Neerlandia. Jaargang 82

[p. 25]

De Antwerpse jeugd en Nederland

Naar aanleiding van de jongst geplande scholierenuitwisseling Antwerpen-Amsterdam, gingen we - nieuwsgierig als we zijn - stiekem even de historische toer op! Wat is er in de Sinjorenstad op dat gebied zoal voorafgegaan?

We staken ons licht op bij de 3de Directie (Onderwijs) aan de Hofstraat 15, bij het Stedelijk Pedagogisch Centrum en bij Kindervreugd, de vereniging die zich sedert 1937 ging toeleggen op het probleem van de vakantie van de Antwerpse schooljeugd. Dat bracht ons volgende rijke oogst op.

1. Antwerpen-Rotterdam

Lang vóór Benelux werkelijkheid werd, rijpte te Rotterdam de idee om de jongeren van deze stad samen te brengen met de jeugd van Antwerpen. Langs het sportveld om wilde men een nauwere band trekken tussen de twee grote havens van noord en zuid. In 1939 werd de basis gelegd voor de jaarlijkse ontmoeting, die een van de hoogtepunten in het leven van Kindervreugd is geworden.

Het was de Heer Van Tongeren uit Rotterdam, die de steen aan 't rollen bracht. Hij werd te Antwerpen dadelijk bijgetreden door de Heer Flor Mielants.

Op 13 en 14 april van dat jaar togen een honderdtal jonge Antwerpenaren naar Nederland om de Rotterdamse scholieren te bekampen in zwemmen, voetbal, hockey, korfbal en atletiek. De wisselbeker door Rotterdam ter beschikking gesteld, werd door de Antwerpse schooljeugd veroverd met 10 punten tegen 6.

Op 1 en 2 mei 1940 ontving Antwerpen de Rotterdammers. Er was heel wat optimisme nodig om toen aan een tegenbezoek te durven denken. Immers een groot gedeelte van Europa lag reeds in de greep van de oorlog. Maar alle aarzelingen werden overwonnen en de Nederlandse en Vlaamse jongeren brachten twee schitterende dagen door in elkaars gezelschap. Een verbroederingsfeest in de Handelsbeurs, een bezoek aan de Zoo, een boottocht op de Schelde vulden op gelukkige wijze het wedstrijdenprogramma aan. Ten opzichte van 1939 werd dat uitgebreid met een schaaktoernooi. Antwerpen bleek weer over de sterkste sportlui te beschikken.

De wisselbeker bleef dan ook in de Scheldestad. Helaas voor lange jaren, want slechts enkele dagen na de ontmoeting brak in de Lage Landen het oorlogsgeweld in volle hevigheid los. Zwaar gehavend kwamen zowel Rotterdam als Antwerpen uit de wereldbrand. Daar Rotterdam het meest nijpend gebrek aan logies had, nam Antwerpen de taak op zich de derde ontmoeting in te richten.

Op 14 en 15 mei 1947 waren 140 jonge Rotterdammers te gast bij de Sinjoren. Met evenveel begeestering als hun voorgangers traden zij in het strijdperk. Voor de meesten onder hen was het een eerste contact met het buitenland. De sterke verwantschap tussen noord en zuid bleek aldra de hoeksteen te zijn, die zou leiden tot een blijvende vriendschap onder de vele deelnemers.

Op 5 en 6 mei 1948 reisden 300 Antwerpse jongeren naar Rotterdam. Zij beleefden daar heerlijke dagen. Het was hun onder meer gegeven deel te nemen aan het schitterend Bevrijdingsfeest op Feyenoord. Twee nieuwe sporttakken, basketbal en tennis, kwamen het programma aanvullen. De deelnemers werden onderverdeeld in twee groepen, één voor de leeftijd van 12 tot 15 jaar en één voor die van 16 tot 18 jaar.

En zo kwam er een vijfde ontmoeting, een zesde en een zevende, enz.

Voor de vierendertigste maal zullen dit jaar de handdrukken gewisseld worden. Jaar na jaar leerde men elkaar beter ‘kennen’. Tevens de eerste stappen doen naar ‘begrijpen’.

Rotterdam en Antwerpen deden hun plicht: zij brachten mensen nader tot elkaar!

2. Antwerpen-Utrecht

Het was van 24 tot 27 mei 1947, dat de korfbalploeg van Kindervreugd deelnam aan het jubileumtoernooi, ingericht te Utrecht. Het korfbal bestond in deze stad vijfentwintig jaar. Negenennegentig ploegen betwistten elkaar de zege en Antwerpen kwam als ongeslagen overwinnaar naar de Scheldeboorden terug. Meteen waren de grondvesten gelegd van wat later uitgroeide tot de jaarlijkse ontmoeting tussen Utrecht en Antwerpen.

In 1950 kreeg de bijeenkomst een grotere omvang. Enkele atletiekproeven kwamen het programma aanvullen. Ten einde de kennismaking op een hechte basis te vestigen, was van eerstaf overeengekomen, dat de deelnemers bij elkaar thuis zouden logeren. De ouders van de deelnemende leerlingen ontvingen ieder jaar een bezoeker. Het bleek een zeer gelukkige formule, die onveranderd behouden bleef. Het inschakelen van nieuwe sporttakken bleek geen hinderpaal om de ingeslagen weg te blijven bewandelen. In 1956 werd volleybal toegevoegd en in 1958 waren ook de voetballers van de partij.

Ook deze reeks werd doorgetrokken en loopt nog steeds!

3. Antwerpen-Hilvarenbeek

Met de culturele ontmoetingen te Hilvarenbeek werd begonnen op 4 mei 1974.

Hier komen jaarlijks de gymnasten, muzikanten, toneelspelers, volksdansers en andere tekenaars aan hun trekken.

Nu geen uitwisseling, wel contact.

Hoe de dagindeling er kan uitzien?

Centraal staat een toneelopvoering.

[p. 26]

Ginds aangekomen, beginnen de groepen die bij het toneelstuk betrokken zijn, in de zaal te herhalen. De anderen wandelen door de gemeentekern, bekijken interessante hoekjes, mogelijke onderwerpen voor de tekenaars.

Op Vrijthof gaan de demonstraties door. Naast het podium beginnen de schminkers de acteurs te bewerken. Ook de tekenaars trekken toeschouwers.

Op het podium wisselen turners, volksdansers, mandoline- en Orff-ensembles elkaar af.

Het toneel vormt het orgelpunt van de dag. Ook deze ontmoetingen hebben wind in de zeilen. De heer Marcel Neeus, voorzitter van het Comité Cultuur, staat er borg voor!

4. Antwerpen-Amsterdam

Waar al het voorgaande ingericht werd voor leerlingen uit het secundair onderwijs, gaat het hier over derdegraadsklassen uit de stedelijke basisscholen. Ook in doelstelling, opvatting en uitwerking vinden we een grondig verschil. Er wordt nota bene verder les gegeven: Aan de jonge Antwerpenaren in Amsterdam en vice versa.

De scholieren-uitwisseling met Amsterdam is gestart in 1962. Het initiatief ging uit van de Heer De Groot, toen hoofd van de Amsterdamse Parelschool en de Heer Stalmans, destijds directeur van de Jongensschool 22 aan het Stuivenbergplein te Antwerpen.

Als Amsterdamse scholen kwamen na de Parelschool aan de beurt: Jacob de Witteschool, Batjanschool, Prinses Beatrixschool, Busken Huetschool, Frederik Hendrikschool, Van Noordtschool, Prof. G. Van der Leeuwschool, Isidoor Zueridoschool.

Aan Antwerpse zijde noteren we na het Stuivenbergplein, de Stedelijke Instituten aan de Napelsstraat, Keistraat, Prinsstraat, Kruisboogstraat, Brederodestraat, Lamorinièrestraat, Grote Hondstraat, Albertstraat, Van Peenestraat, Louizastraat.

Dit schooljaar komen van 22 tot 26 mei de 5de leerjaren van de Prof. Einstein-school uit Amsterdam naar Lilo 52, W. Van Haechtlaan (Linkeroever).

De Sinjoortjes uit het zesde van deze laatste school trekken volgend jaar naar Amsterdam.

In vogelvlucht het programma van de meidagen '78. Zowel de Nederlandse als de Belgische kinderen ‘wonen’ die week in Lilo 63 te Heide-Kalmthout.

De eerste dag verkennen ze de heide (wandeling, spel).

De tweede dag is er les in Lilo 52. De Antwerpse leerkrachten nemen de Nederlandse leerlingen e.o. De groep wordt op het stadhuis ontvangen, waarop er stevig gepland bezoek aan de binnenstad volgt. Zowel de voetgangerstunnel als het schoolschip worden ingeschakeld.

Tijdens de derde dag komt het Rivierenhof met het verkeerspark en de kinderboerderij aan de beurt.

Een puzzeltocht op de vierde en sport-aktiviteiten en feestelijke sluiting op de vijfde dag ronden af.

De puzzeltocht is een soort van rally waarbij de kinderen o.m. winkelstraten, het stadspark, de metro en de oude stad bezoeken. Ze worden ingedeeld in kleine groepjes, begeleid door leerkrachten of



ouders. Vorig jaar - Rubensjaar! - verliep dit ‘experiment’ heel gunstig.

Het Stedelijk Pedagogisch Centrum, Ziekstraat 36, stelde toen een fijne brochure op: ‘Welkom in Antwerpen’. Deze brochure wordt herwerkt en aangepast voor de jonge bezoekers van nu.

Maar de klassen zelf zijn al volop bezig met het uitwisselen van dia's, foto's, brieven en allerlei info-materiaal. Puik werk!

5. Antwerpen-Galder

Ook in het Vrij Onderwijs roert er wat. Onder impuls van de heer L. Knaepkens van het A.N.V. zijn de zesde leerjaren van het Sint Jan Berchmanscollege te Merksem al een hele tijd in nauw contact met hun spitsbroeders uit de Gemeentelijke Louis Buelensschool te Eindhoven.

Op 16 juni 1977 trokken de zesde leerjaren v.h. Sint-Thomascollege (Linkeroever) naar Galder. Op het programma stonden o.a. bezoeken aan een tomaten- en een komkommerkwekerij en aan een groot melkveebedrijf.

De volgende dag wachtten de vijfde leerjaren hun Nederlandse vrienden op in de Rubensstede. In de voormiddag reden ze samen de havenroute, waarna de gegevens later in een felbetwiste kwis terug boven kwamen.

Onnodig te zeggen dat bij de maaltijden de groten zich te goed deden aan het Rubensbier terwijl de jeugd het ‘Rubensijs’ apprecieerde.

Eigenlijk waren deze twee prachtige dagen de bekroning van een jaar flinke samenwerking.

Sint-Thomas en Sint-Mattheus gaan verder op de ingeslagen weg: prettig doch intensief samen zoeken naar verruiming en verdieping van hun horizon.

Het is best mogelijk dat onze ‘inventaris’ onvolledig is. Heel graag vernemen we wat er nog meer gebeurde.

J.H. VAN GEET

Rijksinspecteur

Gesubsidieerd Basisonderwijs Antwerpen