nummer verscheen in november 1980 besliste de werkgroep tijdens haar recente vergadering van 13 februari 1981 om tot een tweede publicatie over te gaan. Men plant hiervoor een gespecialiseerde studie onder leiding van een ervaren milieudeskundige die de onderlinge relaties zal analyseren tussen:

1.	De overheden in Nederland en Vlaanderen bevoegd voor milieumateries;
2.	De bevoegde overheid in Nederland en de milieubeweging;
3.	De bevoegde overheid in Vlaanderen en de milieubeweging;
4.	De milieubeweging in Noord en Zuid.

Uit deze analyse kunnen vervolgens mogelijke oplossingen en een samenwerkingsprogramma worden afgeleid en opgesteld. Zij zullen in het basisdocument samengebracht worden.

Overheidsstructuren en instellingen

Leden:

Momenteel is een voorlopige kerngroep aan het werk met de heren: J. Dedeur- waerder, J.H.I.M. Hoogeweegen en J.L.M. Kits Nieuwenkamp.

Er werd een voorbereidende bijeenkomst gehouden op 27 oktober 1980 en op 28 januari 1981.

De heer J. Dedeurwaerder werkt momenteel aan de voorbereiding van het werkdocument ‘van Cultureel Akkoord tot Taalunieverdrag, en daarna’.

De werkgroep gaat daarbij uit van volgende doelstellingen:

1.	Pressie ter bespoediging van de ratificatie van het verdrag.
2.	Pressie tot spoedige inwerkingtreding van de verdragsstructuren.
3.	Opstellen van een urgentieprogramma voor de Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren.

Men plant een enquête betreffende de Taalunie.

Hiervoor zal men zich richten tot personen die, hetzij in een overheidsfunctie, hetzij als ambtenaar, hetzij in de particu-

[p. *3]

liere sector, betrokken zijn bij werkzaamheden die culturele integratie tot doel hebben. Gevraagd wordt naar de problemen waarover de Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren zich in de eerste plaats zou moeten buigen, met eventueel suggesties of voorstellen ter oplossing van die problemen. Aan de hand van de antwoorden en suggesties zal een ontwerp van programma voor de werkzaamheden van de Taalunieorganen worden opgesteld.

Media

De werkgroep Media, samengesteld uit mevrouw B. Creemers (Columbia-advertising) en de heren dr. P. Hofstede (voorzitter), prof. dr. A. Faché, H. Santy (BRT), A. Sliepen (ROZ-Maastricht), drs. J. van Lil (NOS) en dr. H. van Pelt, vergaderde een eerste maal op 13 januari (NCC, Brussel; prof. dr. A. Faché afwezig).

Bij de benadering van de mediaproblematiek geeft de werkgroep zich heel bewust rekenschap van de centrale positie van de taal in het mediagebeuren en van het grote belang van de kleinschaligheid. Hij zal zich bezinnen over de ontvangers- i.p.v. de zenderskant.

Als thema's voor de drie volgende bijeenkomsten, respectievelijk op 27 februari, 6 april en 22 mei, werden voorlopig vastgesteld:

-	het normen- en waardenonderzoek in Vlaanderen en Nederland en de wederzijdse beeldvorming, met speciale aandacht voor de bestaande stereotypen t.o.v. elkaar;
-	behoeften van de ontvangers, de kleinschaligheid en de streekradio;
-	de rol van de media in het onderwijs, inclusief de opleiding van persmensen.

Voor elke vergadering zullen naast de leden van de kernwerkgroep enkele deskundigen en of belangstellenden op het gebied in kwestie worden uitgenodigd.

Boek

De werkgroep vergaderde op 27 november 1980 te Den Haag (NBB).

Er werd op gewezen dat zo spoedig mogelijk contact moet worden gelegd met de in het kader van de Algemene Conferentie der Nederlandse Letteren aanbevolen gemengde overkoepelende commissie bestaande uit o.a. schrijvers, vertegenwoordigers van bibliotheken.

Er werd bij die gelegenheid ook uitdrukkelijk gestipuleerd dat men vooral aandacht wil besteden aan het wetenschappelijke boek in het bijzonder en het niet-literaire boek in het algemeen, dit n.a.v. het feit dat de Conferentie zich bij definitie op de letterkunde richt. De werkgroep wil zijn perspectieven zo ruim mogelijk, zeker niet beperkt tot of in hoofdzaak gericht op de boekenbranche in enge zin, die hij nochtans wel ziet als het primaire en onontbeerlijke middel tot bevorderen van beschikbaarheid en bereikbaarheid van het boek.

Er werd beslist dat de heer E. de Smet in samenwerking met de heer S.M. Bertina, een studie zal voorbereiden met als thema ‘structuurvergelijking van het boekenvak in Noord en Zuid’ (organisatorische samenhang). Wat het inventarisatiewerk betreft wordt het nuttig geacht een bibliografische lijst op te stellen van reeds bestaande documenten.

De vergadering van 23 januari 1981 te Antwerpen (U.I.A.) was hoofdzakelijk gewijd aan de voorbereiding van de Noord-Zuid contactdag voor het boekwezen van 29 maart e.k.

De dag wordt georganiseerd in samenwerking met het Limburgs Universitair Centrum te Diepenbeek en de Adviesraad Vorming en Ontwikkeling voor de Boekenbranche. Deze aanzet moet de basis zijn voor de bijdrage van de Werkgroep Boek tot de eigenlijke congreszittingen van het Algemeen-Nederlands Congres in oktober 1981 en voor een symposium over het boekwezen in Noord en Zuid in het voorjaar 1982. De publikatie n.a.v. de contacten zal werkdocumenten en referaten omvatten (‘Studies en documenten van het Algemeen-Nederlands Congres’).

Contactdag 29 maart 1981.

Voor nadere informatie over de contactdag over het boek in Noord en Zuid komen zowel het secretariaat van het A.N.C., Gallaitstraat 80, 1030 Brussel, tel [phone], als het Algemeen Secretariaat van het L.U.C., Universitaire Campus, 3610 Diepenbeek, tel. [phone] in aanmerking (resp. bij D. van Damme en T. de Backere). Inschrijvingen worden gecentraliseerd op het Algemeen Secretariaat van het Limburgs Universitair Centrum, Universitaire Campus, B-3610 Diepenbeek (cfr. ook aankondiging in Nieuwsbrief 5/6, P. 1).

Nederlanden in de wereld

Op 28 november 1980 vergaderde de werkgroep ‘De Nederlanden in de wereld te Brussel’.

Op de vergadering waren aanwezig: mevrouw G. van Cauwelaert, de heren J. van Hoorn, A. van Impe, H.L. Jans, G.R. Piryns, A. Verthé, M. Vertommen en W. Penninckx.

De werknota van de h. Penninckx over het Nederlands in de Europese Gemeenschap werd besproken (zie over dit probleem ook elders in de Nieuwsbrief).

Aan het A.N.C. evenals aan het A.N.V. werd gevraagd een standpunt te bepalen en te verdedigen. Voorts kwamen aan bod:

-	een nota van de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek over haar geintegreerde werking;
-	een nota over de Economische aspecten Nederland/Vlaanderen door prof. Maton. Deze nota wordt overgemaakt aan de werkgroep ‘Economie’;
-	een nota over een gezamenlijke lange golflengte door de heer Vertommen. Deze nota zal aan de werkgroep ‘Media’ worden aangeboden;
-	een nota van de heer Peeters over de historische betekenis van Nederlandse en Vlaamse aanwezigheid in de wereld:
-	een nota van de heer Pittery over methodiek voor een buitenlands cultuurbeleid;
-	een nota over het stemrecht in het Europees parlement.

De vergadering van 19 december te Roosendaal werd bijgewoond door mevrouw G. van Cauwelaert en door de heren J. van Hoorn, H.L. Janse, C.A.M. Middenhoff, F. Pittery en J.W. Voileberg.

Volgende onderwerpen werden behandeld:

-	de samenwerking met de Internationale Vereniging voor Neerlandistiek;
-	de plaats van het Nederlands in de EEG-instellingen (nota Penninckx);
-	een aantal documenten die op de Con- greszitting zullen worden naar voren gebracht, o.m. over Nederlanders en Vlamingen in de wereld, het Nederlands in de wereld en het buitenlands cultuurbeleid.

Het nederlands in de eeg

De werkgroep ‘De Nederlanden in de wereld’ is bezorgd over het feit dat de talen

[p. *4]

van de bij de EEG aangesloten kleine landen als werktaal dreigen te verdwijnen. Op 1 januari jl. heeft Griekenland zich als tiende land bij de EEG aangesloten, waarbij het Grieks nog als werktaal is aanvaard. In de nabije toekomst is de aansluiting van Portugal en Spanje te verwachten. Het opnemen van het Portugees en Spaans als werktalen zal zeer grote problemen met zich brengen voor het tolkenen vertaalapparaat. Nu reeds dringt het hoofd van de tolkendienst er sterk op aan het aantal werktalen drastisch te beperken, met als gevolg dat het Nederlands in de Europese gemeenschap aan betekenis mindert.

De werkgroep spreekt zich uit voor handhaving van het Nederlands als werktaal. Met dat doel wordt aan het A.N.V. gevraagd:

1.	De regeringen in Nederland en België hiervoor te benaderen met de nadruk op de ministers van Buitenlandse Zaken;
2.	in tweede instantie de nationale parlementen en de Nederlandstalige afgevaardigden in het Europees parlement van het A.N.V.-standpunt op de hoogte te brengen;
3.	mochten 1 en 2 weinig of geen effect hebben dan de publiciteitsmedia van het A.N.V.-standpunt op de hoogte stellen.

Grensverkeer

De werkgroep Grensverkeer vergaderde op maandag 2 februari 1981 op het stadhuis te Bergen-op-Zoom.

Alle leden van de kernwerkgroep en de andere aanwezigen op de sectievergadering van 8-11-1980 waren uitgenodigd.

De heren J.L.M. Kits Nieuwenkamp, B. Suykerbuyk, S. Smeets, L.J.M. van de Laar waren aanwezig.

De werkgroep maakt een duidelijk onderscheid tussen bestuurlijke (= overheids-), particuliere, politieke en ambtelijk-tech- nische niveaus. De eerste twee kwamen reeds op 8 november uitvoerig ter sprake. Op het derde niveau moet er gestreefd worden naar intensievere contacten tussen aanverwante politieke fracties in Vlaanderen en Nederland, zowel gemeentelijk als provinciaal. Op het laatste kan men opereren in de richting van een soort ‘vereveningsinstituten’, naar het model van het Bureau voor Belgische Zaken te Breda. Optie onderwijs: duidelijk grensbepaalde problemen als het schoolgeld, bezoek van kleuter- en basisonderwijs zullen nader worden bekeken. Aan de Belgisch-Nederlandse grensgemeenten werd alvast volgende vragenlijst gericht:

1.	Welke zijn in Uw gemeente de peuter-/ kleuter- en/of basisscholen?
2.	Worden die gefrequenteerd door kinderen van over de grens? Zoja, hoeveel? En is dit cijfer representatief of zijn er sterke schommelingen van jaar tot jaar?
3.	Welke zouden voor de ouders van die kinderen de redenen tot precies die schoolkeuze kunnen zijn? Komt het volgens U bij de gemiddelde burger gemakkelijk op zijn kinderen over de grens naar school te sturen?
4.	Is die schoolkeuze werkelijk vrij, m.a.w. zijn er geen beperkende voorwaarden, uitzonderlijke regelingen voor schoolbe- zoekers van over de grens? Meer in het bijzonder op het vlak van: a) diploma's; b) toelating; c) schoolgeld?
5.	In hoeverre Is de burger werkelijk vrij te gaan en staan waar hij wil, precies met het oog op die grensoverschrijdende contacten?

Optie hulpverlening: de heren Van de Laar en Suykerbuyk zullen, mede vanuit hun dagelijkse ervaringen, een heel concreet ontwerp-reglement opstellen dat de grensoverschrijdende hulpverlening kan bevorderen.

Optie ruimtelijke ordening: door bemiddeling van de heer Suykerbuyk zal gepoogd worden Benego en Euregio Maas-Rijn samen rond de tafel te brengen.

Economie

Begin februari werd overleg gepleegd tussen mevrouw C. Verhaegen, de heren Kympers, Van Ballaer, Van Gheluwe, Kruytbosch en de vertegenwoordigers van de Boerenbond en de middenstand betreffende de werking van de sector economie.

Er werd afgesproken een studie te maken in de zin van het A.N.C.-vijfpuntenprogramma.

Twee deskundigen zullen een rapport opstellen: voor Vlaanderen een medewerker van de Gewestelijke Economische Raad Vlaanderen, voor Nederland een Nederlands lid van de Hasseltse Studiegroep. In mei zal de stuurgroep vervolgens deze rapporten stroomlijnen tot één document, dat volgende punten zal behandelen:

1.	de stand van zaken op het vlak van de instellingen in Noord en Zuid;
2.	de knelpunten op institutioneel gebied in Nederland en Vlaanderen;
3.	het aanduiden van enkele aanbevelingen.

Frans-Vlaanderen

-	Op 31 januari vond een overlegvergadering plaats tussen de Frans-Vlaamse organisaties. Op die vergadering te leper waren 65 aanwezigen waarvan 15 Frans-Vlamingen.
-	De werking te velde is vooral gericht op het contact tussen de verschillende instanties en op het met elkaar samenwerken.
-	De driemaandelijkse publicatie ‘K.F.V.- mededelingen’ brengt verslag uit over de activiteiten en laat daarbij de diverse tendensen aan bod komen.
-	>Men overlegt het inrichten van twee sectievergaderingen op het Congres van 2 en 3 oktober: 1. Het probleem van de inwijking vanuit de Nederlanden naar het Franse Noorden. 2. Wat is er aan concrete initiatieven voor Frans-Vlaanderen gebeurd sinds 1945 tot nu?

Sport

De werkgroep vergaderde op 23 januari en 24 februari.

De heer Godefroy bezorgde de werkgroep de tekst van de ‘Federatie van Bevoegde Nederlandse Sportleiders’ over de problematiek rond de Opleiding van Sportleiders in Nederland.

In voorbereiding zijn:

1.	Status Questionis: structuur van de sportorganisaties in Vlaanderen en Nederland.
2.	Werkdocumenten: a) Strukturen en samenwerking wat betreft de competitiesport door de heren R. Eisen en E. de Grave. b) Strukturen en samenwerking wat betreft Recreatiesport door de heren A. van Lierde en L. Bollaert. c) Strukturen en samenwerking wat betreft de sportopleiding door de heren W. Laporte en J.M. Agten. d) Contacten op het terrein van de sportpers.

Redactie:

Ingrid DESMET,

Dirk VAN DAMME,

J. DE GRAEVE.