Neerlandia. Jaargang 83

[p. 25]

Emigranten in eigen land

Met een bijzonder geslaagd kongres vierde de vereniging voor Vlamingen in Wallonië ‘Band’ zijn 20ste verjaardag.

Voor een volle zaal, waarin werd opgemerkt de heer Maurits Coppieters, voorzitter van de Nederlandse Cultuurraad, en in aanwezigheid van vertegenwoordigers van meerdere verenigingen, - K. Gryseels namens de Bond van Grote en Jonge Gezinnen, A. Verthé namens ‘Vlamingen in de wereld’ en ondergetekende namens het A.N.V. - komt een met recht ontroerde en trotse voorzitter H. Sevenants de voorbije jaren overlopen. Uit zijn boeiende toespraak onthouden wij het volgende:

‘Het was op 5 november 1958 dat voor het eerst de naam Band weerklonk. Van in den beginne werd een duidelijk programma vastgelegd: een vrije en zelfstandige organisatie geleid door de Vlamingen die in Wallonië leven en werken.

Band is een politieke en pluralistische vereniging, wat vóór 20 jaar nog uitzonderlijk was. Onze houding tegenover de Walen werd ook omlijnd: eerbiediging van de enigtaligheid van Wallonië; wij vragen geen faciliteiten, noch in het onderwijs, noch in de Openbare Besturen, wij willen ons wel aanpassen maar willen onszelf niet verloochenen’.

Voorzitter Sevenants wees ook op het belang van het tijdschrift Band en op de jaarlijkse kongressen die sinds 1958 werden gehouden, alsook op de grote boekenbeurs te Namen in 1964, de oprichting van de vrouwenafdeling in 1974 en de akties van de jeugdclubs. In 1973 werd aan Band de Visser-Neerlandiaprijs toegekend en in 1976 werd de voorzitter gehuldigd met de Vlaamse Leeuw.

De meest recente maar misschien wel de belangrijkste verwezenlijking van Band mag wel het ‘Maison de la Culture Néerlandaise’ heten dat in oktober '77 te Namen werd geopend. Daar worden Nederlandse boeken uitgeleend en het wordt een echt Kontakt-centrum waar ook de Walen terecht kunnen. Onlangs werd een vaste kracht als bibliothecaris aangesteld.

Via deze grepen uit de toespraak van H. Sevenants kan de lezer opmaken welke enorme weg werd afgelegd in de voorbije 20 jaar. Desondanks blijft het moeilijk zich een idee te vormen van de vele problemen waarmee onze vlaamse ‘immigranten in eigen land’ te kampen hebben. Zoals een andere spreekster, eertijds leidster van de jeugdclubs, Mevr. S. CREVITS, het zei: ‘We verlieten onze familie en vrienden, maar verlieten vooral Vlaanderen en onze taal om in Wallonië te komen werken.

Want hoe men het ook draait, de voornaamste aanpassing voor alle Vlamingen die naar Wallonië komen is de taal. Bij ons thuis bleef de mentaliteit helemaal Vlaams, maar we moesten toch het menselijk kontakt met die nieuwe gemeenschap waarin we terecht gekomen waren opzoeken’.

Voor de jongeren stelt zich dan het probleem van de dubbele aanhorigheid, enerzijds wil men zijn taal bewaren en het kontakt met Vlaanderen onderhouden via het gezin en de familie, maar anderzijds wordt men op school helemaal in het Frans opgevoed en wil men toch ook deel uitmaken van de nieuwe vriendenkring die men daar vindt. Opnieuw willen wij de woorden van mevr. Crevits aanhalen: ‘Past U als Vlaming aan aan de Waalse gemeenschap; uw situatie, uw werk en broodwinning ligt hier, maar wordt geen Walen!’

Voorzitter Sevenants tijdens zijn toespraak.

Met ontroering en bijzondere aandacht hebben wij geluisterd naar de toespraak van de zeventienjarige Nora Fieremans, toespraak die wij zo merkwaardig vonden dat wij ze de lezers van Neerlandia niet willen onthouden. Zij volgt dan ook hierna.

Gedurende de voorbije twintig jaar heeft ‘Band’ werkelijk zijn taak ten volle waargemaakt, zodat de slogan ‘Band, een stukje Vlaanderland’ een goede weergave is van de realiteit. Wij kunnen alleen wensen dat er nog vele dergelijke jaren mogen volgen.

YVO J.D. PEETERS

Jonge Vlamingen in Wallonië

Wij zijn een volk van schilders maar durven zo weinig kleur bekennen; aan dit citaat van Gaston Durnez - ere wie ere toekomt - zou ik, als afgevaardigde van de Vlaamse jeugd in Wallonië een minder kleurrijke, maar daarom niet onbelangrijker zin willen toevoegen:

‘Jonge mensen weten nooit precies wat ze willen, maar ze laten zich overhalen iets anders te willen’

en, nu we toch op de wegen van Tijl en Reinaert zijn beland, geachte dames en heren, beste Vlaamse vrienden, zou ik u, vooraleer mezelf voor te stellen, willen vragen even stil te staan bij een oud Vlaams spreekwoord:

‘zo d'ouden zongen, piepen de jongen’

Zo, ik ben Nora, zeventien, van Vlaamse afkomst, en zonder ongelukken behaal ik in juni een diploma van humaniora dat in perfect Frans zal gedrukt zijn.

Ik ben hier in Wallonië geboren en getogen, heb vanaf het kleuteronderwijs tot nu volledig franstalig onderwijs gehad. Dat betekent niet, maar dat heeft U intussen al wel gehoord, dat ik mijn moedertaal vergeten ben.

Thuis spreken we altijd Vlaams en mijn ouders hebben me ook Nederlandse boeken leren lezen.

Ik ben hen daar zeer dankbaar voor want nu ben ik volledig tweetalig en dat vind ik niet onbelangrijk.

Vele van mijn Waalse vrienden zeggen nu

[p. 26]

trouwens, ook buiten de les Nederlands, dat ik gelukkig mag zijn de twee talen te kennen.

Band bestaat 20 jaar en vandaag wordt de balans opgemaakt van 20 jaar geschiedenis; een grote geschiedenis, met vallen en opstaan, die op dit kongres een feestelijk kleedje wordt aangemeten.

En ik zal de laatste zijn om deze feestvreugde te verstoren maar toch moet dit me van het hart: de komende twintig jaar geschiedenis van de Vlamingen in Wallonië zullen door ons worden geschreven. En dit vooruitzicht laat geen onverdeelde vreugde toe.

Want, laten we ons geen rad voor ogen draaien: het is niet allemaal rozegeur en maneschijn; waarschijnlijk wordt het in de toekomst voor ons, Vlamingen in Wallonië, moeilijker dan ooit voordien.

Ik zal proberen dit met een voorbeeld duidelijker te maken:

Herhaaldelijk schreef mijnheer Sevenants in Band: ‘Het grote drama van Band is dat de echte goede, jonge krachten terugkeren naar Vlaanderen’.

Dat betekent dus dat er voor mensen die 10 jaar ouder zijn dan wij nog een reële, een voelbare binding was met Vlaanderen. Die binding bestaat ook voor mij, ik kon en wil er niks aan veranderen dat mijn ouders Vlamingen zijn, dat ikzelf Vlaming ben, maar er is geer, haar op mijn hoofd dat er aan denkt terug naar Vlaanderen te gaan wonen.

Mijn vrienden en kennissen wonen hier, ikzelf voel me hier thuis. Nu zijn er ook van de minder jonge en oudere mensen hier aanwezig die zich in Wallonië thuis voelen, maar zij hebben in Vlaanderen gewoond, hun familie leeft er, en bovendien, zij hebben veel duidelijker dan wij ondervonden wat het meebrengt naar een ander gebied te verhuizen. Wij hebben geen heimwee, geen taalproblemen, omdat we Vlaanderen niet hebben gekend maar er belang bij hebben het land van onze voorouders beter te leren kennen.

Alles wat wij hebben is het voorbeeld en de overtuiging van U, volwassenen, en jullie hebben twintig jaar ervaring, maar er wordt niet alleen met ervaring op mijn vraag geantwoord:

‘Wat moeten wij jonge mensen doen, om in Wallonië Vlaming te blijven?’

Gedeeltelijk kan ik zelf op die vraag antwoorden: het gaat er in de 1ste plaats om de Vlaamse taal volledig te beheersen.

Maar werd die taal door U niet te hol gebruikt?

Zaten er werkelijk echte woorden onder de Vlaamse woorden? Waren onze ouders misschien niet in de gelegenheid de Vlaamse kultuur te volgen?

Dit zijn geen beschuldigingen, ik herhaal dat ik de feestvreugde niet wil verstoren maar: er is toch een reden voor als er nog zo weinigen van de aankomende jeugd hun moedertaal beheersen.

Ik ook geloof dat het kwaad dat al aangericht is vooral door de ouders kan worden hersteld. Door de ouders en... door Band.

Want als ik U hier vandaag toesprak in een Nederlands dat toch wel vrij keurig is, dan dank ik dat behalve aan mijn ouders ook aan Band.

Want het is niet waar dat de jeugd ondankbaar is: ik ben het poppenspel niet vergeten, ik ben het bezoek aan de BRT-studio's met vergeten, ik ben de deklamatiewedstrijden niet vergeten.

En het is niet juist dat de jeugd tam is, want om te eindigen zou ik me vooral tot de jonge Vlamingen in Wallonië hier al dan niet aanwezig willen richten: over 20 jaar zitten wij hier in het feestelijke beklaagdenbankje. Wat gaan wij er mee doen en... wanneer beginnen we.

Nora FIEREMANS

Spektakelbeurs voor de Nederlanden

Op woensdag 14 februari, een barre winterse dag, werd voor de vijfde maal, in het kader van het Belgisch-Nederlands Cultureel verdrag, in ‘Het Turfschip’ van Breda de Spektakelbeurs voor de Nederlanden gehouden. Een beurs met de Interprovinciale Cultuurraad voor Vlaanderen, de Culturele Raad Limburg, de gemeente Breda en de Culturele Raad Noord-Brabant als de draagvlakken. Ir. W.J.L.J. Merkx, burgemeester van Breda opende de beurs. Een honderdtal stands had men verwacht. Als gevolg van de slechte weersomstandigheden was ruim driekwart toch aanwezig. Toneel en jeugdtheater, ballet, poppentheater, cabaret, kamermuziek, muziektheater, volkskunst, kleinkunst, teveel om op te noemen manifesteerde zich. Op een podium werd een non-stop programma verzorgd.

27ste Toernooi der Lage Landen in Elsloo

Op zaterdag 27 januari 1979 werden in het Maaslandcentrum te Elsloo de prijsuitreiking en de traditionele slotavond gehouden van het 27ste Toernooi der Lage Landen. Na een kleine inzinking in 1977-1978 bleek dat het laatste toernooi weer voldeed aan de hoge verwachtingen, die iedereen van dit evenement heeft. De ervaringen van het voorgaande jaar hebben ertoe geleid dat het bestuur de kandidaten nog serieuzer heeft uitgekozen en het aanbod nog zwaarder heeft beoordeeld. De resultaten van deze meer kritische houding van het bestuur waren zonder meer merkbaar. De jury, die evenals in het verleden bestond uit twee Belgische en twee Nederlandse leden, uitte zich positief over de repertoire-keuze, hoewel men het betreurde, dat geen van de groepen een oorspronkelijk Nederlandse produktie inbracht. Alle voorstellingen waren volgens de jury van een dermate kwaliteit dat zij een toernooi niet behoefden te vrezen; het repertoire bevatte goede stukken en diverse groepen durfden risico's aan. Echte experimenten ontbraken in de voorstellingen. Veel waardering uitte de jury voor de prestaties van de verschillende regisseurs, terwijl ook de rolkennis, de dictie en de technische verzorging doorgaans als goed en voortreffelijk werden aangemerkt. Van dit toernooi kan gezegd worden dat het hoofdzakelijk goede voorstellingen behelsde met een klein uitschietertje naar beneden en een forse uitschieter naar boven. Het laatste bewees het Zwevegems Teater, dat met 93 punten de eerste plaats kreeg toegewezen en winnaar werd van dit toernooi. De voorzitter van het Comité Amateurtoneel België-Nederland, de heer B. Maassen, reikte de wisselprijs uit. Nummer twee werd de toneelgroep Streven uit Mortsel, de derde plaats was voor de toneelgroep ‘Randstad’ uit Den Haag. Eveneens een derde prijs was er voor het Limburgs Toneel uit Sittard. Een vierde plaats werd niet toegekend.