Neerlandia. Jaargang 79

[p. 64]

Resultaten van de werkgroep Taalgebruik

In het jaarboek 1973 van de Internationale Jaarbeurs te Gent was de reclame van de firma ARTO te 1850 Grimbergen tweetalig opgesteld. Men antwoordde als volgt: ‘Wat uw rechtmatige wensen betreffen, hierover zal ik persoonlijk waken dat U in de toekomst voldoening zult krijgen, daar uw wensen ook 100 % door mezelf onderschreven worden’.

Uit ondervinding kunnen we stellen dat SARMA, Nieuwstraat 13-15, 1000 Brussel, een grote inspanning doet om de taalwetten na te leven. Het gaat hier over de taaltoestanden in de Brusselse filialen: ‘We verzekeren U dat in de toekomst de nodige maatregelen zullen getroffen worden om aan de Nederlandse en de Franse taal hetzelfde belang toe te kennen, wat, zoals U terecht opmerkt, zeker zal gewaardeerd worden door ons clienteel’. ‘De nota's en instructies aan het personeel evenals de mededelingen aan het cliënteel zullen voortaan tweetalig opgesteld worden’, dit verklaart de district-manager.

Enkele aanduidingen in de A.N.W.B.-gids nr. 15, West- en Midden-België, waren niet opgesteld in de geest van de Belgische taalwetgeving:

We ontvingen een positieve en uiterst begrijpende brief van de KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE TOERISTENBOND, Wassenaarseweg 220 te 's-Gravenhage.

‘Iaat ik - die mede verantwoordelijk ben voor de samenstelling van de gids “Westen Midden-België” vooropstellen, dat ik persoonlijk positief sta tegenover het werk van het Algemeen Nederlands Verbond en uw Werkgroep Taalgebruik’.

En verder: ‘.. U kunt er verzekerd van zijn dat ik bij de eerstvolgende herdruk van de gids de naam van de vermelde plattegrond zal veranderen en dat ik er zal op aandringen dat, indien de A.N.W.B. in de toekomst nog De Roucks plattegronden zal blijven voeren, we zullen verzoeken om toezending van nederlandstalige’.

Tot slot: ‘Ik hoop oprecht dat een en ander tot uw tevredenheid is opgelost en dat bovenstaande u het vertrouwen heeft mogen geven dat we terdege rekening willen houden met de verlangens van het Vlaamse volk’.

Op 26 februari 1974 schreven we aan de BANK VAN PARIJS EN DE NEDERLANDEN, Koloniënstraat 31, 1000 Brussel, dat het jammer was dat er franstalige aanplakbiljetten opgehangen waren voor de ramen van het filiaal op de Markt te Vilvoorde.

Een dag later werd gesignaleerd dat de klacht gunstig opgelost is en zoiets in de toekomst niet meer mag gebeuren.

In het tweetalig tijdschrift van de Nieuwpoortse Yachtclub was een tweetalige reclame opgenomen van KRAUTLI, Industrielaan 15, 1720 Groot-Bijgaarden.

‘We hebben niet in het minst het voornemen onze Vlaamse vrienden te krenken en geven dan ook onmiddellijk order de volgende aankondigingen in het Nederlands te laten verschijnen’, aldus de directeur.

DICALITE - Europe Nord N.V., Gulden Vlieslaan 442, Brussel zal - zodra de engelstalige kaartjes uitgeput zijn - er andere laten drukken in vier talen, w.o. het Nederlands.

De werkgroep kreeg een vriendelijke brief toegestuurd van ROYALE BELGE, Vorstlaan 25, 1170 Brussel.

Twee paragrafen: ‘In Gent zullen onze kantoren in het begin van volgende maand naar een nieuw gebouw verhuizen en zo zal de huidige reclame verdwijnen, als dat op het ogenblik van deze brief al niet gebeurd is’.

‘In Antwerpen (Teniersplein) is de reclame al meer dan 20 jaar oud en we overleggen al een hele tijd hoe we ze zouden kunnen vervangen. Een oplossing is tot dusver uitgebleven omdat het metrowerk veel in de war stuurt en we in Antwerpen zulke uitbreiding nemen dat we misschien naar een ander gebouw moeten uitzien...’

Alle mededelingen in de verlichte kasten (hal) van AMI (Internationaal Maritiem Agentschap), Sint-Kathelijnevest 61, 2000 Antwerpen, zijn Frans-Nederlands opgesteld.

De directie signaleert dat het taaldecreet van 19 juli 1973 stipt toegepast wordt, binnenkort worden de opschriften in orde gebracht.

TEXACO, Kennedylaan 30, 9020 Gent, zal de engelstalige borden, die op haar terreinen geplaatst zijn, vervangen door Nederlandse.

De directeur van PRIBA, Meir 54 te 2000 Antwerpen antwoordt o.m. als volgt: ‘We danken U voor uw schrijven, waarin U onze aandacht vestigde op de twee bordjes, die reeds enkele jaren geleden door de electriciteitsmaatschappij werden geplaatst. We zullen niet nalaten de Franse tekst zohaast mogelijk te laten overschilderen’.

Op de plattegrond in pocketvorm van de Benelux staat alleen BRUXELLES aangeduid. Deze kaart wordt uitgegeven door KUMMERLY & FREY, Hallerstrasse 6/10, Bern.

De directie: ‘Sur la carte routière de poche du Benelux qui est en train de préparation nous avons marqué les deux noms de la capitale beige. Nous nous permetterons de vous envoyer un exemplaire de cette édition’.

HET BESTE BOEK VAN DE WEG van The Reader's Digest (Assumburg 73-75, Amsterdam), vermeldt enkele Vlaamse benamingen in het Frans. Bij een eventuële herdruk van bovengenoemd boek zal er met de A.N.V.-opmerkingen zeker rekening gehouden worden.

De directeur-Administrateur van het GEMEENTEKREDIET, Pachecolaan 44, Brussel:

‘In aansluiting met uw brief waarmee U ons bepaalde laakbare toestanden signaleert qua toepassing van de taalwetgeving in onze agentschappen, heb ik de eer U te berichten dat de nodige instructies werden gegeven opdat de betrokken agenten zich in regel zouden stellen met de bij hen vigerende taalwetgeving. Onze betrokken provinciale diensten zullen er speciaal over waken’.

Het gaat hier over franstalige affiches in Mol, gemeenten van de Voerstreek (nederlandstalige aanplakbiljetten worden bijna niet opgehangen) en agentschappen aan de kust.

TANDY, met een achttal filialen in Vlaanderen en Brussel verspreidde tweetalige reclamefolders.

Een zin uit het antwoord: ‘Al onze toekomstige uitgaven zullen volledig in de Nederlandse taal geschieden’.

In SARMA-LUX, Louizalaan te Brussel, is men een veranderingswerk aan het uitvoeren. Vroeger waren alle teksten in dit warenhuis ééntalig Frans. Eens het werk ten einde (augustus-september 1974) worden alle mededelingen in de twee talen gesteld.

[p. 65]

Bij PRIBA op het Fochplein te Leuven waren de aanduidingen op de afdelingen in de twee talen gesteld. Franse kaarten ‘Ma carte paye pour moi’ waren, naast nederlandstalige, tentoongesteld in ‘Inno-Wooninrichting’ te Antwerpen.

Reactie van de directeur-generaal: ‘Ik geef U de verzekering dat de instructies gegeven werden opdat de nodige veranderingen zouden aangebracht worden’.

Ook de tweetalige opschriften van het hokje voor pasfoto's in SARMA (Antwerpen), Koningin Astridplein zijn voor 90 % in het Nederlands opgesteld.

De aanduidingen op het inpakpapier (kaasstand) in G.B. SUPER BAZAR te Zemst waren eentalig Frans.

Deze stand is eigendom van een Franse firma. In de toekomst worden er geen vermeldingen meer op aangebracht. Dit systeem wordt toegepast in alle warenhuizen (G.B.).

In de toekomst zal FINANCIA, Stationsstraat 29, 9000 Gent, nog enkel grote enveloppen gebruiken, welke enkel voorzien zijn van nederlandstalige aanduidingen.

A. OOSTHOEK'S UITGEVERSMAATSCHAPPIJ, Damstraat 5-13, Utrecht, signaleert dat er in de Oosthoek Encyclopedie (uitgave '68-'73) geen franstalige Brusselse kaart meer is opgenomen.

Uit het antwoord van ALUTEF (Tegal-Calor) te Gilly, 273, Chaussée de Lodelinsart blijkt dat alle gebruiksaanwijzingen, enz. van electrische apparaten, in België, steeds in de twee talen opgesteld worden.

En nog maar eens SARMA, Elsenesteenweg, 1000 Brussel: de directeur verzekert dat alle mededelingen in dit warenhuis tweetalig zullen aangebracht worden.

In het filiaal van de BANK VAN BRUSSEL, Varkensstraat, Vilvoorde, bevinden zich tweetalige teksten.

Een directeur: ‘Deze zaak zal zeer zeker zo vlug mogelijk geregeld worden. Dank U voor uw mededeling’.

Rondritten per autocar worden tijdens het seizoen ingericht door de N.M.B.S., met vertrek vanuit de kustgemeenten naar Kaap Gris Nez, Kemmelberg en Middelburg.

De toeristen ontvangen een briefkaart, in de twee talen gesteld, om hun mening mede te delen over de organisatie.

Directeur-Generaal Lataire: ‘De huidige tweetalige briefkaarten die op de rondritten worden uitgereikt, zullen bij de eerste gelegenheid worden vervangen door eentalige.’

Van de Koninklijke Belgische Golfclub, Ravensteinkasteel te 1980 Tervuren, kregen we een positieve brief:

...‘We hebben uw vriendelijke brief van 15 maart goed ontvangen. Zoals U voorstelt, zullen we in de volgende uitgave van de telefoongids voorkomen onder de benaming van Koninklijke Golf Club van België, Ravensteinkasteel’...

Ook de vermeldingen in de Nederlandse A.N.W.B. - gids, West en Midden-België, zullen correct opgesteld worden.

De direteur-generaal van Priva-Unic, Dambordstraat 30 Brussel:

...‘Bijgevolg heb ik het genoegen U mede te delen dat er nederlandstalige berichten zullen worden gegeven in ons filiaal van de Elsenesteenweg’ (Brussel).

En verder: ‘Ik stuur een copie van uw brief aan de Technische Dienst opdat er zou rekening gehouden worden met uw opmerkingen.’

De benaming van het hotel DE KROON, Stationsstraat te 2800 Mechelen was ook in het Frans aangeduid.

‘Door onze diensten zal het nodige gedaan worden de franstalige benaming van genoemd hotel te laten verwijderen’, aldus Brouwerijen LAMOT, Van Beethovenstraat 10, 2800 Mechelen.

P.V.B.A. GASTON DE RAM (gevestigd in de Koninginnelaan 134-142 te 1000 Brussel - groothandel in electrisch materiaal) huldigt een algemene tweetaligheid in de hoofdstad en gebruikt voor de nederlandstalige klanten eentalig postpapier.

Spijtig genoeg zijn alle mededelingen in het filiaal te Vilvoorde in de twee talen gesteld. A.N.V.-voorstel: in deze Vlaamse stad alleen ie opschriften in het Nederlands opstellen, er is nog geen antwoord gekomen.

De zone-directeur (Vlaanderen) van de N.V. DELHAIZE, Osseghemstraat 53 te 1080 Brussel antwoordde als volgt:

1)	Aangaande onze supermarkt van Overijse: de mededelingen ‘Nooduitgang - Verboden te roken’ zullen nog enkel in het Nederlands worden aangebracht.
2)	Alle mappen op het directeurskantoor zullen van nieuwe opschriften worden voorzien.
3)	Alle klasseermappen op het kantoor zullen eentalig Nederlands worden.
4)	Inderdaad, het formulier 23 is in het Frans, maar het is in druk in de Nederlandse taal.

‘We hebben het genoegen U ter kennis te brengen dat in een speciale commissie alle documenten aan een onderzoek zijn voorgelegd om te zien of ze in de twee landstalen bestaan. Zo zullen alle uitzonderingen uitgesloten zijn.’

Tot slot: ‘Ingevolge ons onderhoud van 19 november 1973, waar de taaltoestand besproken werd in onze Brusselse filialen, zijn we een test begonnen in de supermarkt van de Keizer Karellaan. Op de badge van ieder kassierster werd de letter V (Nederlands), F (Frans) B (tweetalig-bilingue) aangebracht. Iedereen zal dus de kassierster kunnen kiezen welke hem in zijn taal zal te woord staan’...

Een ander voorstel is ingediend.

Onlangs ontvingen enkele Vlaamse professoren van het Institut Pasteur du Brabant, 28 rue du Remorquer à Bruxelles een Franse brief.

Zowel het Ministerie van Binnenlandse Zaken als de Brabantse gouverneur bevestigen dat de directie van de instelling hiervoor niet kan verantwoodelijk gesteld worden, maar wel ‘Ies Amis de l'Institut Pasteur de Bruxelles’, v.z.w.

Een onderzoek dat aangaande deze aangelegenheid werd uitgevoerd n.a.v. van een parlementaire vraag, heeft uitgewezen dat hier een colloquium bedoeld wordt dat niet door het Instituut werd georganiseerd maar wel door voornoemde vereniging zonder winstoogmerk.

In het wisselkantoor van het station te Oostende gebruikte de Kredietbank tweetalige ontvangbewijzen.

‘In antwoord op uw brief van 10 april 1974 en in aansluiting met uw recent telefoongesprek bevestigen we U hierbij dat de tweetalige ontvangstbewijzen in gebruik bij ons wisselkantoor N.M.B.S.-station Oostende eerstdaags uit gebruik zullen worden genomen en vervangen worden door eentalige formulieren in het Nederlands’, aldus de directie.

[p. 66]

Na tussenkomsten bij de N.V. Telesiège du Mont-Noir Rodenbergstraat 75, 8961 Westouter werd o,m. het volgende bekomen: 1 De telefoongids vermeldt nog alleen: Rest. CORDOBA; 2) de toegang tot de zetellift is drietalig; 3) de reclame in ‘Infotoerist kan helaas dit jaar niet meer veranderd worden daar en een contract bestaat dat loopt tot einde 1974; 4) verder zal er zoveel mogelijk getracht worden aan de A.N.V.-wensen te voldoen, door de reclameteksten zo zuiver mogelijk te houden.

Op onze vraag heeft de pastoor van de O.-L.-Vr.-ter-Duinenkerk, Anemonenlaan 16, te 8460 Koksijde de tweetalige opschriften op de parochiebibliotheek vervangen door nederlandstalige.

De directie van de Bank Lambert, Marnixlaan 24 te 1000 Brussel heeft de tweetalige lichtreclames en opschriften vervangen door eentalig Nederlandse. Het gaat hier over de Oostendse Kredietbank Karel Janssenslaan 1 te Oostende.

Op een brief aan het Nederlandse tijdschrift PRINSES Costerweg 5 - Wageningen (Nederland) kregen we volgend antwoord: ‘In het bewuste artikel over Brussel in Prinses 51 van 23 augustus 1969 staan uitsluitend de Franse benamingen voor o.a. de straatnamen. Wanneer U zegt dat zulks een vreemde situatie is, ervan uitgaande dat Prinses in een Nederlands taalgebied verschijnt en alle straatnamen in Brussel óók een nederlandstalige versie hebben, dan hebt U gelijk. We vinden het een goede zaak dat U ons daarop attent hebt gemaakt. We vinden ook dat we dergelijke vergissingen moeten voorkomen’.

Een A.N.V.-lid, dat onlangs aan de Directie van de B.T.W., Registratie en Domeinen te Brussel een lijst vroeg van de erkende drukkers voor het vervaardigen van vervoerdocumenten, enz. kreeg een Franse toegestuurd.

De directeur-generaal: ‘Het spijt me dat zulks is geschied. Ik neem de nodige maatregelen om dergelijke gevallen te voorkomen’.

Vóór enige maanden heeft de voorzitter van de Gen. Bankmaatschappij, Koningsstraat te Brussel o.a. telefonisch meegedeeld dat de tweetalige verlichte reclame op het hoofdkantoor van de Gentse Kouter zou vervangen worden door een Nederlandse. Laatstleden is dit gebeurd. Tevens is de tweetalige plaat verwijderd.

Te Knokke-Heist in de Lippenslaan op nr. 265 is het Fruitpaleis gevestigd; de benamink was ook in het Frans aangebracht. In een zeer positieve brief deelt de eigenaar mee dat de Franse naam zal verwijderd worden.

De speciale schotels van SARMA, Kapellestraat 56 Oostende waren enkel in het Frans gesteld. Nu zijn ze uitsluitend nederlandstalig.

Uitgeverij AMSTERDAM BOEK N.V. Stadhouderskade 85 Amsterdam stuurde ons volgende brief:

...‘Het spijt ons zeer dat in onze Geïllustreerde Encyclopedie in plaats van de Nederlandse de Franse namen van de gemeenten in de Brusselse agglomeratie zijn opgenomen.’

‘Het is erg jammer dat U ons daar niet eerder op attent hebt gemaakt. In 1970 en 1973 zijn namelijk herdrukken van het betreffende deeltje verschenen en omdat deze onjuistheid ons niet was opgevallen, zijn de Franse namen gehandhaafd.’

‘We hopen bij een eventuele volgende druk de fout te kunnen herstellen’...

In de gereedschapsafdeling van de Galeries ANSPACH Leuvensestraat 17 te Vilvoorde zijn alle geschreven aanduidingen op de rekken met gereedschap eentalig Frans. Deze klacht is thans gunstig opgelost.

Ingevolge de tussenkomsten van gouverneur Kinsbergen van de provincie Antwerpen en burgemeester Craeybeckx zullen de opschriften van de N.V. FLANDRIA (stoombootdiensten) op het Steenplein in de vier talen aangebracht worden.

In de Gazet van Antwerpen waren onlangs twee onnauwkeurigheden (Franse woorden) op de pagina ‘Auto's’ verschenen. Een zin uit het antwoord: ‘Anderzijds stellen we er prijs op U te danken voor de beide opmerkingen en kunnen U verzekeren dat het nodige zal gedaan worden om in de toekomst dergelijke fouten te vermijden.’

Het College van Burgemeester en Schepenen van de stad Leuven: ‘Naar aanleiding van uw brieven van 5 februari en 10 april 1974 delen wij U mede dat de enkele nog bestaande tweetalige straatnaamborden zullen vervangen worden door eentalig Nederlandse borden. Laatstgenoemde borden werden besteld doch zijn nog niet geleverd.’

VOM (vereniging voor oppervlaktetechnieken van metalen) Soestdijkseweg 246 te Bilthoven (Nederland) geeft een Belgisch-Nederlands tijdschrift uit.

Wat antwoordt de chef van de Technische Afdeling?

...‘Hoewel we in Nederland geen taalstrijd kennen, nemen we de ontwikkelingen met grote interesse waar en uiteraard gaat onze sympathie uit naar het streven om de Nederlandse taal daar te gebruiken waar deze op haar plaats is.’

‘Sommige bedrijven die in Brussel gevestigd zijn, geven er de voorkeur aan hun adres in het Frans te vermelden.

En verder: ...‘We willen U wel toezeggen dat we in die gevallen waarin we een persoonlijk gesprek met de betreffende bedrijven hebben uw wens naar voren willen brengen.’...

Het gebouw van de Bank van Brussel te Vilvoorde wordt afgebroken. Wanneer het nieuwe gebouw klaar zal zijn zullen alle opschriften eentalig Nederlands zijn.

Vanwege de ondervoorzitter van de Raad van Beheer van Priba, Unic, Innovation - BM vernemen we dat alle aanduidingen in de officiële en gouden telefoongids (zone Brussel), bij een volgende editie, in de twee talen zullen gesteld worden.

De Sebino-poppen die door Sarma verkocht werden, waren niet voorzien van een Nederlandse uitleg.

De verkoopsdirecteur: ...‘We kunnen hier nog aan toevoegen dat onze Italiaanse leverancier ons inmiddels heeft toegezegd dat de volgende leveringen van een nederlandstalige gebruiksaanwijzing zullen voorzien zijn, derwijze dat we vanaf het volgende seizoen (september-october) helemaal aan de gewettigde verwachtingen van ons Nederlandstalig kliënteel zullen kunnen beantwoorden’...

E. WIEME