Neerlandia. Jaargang 80

[p. 50]

Het A.N.V. timmert aan de weg

Steun aan het onderwijs in het Nederlands op Duitse scholen

De A.N.V.-werkgroep ‘Contacten Nederlandstalig-Duitstalig Cultuurgebied’, kwam in maart voor de tweede maal in vergadering bijeen. Ditmaal in Maastricht.

Uitvoerig werd van gedachten gewisseld over de boeken die het A.N.V. voor genoemd onderwijs aan de scholen beschikbaar stelt. Besloten werd een standaardpakket samen te stellen, waartoe de woordenboeken behoren, alsmede boeken naar vrije keuze. Boeken met informatie over Nederland en Vlaanderen mogen daarbij niet ontbreken. Bij de samenstelling van het pakket wordt rekening gehouden met het verschil tussen de Realschulen en de Gymnasia. Besloten werd Nederlandse en Vlaamse uitgeversmaatschappijen te verzoeken hun Nederlandstalige uitgaven kenbaar te maken aan de docenten Nederlands in Noordrijnland-Westfalen en Nedersaksen. Voorts werd het plan opgevat een vragenlijst te zenden aan de betrokken leraren, zodat een concreet beeld is te verwachten omtrent het aantal lesuren, het aantal leerlingen, de situatie waarin de kiassebibliotheek verkeert en hoe het is gesteld met het informatiemateriaal, de pedagogische en de didactische hulpmiddelen.

Nagegaan zal worden welke Duitse gemeenten, waar Nederlands op de scholen wordt gegeven, jumelage-bindingen hebben met gemeenten in Nederland en Vlaanderen. De bedoeling is in dergelijke gevallen de betrokken gemeenten in Nederland en Vlaanderen, bij ontmoetingen over en weer op het bestaan van het onderwijs in het Nederlands te wijzen.

Contactdag leraren Nederlands in het taalgrensgebied

Het A.N.V. organiseert in de herfst van dit jaar een contactdag van de leraren Nederlands in Duitsland, Wallonië en Frans-Vlaanderen. Plaats van samenkomst is waarschijnlijk Maastricht. Het programma behelst een inleiding, de mogelijkheid van discussie, een excursie en een avondbijeenkomst. Het A.N.V. beoogt daarmee in de praktijk de culturele integratie van Noord en Zuid te bevorderen, alsmede de banden met de leraren Nederlands in Duitsland aan te halen. Het A.N.V. is van oordeel dat voor de verwezenlijking van de integratiegedachte aan de persoonlijke ontmoetingen hoge prioriteit dient te worden gegeven.

Nederlandse en Belgische journalisten bijeen

Het A.N.V. en de Stichting Zuid-Nederlandse Ontmoetingen organiseerden, in samenwerking met de Vlaamse Persclub te Brussel, voor Belgische en Nederlandse journalisten op 5 mei een Journalistendag te Brussel in het kader van de Nederlandse Week in de Belgische hoofdstad. Het uitgangspunt van deze dag was het verstevigen van de collegiale banden en het leveren van een bijdrage aan een betere berichtgeving over en weer. Het programma was daarop dan ook afgestemd. Het gezelschap werd 's morgens ontvangen door de Nederlandse Commissie voor de Cultuur in de Agglomeratie Brussel, waar de voorzitter mr. Hugo Weckx een inleiding hield over doel en werkzaamheden van de NCC. In het Internationaal Pers Centrum werd in de middaguren een forum gehouden over het probleem Brussel; het onderwerp werd zowel van Vlaamse als van Franstalige zijde belicht. Piet van Brabant, politiek commentator van het Laatste Nieuws hield de algemene beschouwing, Karel de Witte, politiek commentator van de Gazet van Antwerpen en volksvertegenwoordiger José Desmarets hielden de overige inleidingen, waarna een gedachtenwisseling werd gehouden.

In het Paleis van Schone Kunsten opende de minister van Nederlandse Kultuur, mevrouw R. de Backer - van Ocken, voor het gezelschap de tentoonstelling ‘Reflectie en Realiteit’, die voor het publiek de volgende dag officieel werd opengesteld. De expositie werd gehouden in het raam van de Nederlandse Week; de kunstwerken verduidelijkten het algemeen verloop in de hedendaagse kunst van Nederland.

Als afscheid werd 's avonds in het Jeroen Boschhuis een diner gegeven.

A.N.V.-werkgroep taalgebruik in Nederland

‘Het is wenselijk dat elke Nederlander en Vlaming in brieven, aankondigingen, rekeningen, advertenties, winkelopschriften enz. duidelijke voorkeur geeft aan goed verstaanbaar Nederlands en doet blijken, dat hij het gebruik daarvan door anderen hoog aanslaat’. Aldus luidde één van de conclusies van het A.N.V.-forum over taalvervuiling in maart 1974 te Rotterdam. Het A.N.V. heeft thans voor Nederland een werkgroep opgericht, die de bovenstaande stelling in de praktijk tracht te brengen door het gebruik van verstaanbaar Nederlands te bevorderen. De werkgroep bestaat uit een aantal correspondenten uit verschillende streken van het land. Zij houden de ‘ontsporingen’ in de gaten en maken daarvan melding. Het secretariaat van de werkgroep verzamelt de gegevens. In onderling overleg worden de taalgebruikers op hun ‘grote en kleine zonden’ gewezen en aangespoord de taalvervuiling te bestrijden. In Vlaanderen is reeds een dergelijke werkgroep actief.

Het A.N.V. steunt Nederlandse emigranten in Australië

Na de oorlog trokken talrijke Nederlanders naar Australië om daar een nieuw bestaan op te bouwen. Inmiddels behoren velen onder hen tot de bejaarden. Onlangs is de stichting voor Nederlandse gepensioneerden ginds opgericht; de Holland Australian Retirement Foundation (HARF) die, met steun van de Australische regering, bejaardencentra bouwt. Zij die destijds naar Australië trokken zijn de Engelse taal nooit helemaal machtig geworden en spreken nog altijd liever hun moedertaal. Met tal van acties hebben de betrokkenen zelf een bedrag van f. 75.000 voor het project ingezameld. De ex-Nederlanders hebben grote interesse voor het Nederlandstalige boek. Het bestuur van de stichting richtte zich tot het A.N.V. om bemiddeling inzake de inzameling van boeken. In de Nederlandse pers verschenen berichten over het plan en iedereen werd gevraagd om boeken, die men over had, naar het Verbondskantoor in Den Haag te zenden, dat het versturen van de boeken naar Australië op zich nam. Sedert de oproep zijn enkele duizenden boeken verzonden en nog steeds komen er zendingen binnen.

Het mes snijdt aan twee kanten. Vele oudlandgenoten zijn blij met Nederlandse boeken en bovendien brengen de boeken geld op, wat benut kan worden voor de bouw van de bejaardencentra.

[p. 51]

V.T.B.-wedstrijd ‘Voor Vlaanderen’

In 1975 had voor de zevende maal de wedstrijd - Voor Vlaanderen ’ plaats.

De V.T.B. stelt enerzijds vast hoe slecht Vlaanderen in het buiteiland bekend is in al zijn aspekten. Anderzijds verheugt hij zich steeds om de pogingen van Vlamingen en vreemdelingen om ons land en ons volk in het buitenland beter te doen kennen en meer te doen waarderen.

Om die pogingen aan te moedigen stelt de V.T.B. een jaarlijkse prijs ter beschikking van de landgenoot of de buitenlander, die zich het verdienstelijkst tegenover Vlaanderen heeft gemaakt in de buitenlandse pers, op eender welk terrein, staatkundig, ekonomisch, sociaal of kultureel. Een bevoegde jury doet jaarlijks een keuze.

De meest verdienstelijke landgenoot wordt een prachtige vakantie van een maand aangeboden in het land waar hij Vlaanderen met de pen diende. De meest verdienstelijke buitenlander wordt een even lange en mooie vakantie aangeboden in Vlaanderen en wèl met een programma naar eigen keuze.

De prijs werd reeds zesmaal toegekend, nl. in 1969 aan mevr. dr. Gyulané Vilmon, uit Boedapest, in 1970 aan de heer Leo Poppe, uit Buenos Aires, in 1971 aan wijlen de heer Luis Mondino, uit Montevideo, in 1972 aan de heer Jozef Deleu, hoofdredakteur van ‘ Septentrion ’, uit Rekkem, in 1973 aan wijlen de heer Hugo Tomme, van het Internationaal Literair Agentschap, uit Gent, en in 1974 aan mev. Ilse Carola Salm, uit Socking (BRD).

In 1975 ontvingen we dertien inzendingen, uit negen landen en twee werelddelen. Zij waren gesteld in zes talen.

Onder de meest verdienstelijke inzenders noemen we:

1.	de heer dr. Vladimir Osjis, uit Moskou, die meermaals in ons land verbleef en o.m. bijdragen publiceerde over werk van Gaston Durnez en Willy Spillebeen, in het tijdschrift van het Kunsthistorisch Instituut, dat ook instaat voor buitenlandse letterkunde, in de Sovjethoofdstad.
2.	de heer Werner Kóning, uit Kiel, die zijn militaire diensttijd gedeeltelijk te Sint-Niklaas doorbracht en in verscheidene Duitse tijdschriften artikels over de hoofdstad van het Waasland publiceerde.
3.	mevrouw Ilse Carola Salm, uit Sócking, vorig jaar laureate van deze prijs, die ons nog steeds op de hoogte houdt van haar werkzaamheid en nog geen punt heeft gezet achter haar ijver om in Duitsland Vlaanderen en de Vlamingen beter bekend te maken.

De jury, onder voorzitterschap van de heer Jozef van Overstraeten, heeft evenwel de prijs toegekend aan de heer Jos Vinks, uit Merksem (alias Jos Dierickx), die een objektieve en goed gedokumenteerde geschiedenis van de Vlaamse Beweging in vijf talen bezorgde (Nederlands, Engels, Duits, Frans, Spaans).

We wensen hem geluk met de welverdiende prijs en zijn niet versagende aktiviteit ten bate van ons volk en land.

Waalse leraren moderne talen in Wallonië in conclaaf

Op 28 april jl. vergaderden talrijke Waalse leraren moderne talen (Nederlands, Engels en Duits) in de normaalschool (pedagogische academie) van Braine-le-Comte. Tijdens de ochtendvergadering werd een inleiding gehouden door Prof. Engels en gekeken naar een video-uitzending over de motivering van studenten. Uittreksels werden vertoond van het ‘English Teaching Theatre’.

Bij middel van een video-uitzending werd door een vertegenwoordiger van de Katholieke Universiteit van Leuven aangetoond op welke wijze men het taalonderwijs kan verlevendigen en brengen binnen de belangstellingsfeer van de leerlingen.

Wat betreft de aanwezigheid van ‘de Nederlandse cultuur’ noteerden wij het volgende. Naast een vertegenwoordiger van het Goethe Instituut en de British Council, gaf de heer M. Cantrijn, algemeen secretaris van het Algemeen Nederlands Verbond, een korte uiteenzetting over de vraag: ‘Wat kan de Nederlandse cultuurgemeenschap doen voor de leraren Nederlands in Wallonië en in de duitstalige Oost-Kantons’.

Voor een groot aantal geïnteresseerden ging de heer M. Cantrijn in op twee aspecten van deze problematiek m.n.:

1.	op de vraag waarom noch Nederland, noch Vlaanderen terzake enige traditie hebben;
2.	wat er dienaangaande, zeer recent, veranderde.

In Nederland stelt men terzake een langzaam groeiende belangstelling vast. De institutionalisering van de culturele autonomie, met de oprichting van de Cultuurraad voor de Nederlandse Cultuurgemeenschap in Vlaanderen in 1971, opent in Vlaanderen nieuwe mogelijkheden.

Welke ook de houding van de rijksoverheden moge zijn, het particuliere initiatief blijft van onschatbare waarde. Als particuliere organisatie, opgericht te Brussel in 1895, was het Algemeen Nederlands Verbond in het verleden vooral gericht op het traditionele verenigingsleven. De laatste jaren is er een duidelijke kentering vast te stellen. Bij middel van werkgroepen wil het A.N.V. bijdragen tot:

1.	de culturele integratie van Nederland en Vlaanderen;
2.	het verlenen van hulp aan o.m. leraren Nederlands in de culturele grensgebieden.

T.a.v. de leraren Nederlands in Wallonië en in de duitstalige Oost-Kantons wil het Algemeen Nederlands Verbond tot effectieve hulp komen, dit, daar waar nodig, in samenwerking met overheden of andere instanties.

De heer M. Cantrijn verwees dienaangaande naar de enquête die op dit ogenblik wordt gevoerd in Wallonië en tot doel heeft tot een inventarisatie te komen van de noden en behoeften van de leraren Nederlands in Wallonië en in de duitstalige OostKantons. Deze enquête moet eveneens de gegevens verschaffen om tot de oprichting van een werkgroep ‘Leraren Nederlands in Wallonië’ te komen.

Gedacht wordt aan o.m.:

-	het samenstellen van klasbibliotheken;
-	het organiseren van bijeenkomsten van leraren-leraressen Nederlands in Wallonië met hun collega's Vlaanderen;
-	het organiseren van schooluitwisselingen;
-	het verschaffen van didactisch-pedagogische hulpmiddelen, enz.

Het Algemeen Nederlands Verbond zal niet nalaten om, binnen zijn mogelijkheden, te komen tot een effectieve hulp voor deze ‘culturele ambassadeurs te velde’.

M.C.