Samensteller van dit kunstboek, geïllustreerd met subtiele pentekeningen van kunstschilder Regnier de Herde is de Vlaamse dichter Bert Peleman, die tot bij de sluiting van de uitgeverij J. Buschman (Antwerpen) aldaar de reeks Flandria Illustrata verzorgde, in hoofdzaak over Vlaamse steden, kastelen, torens, belforten en abdijen. Aangezien de reeks Flandria Aeterna een voortzetting wil zijn van die reeks, kon ze niet beter beginnen dan met het dertientalig Gezelleboek.
Het vertalen, het overzetten van gedichten in een andere taal is een buitengewoon moeilijke opgave. In het Ten geleide schrijft Prof. Dr. Albert Westerlinck terecht dat ‘poëzie vertalen een haast onmogelijke opdracht is, die enkel door ware taalkunstenaars kan worden vervuld’. De samensteller Bert Peleman bewees in het verleden zo'n ware taalkunstenaar te zijn, ondermeer toen hij ‘Le jour où m'abattra le sart’ uit Emile Verhaerens ‘Escaut’ van het Frans in het Nederlands overschreef, met hetzelfde ritme, dezelfde melopee, dezelfde klanktonaliteit en dezelfde woordbetekenis:
‘En vaar ik uit dit leven voort
En wordt de adem mij gesmoord:
berg in uw grond, berg aan uw boord
doorheen de dood, geen stond ontspoord,
Bert Peleman (o Puurs, april 1915) staat trouwens, zoals weleer Emile Verhaeren en Martien Beversluis als Scheldedichter bekend. Wat niet zeggen wil dat hij zich tot het zinnig bezingen van de Schelde zou hebben beperkt. Naar aanleiding van Pelemans 65ste verjaardag publiceerde drs. Gust Wittebols een studie over de dichter (verschenen bij de Kempische Boekhandel te Retie), waarin zijn biografie is opgenomen
Handtekening van Guido Gezelle.
met als toppers, de bundels ‘Bij zandloper en zeis’, ‘Dankgebeden van de man Job’, ‘De Woonark’, en ‘De liefde boven 't branden van de haat’. Zijn ander talent, zijn organizatorische gave tot verheerlijking van de schalken Reinaart de Vos en Tijl Uilenspiegel blijven hier dan nog buiten beschouwing.
In het Gezellealbum heeft Peleman meer dan dertig gedichten van de Westvlaamse priester opgenomen. Het bekende gedicht ‘Moederke’ met de aanhef ‘'t En is van u hiernederwaard, geschilderd of geschreven’ komt er in tien talen in voor. De Franse versie is van Dom Walter Willems ‘Il n'est de toi resté ci-bas’; de Duitse van R.A. Schroeder ‘Es ist van dir hierniederwärts, gemalt und abgeschrieben’; de Engelse van Christine D'Haen ‘I am of thee belowward not with picture not with painting’.
Ook in tien talen, het beruchte ‘Dien avond en die roze’. In acht ‘Als de ziele luistert’. In zeven ‘O, 't ruisen van het ranke riet’ en ‘Gij badt op enen berg’. In zes ‘Mijn hert is als een blomgewas’. In vijf ‘Het schrijverke’, ‘O lied’, ‘ik Hore tuitend hoornen’ en ‘Ego Flos’. Een staaltje van die veeltaligheid vindt men in ‘O wilde en onvervalste pracht der bloemen langs de watergracht’ (G. Gezelle); ‘Beauté sauvage, où rien n'est faux des fleurs, des fleurs le long de l'eau’ (Dom Willems). ‘O wilde unverfälschte Pracht der Blümen längs der Wassergracht’ (J. Decroos). ‘Oh splendour wild and undefiled of blooms amid the waterworld’.
In het boek zijn ook getuigenissen over Gezelle opgenomen van August Vermeylen, Frank Baur, Rene Lissens, Karel Jonckheere, Bernard van Vlierden, Maurice Carème, Louisa van Wassenaar-Crocini en P. Allosery. Een kronologische datalijst en de stamboom van Gezelle vervolledigen het geheel.
Het album Guido Gezelle in meertalige bloemlezing (112 blz. - 30,5 × 25 cm.) met twaalf ragfijne pentekeningen van Regnier de Herde in linnenband, met goudstempel en stofwikkel is te verkrijgen tegen 890 fr. bij het Orteliusfonds, Merksemsesteenweg 107 te 2100 Deurne-Antwerpen.
BART GOOVAERTS
Auteursrechtelijk beschermd
