Kijk op Nederland: Gelderland
Elsevier Amsterdam-Brussel 1977, redactie Tom Borms, 500 afbeeldingen.
‘Kijk op Gelderland’ is één van de elf boeken uit de serie ‘Kijk op Nederland’, een imposant kleurenpanorama van het landschaps- en stedeschoon in de elf provinciën van Nederland.
‘Kijk op Gelderland’ is een uitgave van Elsevier. Met meer dan 500 afbeeldingen in kleuren is het resultaat afgebeeld van een speurtocht naar het Gelderse natuuren vooral stedeschoon. Daarbij is in de eerste plaats de nadruk gelegd op het monumentenbezit: kerken, raadshuizen, kastelen, torens, poorten, hofjes en sprekende details.
Het boek geeft een overzicht van de zes Gelderse regio's, elk voorzien van een situatiekaartje. Begeleidende teksten zijn van Tom Borms. Hoewel ‘Kijk op Gelderland’ goede diensten kan bewijzen als praktische gids, is het ontbreken van een paginering toch een praktisch bezwaar.
Zaltbommel:
Gasthuisstraat met gasthuistoren
Het boek wordt ingeleid door Jac. Gazenbeek. Zijn inleiding is geïllustreerd met een aantal karakteristieke sfeerplaatjes.
‘Kijk op Gelderland’ is toegespitst op het detail, het monumentaal en architecturaal detail, meer dan het landschappelijk detail. Die details zijn netjes gegroepeerd volgens regio: De Veluwe, de Betuwe, Tieler- en Bommelerwaard, Rijk van Nijmegen, Land van Maas en Waal, de Achterhoek.
Verder is er een overzicht van de ‘Plaatsen met bezienswaardigheden in Gelderland’ en bovendien ook een aantal tips van de A.N.W.B.
‘Kijk op Gelderland’ houdt het bij de louter toeristische optiek: het cultureel patrimonium van de provincie. Een sociale en economische situering wordt niet gebracht. De veelheid van - overigens interessante - details wordt niet afgewisseld door enkele - voor de Nederlandse provincies toch zo karakteristieke - brede landschappen of stadssilhouetten. Veel verder dan het ‘geklasseerde’ patrimonium hoeft de lezer niet te zoeken: over het leven anno 1977 in de universiteitsstad Nijmegen of in andere belangrijke steden als Arnhem en Apeldoorn zal hij niets vernemen; van bv. de Rijn die een flink stuk van de provincie doorkruist al evenmin; noch van de grens met de Duitse Bondsrepubliek die het leven in deze grensprovincie een eigen karakter geeft.
Maar dat was ook niet de bedoeling van de opstellers. ‘Kijk op Gelderland’ is een inventaris van een reeks cultuurhistorische bezienswaardigheden: een veelheid van merkwaardige details die telkens weer voor verrassingen zorgen. Maar de puzzelstukjes worden slechts zelden tot een geheel samengevoegd.
Op het beperkte terrein dat de samenstellers tot het hunne hebben gekozen, hebben zij een schat van materiaal verzameld en op een voortreffelijke manier gepresenteerd. Als zodanig is het boek een flinke aanwinst en brengt het een interessante brok kijk- en leesmateriaal.
Wie zich echter zou laten verleiden om achter de titel ‘Kijk op Gelderland’ ook een economisch, sociaal, maatschappelijk of zelfs ‘natuurlijk’ landschap van de provincie Gelderland te zoeken, zou evenwel bedrogen uitkomen.
J.D.G.
Auteursrechtelijk beschermd
