Neerlandia. Jaargang 78

[p. 57]

Spiegel van de Nederlanden

[p. 58]

ANV-werkgroep taalgebruik werkt onverpoosd verder

De gele en blauwe kaarten van het reglement van de THOM THUM GOLF (Blankenberge, Bredene, Klemskerke) waren tweetalig.

In haar antwoord signaleert de directie, Leopoldlaan 13 Klemskerke dat de kaarten viertalig worden; de prentkaarten van de golfterreinen zijn voorzien van viertalige vermeldingen.

Op aanvraag van de toeristen kunnen Engelse en Duitse foldertjes bekomen worden.

Onlangs zijn we bij de N.V. CORREXPOKREFEL Michelstraat 1851 Humbeek tussengekomen om de reclame en alle formulieren in Vlaanderen uitsluitend in het Nederlands te verspreiden.

Een paragraaf uit het antwoord: ‘U hebt natuurlijk gelijk wat de toepassing van uw aanvraag betreft voor onze zetel te Humbeek, evenals onze filialen te Kortrijk en Roeselare’.

Meerdere brieven zijn al gestuurd aan de directie van G.B.-GENT Veldstraat en telkens wordt de klacht positief opgelost: laatstleden bevond er zich een tweetalige reclame bij de stand parfumerie, één dag na de tussenkomst was alles in orde.

In het vakantiehuis ‘ZEEZICHT’ Zeedijk 161 Oostende brengen zowel nederlands- als franstaligen hun jaarlijkse vakantie door. De programma's worden dan ook in het Nederlands en het Frans verzonden. De straatnamen werden in de Franse folders franstalig vermeld.

‘Thans werd deze prospectus naar de drukkerij verzonden en we kunnen U verzekeren dat we rekening hebben gehouden met uw opmerkingen in verband met de straatnamen. We hopen dat U eerstdaags in het bezit zult gesteld worden van een franstalig exemplaar...’, zo schrijft de directie.

Het Fonds Mare en Myriam Schots (Congresstraat 27 te 1000 Brussel) is een vereniging zonder winstoogmerk, die opgericht werd ten voordele van de kinderen, slachtoffers van de weg.

‘In naam van het Comité van Bestuur van het Fonds, vinden we het jammer dat nederlandstalige leden en sympathisanten van het Algemeen Nederlands Verbond Franse folders vanwege onze vereniging zouden ontvangen hebben.

‘Haast en spoed zijn zeiden goed, zegt het spreekwoord! Voornoemde feiten zijn te wijten aan een eenvoudige onoplettendheid. Wilt U bijgevolg zo goed zijn ons bij uw leden hieromtrent te verontschuldigen’, aldus de penningmeester.

We hebben geconstateerd dat het brievenpapier, enveloppen en allerhande formulieren nederlandstalig verspreid worden in Vlaanderen.

De directie van het restaurant Lorelei Kerkstraat 103 Blankenberge deelt mede dat de spijskaarten zowel als de uithangborden eentalig Nederlands zijn. Eens de voorraad adreskaartjes opgebruikt, worden deze nog enkel in het Nederlands gedrukt.

We willen het nog even over de N.M.B.S. hebben:

‘In aansluiting met onze brief van 12 october 1973 kunnen we meedelen dat:

1)	de tekst van de “Algemene Inlichtingen” in vier talen in het spoorboekje vanaf de volgende uitgave zal aangepast zijn;
2)	het eentalig schild in Brussel-Centraal (Koninklijke Wachtkamer) binnenkort tweetalig wordt gemaakt;
3)	de tweetalige platen aan het Dampoort-station (Gent) zijn weggenomen’.

Afgevaardigde-Beheerder J. de Spot (Bank van Brussel Regentschapsstraat 2 Brussel) heeft woord gehouden: de tweetalige opschriften op het hoofdkantoor op de Gentse Kouter zijn thans eentalig Nederlands.

De teksten op het filiaal van dezelfde bankinstelling in de Vital De Costerstraat te Leuven waren eveneens in de twee talen opgesteld.

De Heer Timmermans, directeur van de Groep Noord Lange Gasthuisstraat Antwerpen, antwoordt o.a. ‘Ik heb de nodige instructies gegeven aan het filiaal Leuven om de tweetalige lichtreclame zo vlug mogelijk te laten veranderen’.

Ondertussen is de aanduiding nederlandstalig aangebracht.

Hoewel er al een en ander verbeterd is bij de Koninklijke Sint-Ceciliakring uit Oostende (Zie Neerlandia nr. 5 - 1973) werd de benaming nog steeds als Bal van de ‘RAT MORT’ aangekondigd. Er werd nog eens tussengekomen bij burgemeester Piers: ‘Ik kan volledig akkoord gaan met de inhoud van uw brief en kom dadelijk tussen bij de organisatoren van het bal ten einde te bekomen dat voortaan ook van hun kant het “Bal van de Dode Rat” zou gepropageerd worden’.

Te Brussel zijn de aanplakbiljetten van deze kring in het Nederlands opgehangen.

Op een brief van de A.N.V.-werkgroep antwoordt de adjunct directeur-generaal van de Brouwerijen ARTOIS Vaartstraat 94 3000 Leuven o.a.:

‘U laat ons opmerken dat de vermelding op de vrachtwagens tweetalig is en U begrijpt ook dat dit noodzakelijk is daar onze klanten niet alleen over gans België, maar ook over gans Europa, verspreid zijn. We houden echter rekening met uw opmerking aangaande de voorrang van de taal’.

En verder: ‘Wat de toepassing van het taaldecreet aangaat, kunnen we U verzekeren dat dit strict toegepast wordt en dat we trouwens niet gewacht hebben op het verschijnen van dit taaldecreet om zulks te doen’.

Tot slot: ‘We hopen hiermede uw vragen en suggesties beantwoord te hebben en met U, bij gelegenheid, een lekkere “Stella” te drinken bij een bezoek aan onze brouwerij’.

De opschriften in SARMA (Lippenslaan) te Knokke waren tweetalig opgesteld. Er werd dan ook bij de zaakvoerder tussengekomen om deze (toeristische redenen) in de vier talen te stellen.

De filiaaldirecteur: ‘Met groot genoegen melden we U dat nodige veranderingen gedaan werden, zoals gevraagd in uw schrijven’.

Hier volgen drie paragrafen uit de brief van de Tiensche Suikerraffinaderij te 3300 Tienen:

1)	‘Er is van onzentwege geen enkel bezwaar om aan het Nederlands voorrang te verlenen, waar de grafische voorstelling in de twee aanduidingen zulks toelaat.
2)	In ieder geval kunnen we U mededelen dat onze richtlijnen te Tienen, voor de verzendingen in Vlaanderen zeer strict zijn, inzake taalgebruik.
3)	Wat het taaldecreet betreft, zijn we van mening dat in de Vlaamse exploitatiezetels reeds vóór juli 1973, de geest hiervan werd geëerbiedigd’.

A.N.V.-leden hebben geconstateerd dat de R.T.T. tweetalige reclame (lening 1973-1985) aan banken in Vlaanderen (o.a. Oostende) stuurt. De directeur-generaal meldt dat de reclame betreffende de leningen contractueel wordt verzekerd door het Consortium der Banken.

Vanzelfsprekend is de Regie verantwoordelijk voor het opmaken van de teksten, maar niet voor de verspreiding. Men heeft dan ook het Consortium in kennis gesteld van

[p. 59]

deze wantoestand op taalgebied. Het Comité van het Consortium van de Banken heeft er de aandacht van de banken op gevestigd dat ze rekening dienen te houden met de eentaligheid van Vlaams-België.

De inwoners van de nederlandstalige gemeente Alsemberg vonden in hun brievenbus tweetalige folders voor het aankopen van de postkalender, uitgegeven door de Sociale Dienst van de Regie der Posterijen. In een uitvoerige brief zet de voorzitter van de S.D.P. de toestand uiteen:

‘Ik kan U verzekeren dat de taalwetgeving scrupuleus wordt nageleefd door de Sociale Dienst der Posterijen, v.z.w. Een andere houding zou ten andere nefaste gevolgen kunnen hebben op de verkoop van de postkalender’.

‘In elk geval zullen de nodige onderrichtingen worden verstrekt opdat zich in de toekomst geen herhaling van dergelijke onregelmatigheden zou voordoen’.

De firma BEST OSTERRIETH Sleepstraat 130 Gent heeft de koperen plaat op de gevel vernederlandst.

In het maandblad SUCCES (N.V. Uitgeversmaatschappij Succes-België) Apollostraat 150 2600 Berchem werden de tentoonstellingen en jaarbeurzen, die te Brussel plaatsvinden, steeds in het Frans aangekondigd. Een paragraaf uit het vriendelijke antwoord: ‘We zijn het helemaal met U eens en we hadden er reeds een paar maal op gewezen. In de stafvergaderingen van december en januari hebben we het wat anders aangepakt, en nu bleek dat iedereen het met U en ons eens was. Het resultaat ziet U in het nummer van februari en we zijn er blij mee’.

De vermeldingen zijn thans uitsluitend in het Nederlands aangeduid.

Op de etiketten ‘Reinetten...’ van de C.C.E MATERNE te 5100 JAMBES (jam - gelei) bevond zich een storende taalfout (de ‘D’ van vergezeld is niet correct, het gaat hier over de 3e persoon enkelvoud O.T.T.).

We kregen volgend antwoord:

...‘Inderdaad, de taalfout die U ons deed opmerken is aan onze aandacht ontsnapt. We zullen nochtans niet nalaten de verbetering toe te brengen, tijdens de volgende druk. We hebben het zeer gewaardeerd ons hiervan in kennis te hebben gesteld’.

Het filiaal van de maatschappij SAMDAM Krommen Elleboog 32 9000 Gent bezigde te Knokke-Heist een Franse stempel. Een administrateur signaleert dat de zaak gunstig opgelost is.

Tijdens de verkoopactie van 1-2-1973 tot 2-1-74 heeft de afdeling Koksijde van het Nationaal Christen Middenstandsverbond, Spastraat 8 te 1040 Brussel Nederlandse en Franse stencils neergelegd in de winkels van deze gemeente. De lijst van de winnaars (tombola) was in de twee talen gesteld.

Laatstleden werd in voornoemde plaats de actiegroep ‘Rustig Koksijde’, als protest tegen de mogelijke inplanting van een grootwarenhuis, opgericht. De inwoners kregen een nederlandstalige brief, doch de te onderschrijven protestbrief was nederlands- en franstalig opgesteld.

De secretaris-generaal van het N.C.M.V.: ‘Als Vlaamse organisatie zijn we uiteraard gehecht aan de eerbiediging van het nederlandstalig karakter van ons gewest’.

Tot slot: ‘We zullen evenwel niet nalaten er bij onze besturen op aan te dringen dat ze in hun relaties met de inwoners van hun gemeente uitsluitend de streektaal gebruiken, en in hun relaties met meertalige klanten de voorkeur zouden geven aan viertalige mededelingen’.

Hoewel de taaltoestanden bij het Casino-Kursaal te Oostende enigszins verbeterd zijn, bevond er zich een tweetalige reclame in Deze Week aan de Kust (kerst- en nieuwjaarsperiode), bovendien zijn de tickets van de kleedkamers tweetalig opgesteld.

Wat antwoordt het College van Burgemeester en Schepenen?

1)	Het zal U wellicht bekend zijn dat de kursaalexploitatie (nieuwe concessie) eerstdaags zal aanvangen.
2)	We kunnen U verzekeren dat alsdan erop zal aangedrongen worden, dat de wet van 2 augustus 1963 op het gebruik van de talen in bestuurszaken, stipt zou toegepast worden.

De zwart-gele vilten van de Nederlandse Mosselhandel J.V. & V. uit Ierseke werden, behalve ‘Moules-Mosselen’, uitsluitend in België in het Frans verspreid. Eens de bestaande voorraad opgebruikt, worden ze volledig tweetalig.

In januari hebben we aan alle verhuurkantoren van de Kust een brief gezonden, waarin o.a. gevraagd werd de bordjes ‘huizen te huur - maisons à louer’ en ‘appartementen te huur - appartements à louer’, enz. uitsluitend in het Nederlands op te stellen.

In de loop van februari hebben volgende firma's positief gereageerd, ze zullen zoveel mogelijk tot de vernederlandsing overgaan:

1)	P.V.B.A. DERMUL, Christinastraat 61 - 8400 Oostende;
2)	AGENTSCHAP VAN MALDEGHEM, Oostendeiaan 5 - 8460 Koksijde,
3)	IMMOBILIENKANTOOR LECOMTE Albert I - Promenade 79 - 8400 Oostende;
4)	IMMOBILIENBEHEER A.C. Leopoldlaan 59 - 8430 Middelkerke;
5)	AGENCE BECUE, Zeedijk 177 - 8430 Middelkerke;
6)	APPARTEMENTEN-STUDIO'S, Zeedijk 159 - 8430 Middelkerke.

De ‘AGENCE IMMOBILIERE’ Elisabethlaan 277 8390 Duinbergen bezigt Franse enveloppen en postpapier en weigert ook maar iets te wijzigen.

De werkgroep zou het prettig vinden, mochten de leden - die gedurende de a.s. zomer hun vacantie aan zee doorbrengen - en vaststellen dat sommige agentschappen nog altijd de tweetaligheid huldigen, de namen van deze maatschappijen te willen signaleren.

Ofschoon we herhaalde malen zijn tussengekomen, kregen we nooit enige reactie van volgende handelszaken:

Firma W. & F. DE MAERTELAERE Mageleinstraat 65 Gent (driemaandelijks tijdschrift - Nederlands en Frans).

PAREYN-TITECA Strandlaan 2 8460 Koksijde en DE BAETS Langestraat 61 Blankenberge: het gaat hier over bakkerijen (inpakpapier is voorzien van tweetalige vermeldingen).

Het postpapier van de Gentse Dolfijnen (diepzeeduikersclub) is gedeeltelijk tweetalig, deze vereniging heeft nooit een brief beantwoord.

In het tijdschrift ‘Orde van de Hoge Blekker’ (Koksijde) voert de directie van het Hotel-Restaurant TERLINK uitsluitend reclame in de Franse Taal. De eigenaars delen enkel mee dat de instelling op 27 november j.l. (verzending A.N.V. - brief) gesloten was!

Het gemeentebestuur van Remersdaal in de Voerstreek gebruikt zeer graag de bena-

[p. 60]

ming REMERSDAEL zelfs in het Nederlands (b.v. de officiële telefoongids).

Gouverneur Roppe: ‘Ik laat niet na het gemeentebestuur attent te maken op het door U gesignaleerde feit’.

*

Het paleis voor schone kunsten te Brussel

Vlaanderen ageert hoe langer hoe meer tegen de verfransende invloeden die uitgaan van voornoemd paleis.

Bepaalde kringen aldaar beschouwen het Frans nog altijd als de enige cultuurtaal. Geen wonder, dat ze voorrang verlenen, in Vlaanderen, aan Franse cultuurmanifestaties, en terzelfdertijd de Nederlandse zoveel mogelijk negeren of ze hoogstens een tweederangsrol toebedelen.

Treffend is het voorbeeld van de twee vergelijkbare reeksen filmvoordrachten EXPLORATION DU MONDE en ONTDEK DE WERELD. Organisator is V.A.C.V. (Vereniging voor Artistieke en Culturele Verspreiding), een zusterorganisatie van het Paleis voor Schone Kunsten.

De raad van beheer van V.A.C.V. is netjes paritair samengesteld. De ene helft bestaat uit Vlamingen, de andere spreekt Frans, maar vermoedelijk geen Nederlands. De vergaderingen verlopen alvast in het Frans. Mooie pariteit!!

Het dagelijkse bestuur ligt in de handen van een zekere Monsieur Pierre Arty, een voorvechter van de francofonie, zodat U wellicht raden kunt hoe hij staat tegenover het Nederlands en de Nederlandse Cultuur. Hij moet instaan voor een zo ruim mogelijke verspreiding van E d M, maar ook van O d W. Het hoeft dus niemand te verwonderen dat het Franse E d M in alle grote zalen kwam, terwijl het Nederlands O d W er stelselmatig, met allerlei drogredenen, weggehouden werd, en zich moest tevreden stellen met kleinere zalen. Dat verandert nu, onder druk van bepaalde groepen, en onder het waakzaam oog van de A.N.V.-Werkgroep Taalgebruik.

Sedert 1973 komt Ontdek de Wereld nu ook in de Koningin Elisabethzaal te Antwerpen, de Koninklijke Opera te Gent, het Casino-Kursaal te Oostende, bioscoop Rex te Roeselare, enz.

Een definitieve doorbraak van het Nederlandse O d W, in Vlaanderen, zal maar mogelijk zijn als E d M afgeremd wordt. Immers, geraffineerde ingrepen van de heer Arty maken dat E d M de beste zalen en data kan bespreken lang voordat O d W daarmee kan beginnen, waardoor het zich met het overschot dient tevreden te stellen. Veel argeloze Vlamingen worden misleid doordat Eploration du Monde de naam Ontdek de Wereld frauduleus gebruikt op affiches, folders, programma's en dergelijke. De kineasten van E d M zijn practisch allemaal van Franse nationaliteit. Ze genieten alle mogelijke faciliteiten, beschikken over vervoer, materieel van het Paleis en worden geholpen door een beroepsoperator. Vlaamse kineasten moeten met eigen materieel werken, zelf voor het vervoer zorgen en maar zien dat ze een operator vinden. Een voorbeeld? Op woensdag 23 januari j.l. heeft in de Koninklijke Opera te Gent de filmvoordracht ‘De Raadselachtige Andes’ plaatsgehad. De voorstelling begon met een vertraging, van ongeveer 40 minuten, doordat de klankinstallatie onklaar was. De Vlaamse kineast is zelf een ander apparaat moeten gaan zoeken!

E d M schijnt over royale publiciteitsbudgetten te beschikken. De recente epansie van O d W gaat niet gepaard met personeelsuitbreiding zodat de toestand weldra onhoudbaar dreigt te worden. M.a.w. er is altijd ergens discriminatie.

De veranderingen ten goede, in het P S K, zijn er gekomen onder druk. Dus niet omdat er meer begrip opgebracht wordt voor de Nederlandse cultuur. De Vlamingen in de raad van beheer zullen maar kunnen spreken van volbrachte plicht als ze, alles wat met Nederlandse cultuur te maken heeft, in handen zullen spelen van Vlamingen die daadwerkelijk de Nederlandse cultuur behartigen.

Laatst wilden we de eentalige chef van de verzendingsdienst spreken. Hij stelde zich arrogant aan omdat we niet naar het Frans wilden overschakelen. We vragen ons terecht af hoe zijn verhouding is tot het nederlandstalig personeel van O d W, waarmee hij moet werken. Zijn voorganger was ook eentalig. Omwille van vroegere protesten heeft men nu een tweetalige aangeworven: Frans en Arabisch. Zo fopt men in het Paleis voor Schone Kunsten de nederlandssprekenden.

Zo ook in de Tops-bar. Het eentalig Frans personeel werd vervangen door tweetaligen. Nu kan men er terecht in het Frans en het Engels!!

Bepaalde Vlaamse Uilenspiegels zijn daar blij om..., want het is een enige gelegenheid om hun verbruik niet te betalen. Wie zal het ze kwalijk nemen als deze mensen de prijs van hun koffie vragen, het antwoord vingt-cinq twenty-five begrijpen in de zin van ‘vandaag-voor-niks-en-morgen-voor-geld’.

Als sommigen de hierboven vermelde feitjes als onbelangrijk beschouwen, in het verfranselende Brussel, dan moeten we toch even wijzen naar belangrijker zaken, zoals het verlenen van subsidies aan het P S K, door het Ministerie van Nederlandse Cultuur. Zo'n slordige 12 miljoen wordt jaarlijks globaal geschonken, zo maar, zonder dat men van overheidswege kan nagaan waar die gelden naartoe gaan. Het Paleis zorgt zelf voor de verdeling ervan, onder al de broeder- en zusterverenigingen, die onder zijn mantel wriemelen.

Zou het niet veel eenvoudiger zijn, in de geest van onze verworven culturele autonomie, ook in het PSK een splitsing door te voeren, zodat de Nederlandse culturele programma's uitsluitend voor nederlandssprekenden georganiseerd worden? Wie kan daar iets tegen hebben? Zou het ons niet eerder verbazen dat sommige Vlamingen daar wel iets tegen hebben?

De aard van de franstaligen kennende, zou het ons niet verwonderen dat gelden door Nederlandse Cultuur geschonken, aangewend worden voor franstalige programma's. Wie kan ons het tegendeel bewijzen?! We leven in de hoop dat de raad van beheer van V.A.C.V. eens zal beslissen dat alle Nederlandse cultuurmanifestaties in handen zullen gegeven worden van nederlandssprekenden, met uitsluiting van mensen, die van onze taal en cultuur geen kaas gegeten hebben.

Een toemaatje: Enkele Gentse A.N.V.-leden, die een abonnement genomen hebben voor de voorstellingen ‘Ontdek de Wereld’, wilden zich eveneens laten abonneren voor de drie Engelse voordrachten die door O d W te Gent georganiseerd worden. Groot was hun verwondering toen ze constateerden dat de tweede Engelse voordracht samenvalt met deze van de nederlandstalige, namelijk op 20 maart 1974.

De Nederlandse voorstelling heeft plaats in de Koninklijke Opera en de Engelse gaat door in de Faculteit Letteren van de Gentse Rijksuniversiteit.

We durven stellen dat het hier geen toeval is, maar slechte wil!

Immers de administrateur van Ontdek de Wereld is hiervoor niet verantwoordelijk, vermits voor de Engelse voordrachten een ander persoon met de organisatie belast is.

E. WIEME