Neerlandia. Jaargang 83

[p. 149]

Algemeen-Nederlands Congres: documenten

Zoals reeds eerder aangekondigd publiceert Neerlandia onder deze rubriek de documenten die nu reeds met het oog op de voorbereiding van een Algemeen-Nederlands Congres worden verzameld. Ook aan de algemene voorbereiding van dit Congres zal in deze rubriek aandacht worden besteed.

Natuurbehoud en milieubeheer

In de laatste decennia zijn NB en MB zowel in Nederland als in België sterk organisatorisch vervlochten geraakt: zowel de Stichting Natuur en Milieu (NL) als de Bond Beter Leefmilieu (VL) groeperen de specifieke en meestal oudere natuurbehoudsverenigingen naast de jongere milieuverenigingen en de vaak minder strak georganiseerde milieuaktiekommitees met specifiek regionaal of lokaal karakter. Beide organi-saties hebben inmiddels bij monde van hun algemeen sekretaris hun medewerking aan het 38ste Nederlands Kongres toegezegd (resp. Peter Nijhoff, Stichting Natuur en Milieu, Schaep en Burgh, Noordereinde 60, 1234 JJ 's Graveland en Roeland Dirks, BBL-Vlaanderen, Aarlenstraat 25, 1040 Brussel). Op dit landelijk niveau bestaan de beste kontakten, die echter zowel inhoudelijk als wat betreft de frekwentie kunnen verdiept en vermeerderd worden. Zin en betekenis hiervan komen juist in deze dagen duidelijk tot uiting, nu enerzijds op regeringsniveau in Benelux-kader gepraat wordt over een gezamenlijke energiepolitiek, en anderzijds de tegenstanders van kernenergie hun akties gezamenlijk voeren in Noord-Vlaanderen (Doel) en Zuid-Nederland (Borsele).

Minder spektakulair, maar daarom niet minder belangrijk, zijn de aktiviteiten op het gebied van natuuren landschapsbescherming, die vooral met betrekking tot de grensregio's en de al dan niet gewenste ontwikkelingen aldaar, best in een heel-Nederlands kader kunnen gevoerd worden. Tussen de provinciale milieufederaties en hun pendanten, van Noord-Brabant en Antwerpen en van beide Limburgen bestaan goede en doeltreffende kontakten, tussen Zeeland en Oost- en West-Vlaanderen evenwel zijn ze praktisch onbestaande.

Men kan tenslotte stellen, dat zowel op het gebied van de milieusanering als van de ruimtelijke ordening naar een veel doeltreffender samenwerking dient gestreefd te worden: er zijn de hete hangijzers zoals de waterverdragen en de kernenergiepolitiek, er is de industriële expansie annex de luchtverontreiniging die over-en-weer elkaars grondgebied bedreigt, maar er is ook, positiever gesteld, de noodzaak tot uniformering van de wetgeving ter zake, de kreatie van internationale landschapsparken, de verbetering van het openbaar vervoer en dies meer.

Hendrik GYSELS

Sector kunsten

1. Musea.

Het museumbeleid loopt in Nederland en Vlaanderen in grote lijnen parallel, hoewel de bezetting en de budgetten van de Nederlandse instellingen groter zijn dan in Vlaanderen. De armslag ligt in beide landen van daaruit reeds verschillend. Voor bepaalde musea vindt men in beide landen niet altijd tegenhangers of verwante collecties. Deze factoren hoeven samenwerking niet in de weg te staan. Het belangrijkste doel van de integratie terzake is het bekendmaken van wat de Nederlandse musea aan Vlaanderen te bieden hebben en omgekeerd, en hoe de uitwisselingen tot stand kunnen komen.

Suggesties:

a.	contacten van de conservators van gelijkgerichte instellingen d.w.z. conservators van beeldende kunst samenbrengen rond een thema dat belangstelling geniet; idem voor archeologie, volkskunde, e.a. De Belgische Museumvereniging kan met een zusterinstelling in Nederland een en ander opzetten.
b.	contacten tussen educatieve diensten van Musea. De ontsluiting van de musea is een punt dat over musea van verschillende disciplines heen, gemeenschappelijk aangepakt kan worden. In beide landen bestaan verenigingen die werkers uit dit werkgebied groeperen. In het verleden is op dit vlak reeds een aanvang gemaakt met uitwisseling van ervaring.
c.	stages en contact van museumpersoneel. Het is voorzeker zo dat het Nederlands openbaar bezit te weinig bekend is in Vlaanderen, en omgekeerd. Wanneer museumpersoneel uit het ene land een korte tijd in een museum in het ander land kan verblijven, groeien contacten die uitwisseling van tentoonstellingen stimuleren omdat de collecties wederzijds beter bekend worden en de persoonlijke relaties gemakkelijker tot gesprek en uitwisseling leiden. Hierbij hoeft niet het argument te spelen dat de grote en kostbare kunstwerken niet meer verplaatst worden. Deze tendens zal men niet tegengaan, ook niet met de positieve instelling van de integratie Noord-Zuid. Er zijn nog voldoende kunstwerken die niet met dit bezwaar beladen zijn.

[p. 150]

d.

promotie van de Nederlandse musea in Vlaanderen en omgekeerd. Er zijn grote musea die aandacht krijgen in het andere land of bekendheid genieten. Wanneer men de lange lijst van kleinere musea naslaat, is het duidelijk dat daarvoor in het andere land nog belangstelling te wekken is. Men kan om dit te realiseren de informatiediensten (VVV-diensten voor toerisme e.d.) in beide landen aanspreken en via ambtelijke begeleiding (ambassades en consulaten) tot efficiënte bekendmaking van projecten komen. De juiste diensten en instellingen dienen samengebracht te worden om dergelijke promotieacties op gang te brengen en te houden.

2. Beeldende Kunst

De contacten tussen kunstenaars en het bekend maken van werk van jonge kunstenaars is een belangrijke aangelegenheid. Dit kan door uitwisseling van tentoonstellingen zoals deze bijvoorbeeld door de Stichting Zuidnederlandse Ontmoetingen gestimuleerd wordt. Ik moge hier verwijzen naar de Heer Vredegoor die zich terzake zeer verdienstelijk maakt: ook naar de Nederlandse Kunststichting die uitwisselingspakketen heeft en onderzoekt welke aangeboden projecten vanuit Vlaanderen naar Nederland kunnen gebracht worden.

Men kan ook de verenigingen van galeriehouders bij deze uitwisselingen betrekken. In het verleden heeft de Nederlandse Vereniging van Galeriehouders een zustervereniging uit het Zuiden op een groepstentoonstelling uitgenodigd. Dergelijke initiatieven mogen geen eenmalige gebeurtenissen blijven, ook al liggen de contactmogelijkheden vaak niet eenvoudig.

3. Muziek

Men zou de waaier van contact- en uitwisselingsmogelijkheden moeten onderzoeken. Die omvat uitwisseling van grote projecten of het wekken van belangstelling voor grote projecten als b.v. het Holland Festival en het Festival van Vlaanderen, zeker als het gaat om uitvoering van werk van eigen bodem; of het bekendmaken van jong talent, b.v. binnen het kader van een cultureel verdrag; of de studie aan de muziekconservatoria in het andere land; de bekendmaking van muziekconcours, enz. (Gaudeamus, Tromp, Kon. Elisabethwedstrijd, enz.; verder, de uitwisseling van conservatoriumstudenten en muziekgroepen bestaande uit conservatoriumstudenten.

Men mag in deze sector de amateurmuziekbeoefening niet over het hoofd zien, noch de volksmuziek (harmonies, fanfares, groepen die op oude volksmuziekinstrumenten spelen, kleinkunstgroepen, volks-zang, enz.).

In het verleden is gebleken dat een georganiseerde ondersteuning, uitwisseling in deze bevordert. Uit zichzelf komen alleen de allerbesten over de grens. De Stichting Zuidnederlandse Ontmoetingen heeft zich ook op dit terrein zeer verdienstelijk gemaakt. Daarnaast moeten andere instellingen (Ministeriële diensten, ambassades, culturele raden van provincies, impressariaten, enz.) ingeschakeld worden.

4. Opera en ballet

De balletkunst loopt meer in de kijker dan de opera. De waardering voor het Vlaamse ballet is in Nederland niet altijd even groot, wellicht omdat men terzake in Nederland een grotere dynamiek ontwikkelde in de laatste decennia en de geest van het 19e-eeuwse ballet in bepaalde groepen volledig is verdwenen. De divergentie terzake kan aanleiding zijn om op dit terrein een activiteit te ontwikkelen in samenwerking met theaterdirecties en directies van culturele centra.

5. Toneel

Tussen Vlaanderen en Nederland is er ten aanzien van het repertoire-toneel een behoorlijke uitwisseling gegroeid. Op het vlak van het amateurtoneel bestaan in de grensgebieden tussen beide landen grote contatcten die reeds sedert verschillende jaren door het Comité Amateurstoneel bevorderd worden.

De Stichting Zuidnederlandse Ontmoetingen poogt ruimere belangstelling bij de theaterbezoeker te wekken door een theaterfestival te organiseren. De voor-stellen hiervoor liggen bij de Gemengde Commissie ter uitvoering van het Cultureel verdrag. Bij deze commissie dient binnen de verschillende terreinen van de sector kunsten op een actiever beleid aange-drongen te worden.

6. Besluit

De uitwisseling en samenwerking tussen Noord en Zuid is op het terrein van de beeldende kunsten een zaak van te organiseren aanpak. Ervaring heeft dit aangetoond. Daarbij dient men vooral de bekendmaking bij een ruim publiek voor ogen te houden. Het betrekken van het onderwijs is niet te onderschatten maar een wellicht moeilijk te interesseren sector.

Dr. J. THEUWISSEN