Neerlandia. Jaargang 78

[p. 22]

Spiegel van de Nederlanden

[p. 23]

A.N.V.-werkgroep taalgebruik boekt resultaten

De N.V. Drukkerij VANMELLE, Luitenant Willemotlaan 80-82, 9910 Mariakerke-Gent voerde een tweetalige reclame in het jaarboek 1973 van de Internationale Jaarbeurs Gent.

Wat antwoordt de administrateur-directeur? ‘...Dit is een noodoplossing die ons helemaal niet bevredigt. We overwegen dan ook zelf reeds, voor volgend jaar, ofwel ééntalig Nederlandse, ofwel een viertalige publiciteit te voeren, hetgeen we trouwens in de laatste uitgave van bedoelde cataloog zouden hebben gedaan, indien de grafische vormgeving ons niet had belet dit te verwezenlijken’.

De directeur-generaal van de Algemene Spaar- en Lijfrentekas, Wolvengracht 48, Brussel deelt mede dat aan de kantoren die in het Vlaamse landsgedeelte met de spaarkasdienst belast zijn uitsluitend nederlandstalige boekjes worden toegestuurd.

Nog iets over voornoemde instelling - Minister Vanden Boeynants: ‘De stand van de Algemene Spaar- en Lijfrentekas die op de open Deurdagen (7 tot 9 september '73) in het Logistiek Centrum van de Landmacht te Heverlee werd opgesteld, was ééntalig Nederlands’.

En verder: ‘De pers heeft vóór de opening van de Open Deurdag ten onrechte melding gemaakt van het vermeend voornemen van het Leger om de stand van de A.S.L.K. tweetalig te vermelden.

In een brief bevestigt de adjunct-directeur van de Koninklijke Maatschappij voor Dierkunde, Astridplein 26, Antwerpen, dat de electriciteitsmaatschappij “Noord-België” de tweetalige plaat op de deur van een cabine te Planckendael vervangen heeft door een Nederlandse.

De bedienden van de sectie Oostende der Compagnie Internationale des Wagons-Lits et du Tourisme, Clovislaan 53, 1040 Brussel ontvangen Franse formulieren.

Een directeur: “We geven U kennis van het feit dat we voor het ogenblik een inventaris opmaken van alle formulieren die voor het personeel in België bestemd zijn teneinde er de veranderingen in aan te kunnen brengen die eventueel nodig zouden zijn”.

Uit Oostduinkerke wordt ons gesignaleerd dat de directie van het Instituut Koningin Elisabeth, 8458 Oostduinkerke, het grote tweetalige bord in de tuin heeft laten verwijderen.

Ingevolge de A.N.V.-tussenkomsten zijn de opschriften van het Protestants Centrum Knokke viertalig opgesteld: Marsveldstraat 5, Brussel. De evangelisatieleider van de Belgische Protestantse Kerken, signaleert dat hetzelfde systeem zal toegepast worden te Koksijde.

Enkele personen in Vlaanderen ontvingen van de Dienst Thesaurie en Staatsschuld enveloppen, waarop de vermeldingen eentalig Frans waren.

De Minister van Financiën: heb ik het met de verzending der briefwisseling belast personeel gewezen op zijn plicht, de beschikkingen van de wetten op het gebruik van de talen in bestuurszaken te eerbiedigen; inzonderheid de bepalingen van artikel 41 van de op 18-7-1966 gecoördineerde wetten na te leven’.

Het instituut van Gent, Nederkouter Gent was tot 1963 een franstalige onderwijsinstelling. Ingevolge de taalwetten is de school nu ééntalig Nederlands: aanduidingen op een gevel van de speelplaats en in de Telefoongids zijn tweetalig. De voorzitter van de Inrichtende Macht deelt mee dat de vermeldingen in de telefoongids nederlandstalig worden en men de opschriften op één der gevels, na de winter, zal verwijderen.

Aan de loketten van de Kredietbank te Veurne bevonden zich Franse papiertjes (Lening Stad Gent).

‘In elk geval stellen we het bijzonder op prijs dat ons dergelijke voorvallen worden meegedeeld. Zulks laat ons toe eventuele misverstanden voor de toekomst te vermijden’, aldus de hoofddirectie.

In de Sarma ‘Groene Vallei’, Broederlijke Weversplein 1, Gent gebeurden de bestellingen aan de toonbank (restaurant) franstalig, een tekst aan de koffiemolen was in de twee talen gesteld.

Een greepje uit het antwoord: ‘Zoals gezegd staan we zeer positief tegenover hetgeen U ons vraagt, en we namen dan ook de nodige maatregelen om:

1)	Te voorkomen dat men franstalige uitdrukkingen gebruikt in het restaurant bij het doorgeven van de bestellingen.
2)	Onmiddellijk de tweetalige tekst verwijderen aan de koffiemolen’.

‘We zijn steeds bereid alle mogelijke medewerking te verlenen op gebied van taalgebruik’.

De vermeldingen in en buiten Sarma-Knokke (Lippenslaan) zijn tweetalig opgesteld. De verkoopsdirecteur (Brussel): ‘...We zullen in de mate van het mogelijke rekening houden met uw opmerkingen’.

Alle vermeldingen in Sarma-Lux (Louizalaan Brussel) zijn enkel in de Franse taal gesteld; sommige verkoopsters kennen geen Nederlands.

Twee paragrafen uit het antwoord van de verkoopsdirecteur Sarma Zilverstraat Brussel: ‘We nemen nota van uw opmerkingen, betreffende de opschriften in ons magazijn en zullen niet nalaten, in de mate van het mogelijke, veranderingen aan te brengen waar die zich opdringen’.

‘We hebben aan ons personeel herhaaldelijk instructies gegeven, om de klant in zijn taal te antwoorden en indien dit mogelijk is, iemand te roepen die de taal wel machtig is’.

Ten slotte: ‘We verzekeren U, dat we stricte toepassing van bovenstaande punten zullen nagaan’.

Onlangs schreven we aan de Verzekeringsmaatschappij LE FOYER, Louizalaan 209 - Brussel: ‘Het verwondert ons dat er op officiële stukken (o.a. verzekeringscontracten), welke volledig in het Nederlands gesteld zijn, nog stempels gebruikt worden, waarvan de aanduidingen in het Frans aangebracht zijn’.

Men antwoordde als volgt: ‘Het is er ons om te doen onze producenten en hun cliënten in hun eigen taal te woord te staan, en vanzelfsprekend beschikken we hiervoor over het nodige materieel en personeel. Het zal U niet ontgaan dat dit problemen met zich brengt en we zijn ervan overtuigd dat U zult inzien dat een vergissing in de aard van deze door U aangehaald, al eens kan voorkomen’.

Tot slot: ‘We denken dat het U voldoende zal zijn dat we alles in het werk stellen om ze te voorkomen. Met ze ons te signaleren, hebt U ons hierbij geholpen, waarvoor onze dank’.

REIZEN BROOKE - Arenbergstraat 48 - Brussel.

Directeur-Gevolmachtigde Volckaerts: ‘We kunnen U echter verzekeren dat we rekening houden met al deze opmerkingen en naarmate het ons mogelijk wordt de organisatie zo in te richten dat de bestaande en nieuwe taalwetgeving langzaam maar zeker zal in orde komen. Het vraagt toch wel even

[p. 24]

tijd dit alles in detail en zo perfect mogelijk te organiseren. U wilt ons hier zeker voor verontschuldigen’.

Op 31 october j.l. is een brief gestuurd aan Grand Bazar, Veldstraat, Gent: na twee dagen heeft de directeur de zaak in orde gebracht (tweetalige en Franse aanduidingen).

Burgemeester Piers van Oostende is tussengekomen bij de voorzitter van de Sint-Ceciliakring, Sint-Sebastiaanstraat, Oostende.

Resultaat:

1)	Het postpapier wordt eentalig Nederlands (hoofding);
2)	Bal du ‘Rat Mort’: deze benaming vond haar oorsprong in de wijk Montmartre te Parijs, een vertaling dringt zich hier niet op, immers ‘Moulin Rouge’ en ‘Mont Blanc’ worden ook niet vertaald;
3)	op alle aanplakbiljetten en reclameborden zal de naamgeving ‘Rat Mort’ tussen haakjes geplaatst worden.

De vereniging voor Gentse Zeevaartbelangen, Tolhuislaan, Gent voert een algemene tweetaligheid en ontvangt geen enkele subsidie van het Stadsbestuur.

Deze organisatie is totaal privé en de voorzitter weigert halsstarrig zijn houding te wijzigen.

Onlangs hebben we een brief ontvangen van de heer Vanden Daele, burgemeester van Gent, waaruit kan besloten worden dat deze klacht positief zal opgelost worden.

De Bank Lambert, Marnixlaan 24, Brussel heeft de Oostendse Kredietbank, Janssenlaan 1, Oostende, verworven; in deze instelling wordt een algemene tweetaligheid gehuldigd.

Reactie uit Brussel: ‘Met genoegen delen we U mede dat we onderzoeken hoe we U in de komende weken hieromtrent een antwoord kunnen laten geworden’.

In een vriendelijke brief deelt SOL ET VITA Middenberg - 3100 Rotselaar mee dat de folders en de prijslijsten voor Vlaanderen eentalig Nederlands worden.

‘Naar aanleiding van uw schrijven van 2 october 1973 en 3 december, hebben we het genoegen U mede te delen dat de nodige instructies aan het Bestuur van de Internationale Jaarbeurs (Gent) zullen gegeven worden om onze advertentie hetzij exclusief in het Nederlands, zoniet in meer dan twee talen te laten verschijnen’, aldus MODERN OFFICE, Brabantdam 32 - 9000 Gent.

Voornoemde firma dringt steeds bij buitenlandse firma's aan opdat de reclame voor

De Kouter te Gent heeft opnieuw een Nederlands uitzicht gekregen.

kantoormachines ook nederlandstalig zou zijn; hoewel men al gedreigd heeft geen goederen meer te bestellen, kan er niet altijd voldoening bekomen worden.

De p.v.b.a. DELMI is gevestigd te Kortrijk in de Sint-Denijsstraat en verspreidt Nederlands-Franse kaarten in Vlaanderen.

Een greepje uit het antwoord: ‘Uw actie en vraag is ons wel opgevallen en wordt gewaardeerd. In de mate van het mogelijke (bestaande voorraden, herziening bladspiegel, enz.) zal eraan voldaan worden’.

Na een tussenkomst bij de S.M. Boudewijnpark te Brugge kreeg de werkgroep volgend antwoord: ‘Er is terecht goed nota van genomen en bij uitputting van de voorhanden zijnde voorraad van de tweetalige betalingsbewijzen, zal de sportshop er de hand aanhouden die door nederlandstalige te vervangen’.

De Stedelijke Hotelschool van de Stad Oostende heeft een tweetalige reclame gevoerd in ‘Burgerwelzijn’.

Burgemeester Piers: ‘Ik heb uw brief van 27 november 1973 goed ontvangen en heb uw schrijven dadelijk overgemaakt aan mijn collega, de heer Schepen Laridon, die de Stedelijke Hotelschool in zijn bevoegdheid heeft. Ik ben overtuigd dat de heer Laridon U spoedig een antwoord zal bezorgen’. Op 11 december j.l. antwoordde Schepen Laridon als volgt: ‘Ons Stedelijk Hoger-Technisch Instituut heeft weliswaar, samen met andere hotelscholen, zijn medewerking verleend bij het bereiden en opdienen van de spijzen, maar stond niet in voor de organisatie van het feest...’.

We zijn dan ook onmiddellijk tussengekomen bij de directie van ‘Ter Groene Poorte’ (Brugge), welke verantwoordelijk is voor de tweetaligheid.

GROEP SECUREX Verenigde Natieslaan 1 A te Gent voert een algemene tweetaligheid t.o.z. van het personeel, deze maatschappij dient het taaldecreet toe te passen.

Het A.N.V. ontving een brief van de heer K. VAN ROMPAEY, secretaris-generaal van de Landelijke Bediendencentrale Goemaerelei 69 - Antwerpen: ‘We hebben een afspraak gemaakt met één van onze medewerkers uit het secretariaat Gent om onmiddellijk op te treden bij deze onderneming. Mocht dit zonder gevolg blijven, dan zullen we andere voetstappen overwegen’.

[p. 25]

De ontvanger van het goederenstation Gent (Sint-Pieters) bezigde een Franse stempel.

Een ingenieur van de N.M.B.S.: ‘Na onderzoek is gebleken dat de stempel die U bedoelt, geen eigenlijke stempel is, maar een lakzegel, dat slechts gebruikt wordt om waardezendingen tussen de stations onderling of tussen de stations en de bestuursdiensten, na het dichtlakken, te verzegelen. Onze diensten zullen het nodige doen om dit zegel te vervangen’.

Nog eens de taaltoestanden bij de Spoorwegen:

a.	Tweetalige stempels van Publifer op affiches in de stations. Op 26-11-73 werd de instelling schriftelijk verzocht een nederlandstalige stempel in het Nederlands taalgebied en een Franse in het franstalig gedeelte te gebruiken.
b.	Opschrift ‘Ingang - Entrée’. De pachters van de autobuslijnen werden verzocht de franstalige opschriften te doen verdwijnen op voertuigen die in het Nederlands taalgebied rijden.
c.	Buitenlandse bestemmingspunten. De buitenlandse bestemmingspunten worden op de trein- en stationsborden en in de dienstregelingen steeds aangegeven in de taal van het land zelf, zo b.v.: Paris, Köln, Køenhavn, Roma, London, enz. Er werd op internationaal vlak overeengekomen die namen niet te vertalen.

Eens de voorraad tweetalige kaartjes opgebruikt, zal REGEL Stationsstraat 3 Klemskerke (De Haan), deze viertalig laten opstellen.

Ook de eigenaar van NAUTILAS Franchommelaan 102 Blankenberge zal, in de toekomst, reclame maken in de vier talen.

Het is met genoegen dat geconstateerd wordt dat het filiaal van de Bank van Brussel te Oostende Wapenplein zich begint aan te passen aan de eentaligheid van Vlaams-België.

Via een telefoontje is de tabel van de wisselkoers van voornoemde instelling, Eggermontstraat te Ledeberg, uitsluitend in het Nederlands opgehangen.

Onlangs hebben we aan de directeur-generaal van de Nationale Loterij gesignaleerd dat in de bibliotheek van het station te Oostende frans- en tweetalige reclame wordt gevoerd voor deze openbare dienst.

‘U weze ervan overtuigd dat ik die onregelmatigheid ten zeerste betreur. Ik ben er namelijk om bekommerd in alle omstandigheden scrupuleus de taalwetgeving te eerbiedigen en stel, krachtens artikel 50 van de samengeordende wetten op het gebruik van de talen in bestuurszaken, aan de prive-voortverkopers van de loterijbiljetten en de tussenpersonen op het vlak van de publiciteit, dezelfde eisen’, aldus een paragraaf uit het antwoord.

De minister van Landsverdediging: ‘Ik heb het genoegen U mede te delen dat de bevoegde diensten van mijn departement actief bezig zijn met de vervanging of het overschilderen van de tweetalige panelen en opschriften die in het Vlaamse landsgedeelte op militair domein nog zouden bestaan. Het spreekt vanzelf dat deze actie vooral betrekking heeft op panelen, borden, enz. die geplaatst zijn aan de rand van de openbare weg’.

De N.V. SARMA Zilverstraat 8 Brussel onderzoekt de mogelijkheid om de uitleg bij de sprekende en zingende poppen ook in het Nederlands op te stellen.

Hetzelfde doet zich voor bij INNO-PRIBA-BM, Dambordstraat 30 Brussel (poppen en orgeltjes). Bij de leveranciers zal aangedrongen worden opdat ze in de toekomst, zowel voor België als Nederland, de speeltuigen van Nederlandse teksten zouden voorzien.

Bij het buitenkomen van de prominenten (Te Deum in de Sint-Michielskathedraal te Brussel op 15 november j.l.) werden de prominenten afgeroepen als ‘Monsieur X’, dit gebeurde ook voor de nederlandssprekenden.

De directeur-generaal van het Protocol (Ministerie van Binnenlandse Zaken) verstrekte volgend antwoord: Er zal worden voor gewaakt dat, in de mate van het mogelijke, met de taalgroep van de betrokken persoonlijkheden rekening zal worden gehouden’.

Op 30 october 1973 schreven we aan het College van Burgemeester en Schepen van Knokke-Heist: ‘We zijn zo vrij uw aandacht te vragen voor het volgende: Zwembad ‘Het Zoute’: 1) tweetalige tekst, 2) tweetalige platen.

Het College: ‘Een copie van dit schrijven wordt overgemaakt aan het betrokken bedrijf met onze aanbeveling, de public relations van onze badstad ten gunste, alle mededelingen ofwel eentalig ofwel viertalig met het Nederlands vooraan, op te stellen’.

De negentiende november j.l. heeft een A.N.V.-afgevaardigde een onderhoud gehad met de directeur van Vlaanderen van de N.V. DELHAIZE Osseghemstraat 53 Brussel. Resultaat: 1) de uitleg op de koffiemachines in het Vlaamse land (filialen) is eentalig Nederlands opgesteld.

2) In de uitgave van de officiële telefoongids 1974-1975 (zone Brussel) zullen de firmavermeldingen in de twee talen gesteld zijn.

3) Alle reclame is uitsluitend nederlandstalig in de Vlaamse filialen.

4) In de Brusselse warenhuizen zal zoveel mogelijk de tweetaligheid toegepast worden.

5) Men onderzoekt de mogelijkheid om te Brussel het tweetalig personeel te laten herkennen.

Langs de spoorlijn Aalst-Denderleeuw is een Frans opschrift op het gebouw van de lederfabriek H. SCHOTTE - Fils 9440 Erembodegem aangebracht. De maatschappij signaleert dat alles in orde is.

De menu's van het Restaurant Middenstand Lange Kruisstraat 3 Gent zijn tweetalig opgesteld.

Vermits dit spijshuis zich in het centrum van de stad bevindt en door veel toeristen bezocht wordt, hebben we aan het Provinciaal Middenstandssecretariaat gevraagd de spijskaarten in de vier talen te stellen. De directeur: ‘De inhoud van uw brief van 25 september 1973 werd overgemaakt aan de prive-exploitant van het Café-Restaurant “Van Eyck”, die deze zaak in overweging heeft genomen. We zullen dan ook ten zeerste aandringen dat deze aangelegenheid geregeld wordt’.

PELSENHANDEL WIERZ Gallaitstraat 93 1030 Brussel verspreidde kaartjes, die slechts gedeeltelijk tweetalig waren, deze zijn nu afzonderlijk in het Nederlands en het Frans opgesteld.

Hoewel het postpapier en de enveloppen van de p.v.b.a. Fl. en W. GHEERAERT Albert 1 laan 68 A Nieuwpoort eentalig Nederlands zijn, waren de menu's (deze firma exploiteert een restaurant) tweetalig opgesteld - met het Frans vooraan en het Nederlands in een lichter lettertype.

Thans heeft de firma voorrang verleend aan de Nederlandse taal.

E. WIEME