Neerlandia. Jaargang 80

[p. 124]

Kort genoteerd

Congres ‘Levende Talen’ te Mainz: ook Nederlands vertegenwoordigd

Het congres van het vakverbond voor levende talen (FMF) in West-Duitsland had dit jaar in het keurvorstelijke paleis te Mainz plaats.

De minister voor het onderwijs in Rijnland-Palts, onder wiens beschermheerschap het congres stond, uitte zijn belangstelling voor de problemen van het onderwijs van vreemde talen in het duitse schoolwezen. Hij was van mening, dat er met betrekking tot de Europese Gemeenschap geen achteruitgang op dit gebied mag worden toegestaan. Ook in de toekomst moet de kennis van twee vreemde talen de voorwaarde voor de scholieren zijn, wanneer zij in het eindexamen aan het gymnasium willen slagen. De meer dan 500 deelnemers juichten deze uiting natuurlijk toe.

Vele voordrachten hielden zich bezig met de vraag, hoe men een minimum-woordenschat en een basis-grammatica kan uitwerken, om de communicatievaardigheid van de leerling in de vreemde taal te ontwikkelen.

Een zwaartepunt van het congres was het probleem, of een driejarige taalcursus voldoende voor de scholier zou zijn, om de eisen van het eindexamen te aanvaarden. Deze vraag is bijzonder belangrijk voor talen zoals het Spaans, Italiaans en het Nederlands. Behalve de genoemde problemen stonden er vele voordrachten over de literatuur op het programma. Bovendien concentreerden zich enige bijdragen op belangen van één taal. Ook het Nederlands was daar met twee voordrachten goed vertegenwoordigd. De heer J. Kempen, Bad Godesberg, sprak over de foutieve beschrijvingen van de nederlandse taal en cultuur in duitse schoolboeken. Daarin wordt de nederlandse taal nog altijd vergeleken bij de nederduitse streektalen: een gelijkschakeling van taal en streektaal. En de lijn van Oostende via Brussel naar Aken wordt de taalgrens genoemd.

De heer H. Combecher, Herzogenrath, hield een boeiende voordracht over 4 gedichten uit 4 verschillende literaire periodes van de nederlandse literatuur: 1) Martinus Nijhoff: De moeder de vrouw 2) Herman Gorter: Zie je, ik hou van je 3) Paul van Ostaijen: Avondgeluiden 4) Leo Vroman: Voor wie dit leest.

Tijdens het congres dienden de leraren Spaans, Italiaans en Nederlands een motie in ten bate van die talen, die nog altijd een ondergeschikte rol spelen in het duitse schoolwezen:

‘Geeft Duitsland een modern schoolwezen met veelzijdige mogelijkheden om levende talen te kiezen!

Motivering: De wereldomvattende economische vervlechtingen van de Bondsrepubliek Duitsland en de vooruitstrevende integratie van de europese landen maken de kennis van vreemde talen onafwijsbaar. De hedendaagse school met talrijke differentiatie- en keuzemogelijkheden vergemakkelijkt het aanbod van levende talen te vergroten.

Reeds in de eerste helft van het voortgezet onderwijs zouden naast de gewone schooltalen Engels en Frans ook Spaans, Italiaans, Portugees en Russisch ter beschikking staan. In de deelstaten Noordrijn-Westfalen en Nedersaksen moet het Nederlands, en in Schleswig-Holstein het Deens er worden bijgevoegd.

In de tweede helft van het voortgezet onderwijs zouden de talen van de Europese Gemeenschap en de wereldtalen Spaans en Russisch op het lesrooster worden geplaatst.

Bij de hervorming van het beroepsonderwijs mogen levende talen op het programma niet worden vergeten. Scholen ter voorbereiding op baantjes op het gebied van de economie, de handel en de administratie kunnen zonder een veelzijdig aanbod van levende talen niet aan de eisen van onze tijd voldoen.

Derhalve eisen wij, dat iedere jonge burger in de Bondsrepubliek Duitsland de mogelijkheid wordt aangeboden, behalve Engels ook nog andere levende talen te kiezen’. Deze motie werd unaniem aangenomen.

J. SUDHÖLTER

Indonesië draagt microfilms over aan Nederland

In de eerste helft van dit jaar overhandigde de Indonesische ambassadeur in Den Haag, namens het Indonesisch Nationaal Archief, twintig microfilms van een collectie ‘Batavia Burgerlijke Stand Registers’ aan dr. Ribberin, directeur van het Algemeen Rijksarchief in Nederland.

Deze uit de periode 1623 tot 1864 daterende collectie bestaat uit materiaal uit de ‘Doopboeken’ van verscheidene kerken uit die tijd, alsook huwelijksacten van ongeveer dezelfde periode. Tevoren had in Jakarta een andere overdracht plaatsgevonden van drieënzestig reels microfilms door het Indonesisch Nationaal Archief aan het Algemeen Rijksarchief. Aan de andere kant heeft tot dusverre het Algemeen Rijksarchief vierennegentig reels microfilms overgedragen aan het Indonesisch Nationaal Archief betreffende ‘Memories van Overgave’ en ‘Politieke Verslagen’ uit het begin van de twintigste eeuw. De overdracht in het begin van dit voorjaar is van bijzonder groot belang, aangezien het hier gaat om de eerste overdracht na de in november 1975 gehouden officiële bijeenkomst van de Nederlandse en Indonesische commissies van deskundigen.

Verdere overdrachten zullen volgen van microfilms en archiefstukken door de beide instituten, hetgeen een van de successen vormt van de culturele samenwerking tussen Nederland en Indonesië, aldus het tijdschrift ‘Indonesia’ van de voorlichtingsdienst van de Indonesische ambassade in Den Haag. ‘Deze archieven zullen ongetwijfeld van groot belang zijn voor de historici van beide landen met betrekking tot de vulling van eventuele hiaten in de geschiedenis van de wederzijdse volken’, aldus de redactie van het genoemde tijdschrift.

Frans-Vlaanderen

In het Algemeen Dagblad van zaterdag 10 juli verscheen een voortreffelijke reportage van A.C.W. van der Vet, in de rubriek ‘Op langer zicht’ over Frans-Vlaanderen. Van der Vet schrijft over zijn ontmoeting met prof. dr. W. Thijs die Nederlands doceert aan de universiteit van Rijssel, over de Frans-Vlaamse cultuurdagen en het herlevend regionalisme. Uitvoerig gaat de schrijver in op het leervak Nederlands in Frankrijk. ‘Tussen de 50.000 en 100.000 Frans-Vlamingen spreken in huiselijke kring en in de dorpsgemeenschap nog Nederlands. Daarbuiten zelden of nooit’, aldus prof. Thijs. Van der Vet schrijft: ‘Voeg daarbij dat prof. Thijs thans 80 studenten Nederlands heeft (tachtig, dat had u nooit gedacht?) en dat er daarnaast nog heel wat cursussen, ook voor volwassenen zijn, en dan mag men toch wel zeggen dat de belangstelling voor het Nederlands in Noord-west-Frankrijk, in Frans-Vlaanderen zo men wil, niet morsdood is, en herlevingstekenen geeft’.

[p. 125]

Nederlands taalinstituut in Indonesië in oprichting

In ‘Mundivox’ het personeelsorgaan van Radio Nederland Wereldomroep lazen wij onder de titel ‘De Nederlandse taal in Indonesië’:

‘Het Nederlands zal zich - zo betoogde men onlangs op de ambassade in Djakarta - in de toekomst in Indonesië kunnen blijven uitbreiden op één duidelijke voorwaarde: er moeten genoeg docenten zijn. Op het ogenblik is het zó, dat het onderwijs in het Nederlands er gegeven wordt door leraren, die hun kunde nog verworven hebben in de jaren van het Nederlandse regiem. Dat zijn dus leraren van inmiddels gaandeweg hoge leeftijd en het is duidelijk, dat de meesten van hen er binnen afzienbare tijd niet meer zullen zijn. Als er niet gezorgd wordt voor het opleiden van nieuwe leraren, zal het in Indonesië al gauw niet meer mogelijk zijn, in voldoende mate tegemoet te komen aan de wens en de behoefte, de Nederlandse taal te leren.

Die behoefte leeft vooral (en dat zal ook in de toekomst zo zijn) bij studenten, die het Nederlands als bronnentaal nodig hebben. (b.v. Rechten, Nederlands, Geschiedenis) en opvallend genoeg ook bij vrouwen, die zich veelvuldig eveneens in het Nederlands willen bekwamen; voorts bij bedrijven waar het voor het werk nodig is; bij employees van naar Nederland exporterende bedrijven. Het is in Indonesië nog altijd in vele gevallen een aanbeveling, als men Nederlands kent. De heer Van den Broek van de Nederlandse ambassade is bezig met het ministerie van Onderwijs in Indonesië een nieuw samenwerkingsproject op te stellen, dat hopelijk zal leiden tot de oprichting van een Nederlands Taalinstituut. Dit instituut zal tot taak krijgen:

-	opleiden van nieuwe docenten Nederlands;
-	ontwikkeling van een nieuwe cursus Nederlands;
-	vervaardiging van auditief materiaal;
-	bijscholing van docenten Nederlands;
-	geven van spoedcursussen Nederlands;
-	instellen van examens en diploma's’.