Neerlandia. Jaargang 79

[p. 125]

Spiegel van de Nederlanden

[p. 126]

Problemen genoeg...

‘Een ereschuld tegenover de middenstanders en boeren’

Nederland telt ongeveer 600 000 kleine zelfstandigen, merendeels middenstanders en agrariërs, waarvan 30 000 invaliden. De economische positie van deze groep van meer dan een half miljoen is allesbehalve rooskleurig. Velen kunnen met moeite het hoofd boven water houden. Na aftrek van de kosten van inkoop van goederen, de lasten van huur of onderhoud van een pand, de lonen en sociale lasten van enkele personeelsleden en hetgeen aan belastingen moet worden opgebracht, blijft er vaak onvoldoende over voor een redelijk bestaan. En dan moet het bedrijf ook nog zoveel opbrengen dat nieuwe aankopen gedaan kunnen worden. Dat geldt niet alleen voor de winkelier en de overige tienduizenden kleine zelfstandigen in de steden, maar ook voor de kleine veehouders en landbouwers. Zodra zij als een gevolg van ziekte of een ongeval worden uitgeschakeld is het een ramp. De kleine zelfstandige kan dan geen beroep op een wettelijke regeling doen die hem een inkomen garandeert. Aan de Bijstandswet heeft hij niets. Die treedt pas in werking wanneer de man noodgedwongen al zijn spaarcenten heeft opgemaakt. Het is een trieste zaak!

Reeds dertien jaar geleden werd naar een oplossing gezocht. Begrijpelijk, want een wettelijke uitkering bij invaliditeit voor de Nederlandse werknemer bestaat. Het kabinet-De Jong in de zestiger jaren en de regering Biesheuvel in 1971 beseften deze achterstand van de kleine zelfstandigen. En de huidige regering beloofde zo spoedig mogelijk een wetsvoorstel voor te bereiden. Vandaar de recente uitspraak van de minister van sociale zaken, drs. Boersma: ‘Er is sprake van een ereschuld tegenover de middenstanders en boeren’. Een bekentenis waar ook zijn staatssecretaris Mertens geheel achter staat. Beide bewindslieden zijn van oordeel dat een invoering van een Algemene Arbeidsongeschiktheidswet (AAW) die een zelfstandige, die langer dan een jaar arbeidsongeschikt is een uitkering verschaft gelijk aan wat de werknemer in zo'n situatie ontvangt, - t.w. een bedrag van f. 1000 bruto per maand voor een gehuwde - nodig is.

Wanneer de verantwoordelijke bewindsman het woord ‘ereschuld’ in de mond neemt, zal niemand aan de goede bedoelingen van de regering twijfelen. Premier Den Uyl verzekerde onlangs dat de wet 1 juli 1976 zou worden ingevoerd. Maar het adviesorgaan van de regering, de Sociale Verzekerings Raad, heeft op grond van technische bezwaren laten weten dat verwezenlijking pas een half jaar nadien mogelijk is. Het standpunt van de Sociale Verzekerings Raad heeft kwaad bloed gezet in de kringen van de kleine zelfstandigen, temeer omdat deskundigen beweren, dat uitstel onnodig is. Uitkeringen die niet precies zijn vast te stellen kunnen dan later worden gedaan met terugwerkende kracht. De regering kan ook het advies terzijde leggen en zelf overgaan tot het indienen van het wetsontwerp dat van kracht wordt op de genoemde datum. Alleen reeds op grond van politieke overwegingen kan de regering hier niet omheen.

Grondslag CDA in het geding

Ondanks de gesprekken, de conferenties en bijeenkomsten van partijraden, lopen de meningen over de koers van het Christen Democratisch Appèl (CDA) - de samenwerking van KVP, ARP en CHU - zeer sterk uiteen. Vanaf het begin zijn velen in de KVP-voorstanders van een zg. ‘open partij’: een politieke formatie waarvan iedereen lid kan worden. Inmiddels hebben 32 vooraanstaande leden van de ARP een brief geschreven waarin tegen de ‘openheid’ protest wordt aangetekend. In deze brief staat ‘In Woudschoten - in deze plaats werd door de drie partijen over de koers beraadslaagd (red.) - heeft de ARP haar aarzeling opgegeven, omdat toen besloten werd het Evangelie als grondslag te aanvaarden. Tot onze grote teleurstelling merkten wij echter dat de conclusies van Woudschoten opnieuw worden aangevochten, en dat de KVP weer het vrijblijvend karakter van het CDA gaat propageren’.

De brief sluit aan bij een artikel van de fractievoorzitter van de ARP in de Tweede Kamer, mr. Aantjes, in het blad ‘Hervormd Nederland’. Mr. Aantjes stelt aan alle leden van het CDA die in een bestuursfunctie worden gekozen, dat zij openlijk verklaren de christelijke beginselen te onderschrijven. De 32 doen een beroep op het partijbestuur van de ARP om een duidelijke voorkeur voor het Evangelie als basis voor de politieke ideologie uit te spreken. Terwijl wij dit schrijven is het aan de vooravond van het algemeen congres dat het CDA op 23 augustus in Den Haag houdt. Het ARP-bestuur zal zich vooraf nog beraden. Men zal zeker aan de brief van de 32 ‘verontrusten’ aandacht schenken. Temeer blijkt het laatste uit een artikel in ‘Nederlandse Gedachten’. De redactie van het blad schrijft: ‘Het is te betreuren dat de discussie opnieuw is opgelaaid, maar voor de verdere ontwikkeling van het CDA is de vraag over het functioneren van het Evangelie in het CDA essentieel. Punt van discussie is, of de volksvertegenwoordigers voor het CDA aan het Evangelie als uitgangspunt gebonden zijn, of dat zij dit uitgangspunt hooguit behoeven te respecteren. Over het standpunt van de ARP bestaat in elk geval geen onduidelijkheid’.

Onafhankelijkheid Suriname

Uit het Voorlopig Verslag van de Tweede Kamer op het wetsontwerp dat de komende onafhankelijkheid van Suriname regelt blijkt dat niemand dit streven de voet dwars zet. Integendeel zijn er bij de verschillende fracties nog bedenkingen over de detailkwesties en de uitvoering. De CDA bijvoorbeeld bestempelt het voor de komende tien tot vijftien jaar toegekende bedrag van Nederlandse zijde als hulpverlening van 3,5 miljard gulden te groot. Het bedrag wordt te hoog geacht in vergelijking tot de sommen die voor de ontwikkelingshulp worden besteed. Voorts wil men weten welke voorwaarden aan deze financiële inspuiting zijn verbonden. Is de steun afhankelijk van een sanering van het overheidsapparaat in Paramaribo, of van het financiële beleid van de regering in Suriname. Van de kant van de P.v.d.A. wordt aangedrongen op een betere verdeling van de hulp, vooral gericht op het stimuleren van de middelgrote landbouwbedrijven en het vestigen van kleinere bedrijven voor het scheppen van werkgelegenheid. Het meerjarenbedrag heeft geen genade gevonden bij de P.v.d.A.-fractie, nu er zo weinig concrete plannen bestaan. De omvang van het bedrag wordt minder belangrijk geacht dan de vraag op welke wijze Suriname zich zal ontwikkelen. Zowel de christelijke partijen als de P.v.d.A. zijn het eens over de stelling dat in de eerste plaats de zorg naar de bevolking dient uit te gaan; de levensomstandigheden moeten in Suriname worden verbeterd. De V.V.D. en DS 70 vinden het van belang dat zo spoedig mogelijk een grondwet gereed zal komen, waarin de funda-

[p. 127]

mentele vrijheden en een onpartijdige rechterlijke macht worden gewaarborgd.

Inmiddels hebben enkele Nederlandse gemeenten bezwaren gemaakt tegen de komst van Surinamers en het opnemen van hen in de plaatselijke gemeenschap. Minister H.W. van Doorn van CRM heeft hierover in een televisievraaggesprek gezegd, dat hij alle hoop heeft dat de betrokken gemeentebesturen nog tot inzicht zullen komen. Daarbij deed de bewindsman een beroep op het solidariteitsbesef van de Nederlandse bevolking.

De eerste volkenrechterlijke overeenkomst tussen Nederland en Suriname is tot stand gekomen; het paraferen door de betrokken ministers van een luchtvaartovereenkomst. Daarmee is het aantal vluchten tussen Nederland en Suriname en tussen Suriname en de Nederlandse Antillen geregeld voor de tijd na de Surinaamse onafhankelijkheid op 25 november. De KLM en de SLM zullen dan elke week ieder twee retourvluchten op Suriname en Nederland organiseren. Tussen Suriname en de Antillen worden het per week vijf retourvluchten voor elk van de genoemde maatschappijen en voor de ALM, de Antilliaanse Luchtvaart Maatschappij.

Een bijzonderheid is dat drs. Th. Westerterp van Verkeer en Waterstaat en de Minister van Economische Zaken van Suriname mr. Bruma en de gevolmachtigd minister van de Nederlandse Antillen, drs. Piternella de overeenkomst van hun paraaf voorzagen in het stadhuis van Breda. De keuze was op Breda gevallen, omdat bij de Vrede van Breda in 1667 waarmee een einde kwam aan de Tweede Engelse Oorlog Suriname aan Nederland werd afgestaan in ruil voor de Nederlandse kolonie Nieuw-Amsterdam, thans de stad New-York.

GEERT GROOTHOFF

Op vrijdag 10 oktober a.s. wordt in het huis ‘Oranjelust’ aan de Maliebaan 89 te Utrecht, de jaarlijkse Paul Kruger gedenkdag gehouden. Aanvang 3 u. namiddag. De gastspreker is de historicus dr. Veenhoven uit Voorburg. Er zal eveneens een recente film over Zuid-Afrika worden vertoond.