Neerlandia. Jaargang 76

[p. 144]

Kort genoteerd

Joost van den Vondelprijs 1972.

De Nederlandse kunsthistoricus prof. H. Gerson (65) in Groningen heeft in Münster, uit handen van de rector-magnificus prof. Werner Knopp van de universiteit van Münster de Joost van den Vondelprijs 1972 ontvangen.

Prof. Gerson heeft de prijs gekregen voor zijn wetenschappelijke arbeid en tevens uit erkentelijkheid voor ‘zijn onvermoeibaar ijveren voor begrip tussen Duitsers en Nederlanders na de oorlog’.

Prof. Gerson werd in Hamm in Noordrijn-Westfalen geboren. Hij werd kort na zijn promotie in 1935 gedwongen Duitsland te verlaten.

‘De prakkehof’ te Meppen-Zweeloo (dr.)

Prof. dr. H.J. Prakke heeft onder bovenstaande titel een bijzonder interessant geschriftje - 30 bladzijden met illustraties - samengesteld bestemd voor de vrienden van ‘De Prakkehof’, uitgegeven bij de Kon. Van Gorcum en Comp. N.V. ‘De Prakkehof’ was oorspronkelijk een Mepper boerderij, bekend onder de aanduiding ‘C-47’. De restauratie kwam tot stand door toedoen van het gemeentebestuur van Zweeloo, de aannemer de heer Js. Westerhof en de Rijksdienst voor Monumentenzorg. Burgemeester en wethouders van Zweeloo hadden vooraf de aandacht van de Provinciale Schoonheidscommissie van Drenthe gevestigd op de noodzaak van ingrijpen bij de voorgenomen verbouwing van de boerderij ‘Meppen C 47’. Verzocht werd daarbij een suggestie te doen, waarbij met handhaving van het oude uiterlijk toch voldaan zou worden aan de moderne wooneisen. Het betreft hier een boerderij van zodanige schoonheid, dat alles in het werk dient te worden gesteld om deze voor de toekomst te bewaren. Aldus het gemeentebestuur van Zweeloo.

Destijds werd een speciale commissie voor het behoud van landelijke monumenten in Drenthe in het leven geroepen onder voorzitterschap van de heer H. Meijeringh, lid van het College van Gedeputeerde Staten. De commissie stelde een werkprogramma op, inhoudende:

1)	Het opmaken van een inventarisatie van de landelijke bouwwerken in de provincie Drenthe, welke voor behoud of restauratie in aanmerking komen. Eerst na volbrachte inventarisatie zal het mogelijk zijn een overzicht te verkrijgen van de omvang van de taak, die de provincie zich in deze gesteld heeft en zullen de financiële consequenties van het volvoeren van deze taak nagegaan kunnen worden.
2)	Het bestuderen van mogelijkheden tot restauratie en (inwendige) modernisering van oude boerderijen. Woningverbetering - op zichzelf noodzakelijk - houdt een gevaar in voor het behoud van het aanzien van vele boerderijen. De commissie zal bezien, in hoeverre woningverbetering gepaard kan gaan met behoud van oude vormen, en op welke wijze de extra kosten, welke uit deze vloeien, het beste bestreden kunnen worden.
3)	Het bestuderen van plannen voor het behoud van enige typische landelijke bouwwerken in geheel oorspronkelijke staat.

We hebben dit werkprogramma volledig weergegeven, zoals het in de publicatie van prof. Prakke is vermeld, om een indruk te geven met hoeveel zorg en liefde voor het oudhistorisch schoon men in Drenthe werkzaam is. De schrijver prijst de voortvarendheid van het gemeentebestuur van Zweeloo dat voor het behoud van landelijke monumenten ‘waarlijk pionierswerk heeft verricht’.

Het was de museumdirecteur Helbers die de naam ‘Prakkehof’ bedacht. De familie had er zich maar bij aan te passen, aldus de schrijver. Het zou te ver voeren alle namen te noemen van degenen die aan de restauratie hebben bijgedragen.

Belangwekkend is ook, wat prof. Prakke vertelt over de geschiedenis van Meppen, het landschappelijk schoon en het recreatiekarakter van de gemeente Zweeloo.

G.G.

Bescherm onze binnensteden

‘We moeten ons inspannen de binnensteden, die zo nauw verweven zijn met onze culturele geschiedenis een functie te geven en te beschermen’, aldus de Nederlandse staatssecretaris van CRM, de heer Vonhoff op het onlangs in Middelburg gehouden congres ‘Leve(n) de binnenstad’.

Het congres was georganiseerd door het Koninklijk Zeeuws Genootschap, de provinciale commissie Zeeland van de Bond Heemschut en de Gemeente Middelburg.

De inleiders kwamen tot de conclusie, dat de oude historische binnensteden zoveel mogelijk moeten worden bewaard. Voor het wonen bieden de oude binnensteden de beste kansen. Nog verdere afbraak door ingrijpende sanering moet verder worden voorkomen.

Prof. dr. E.H. ter Kuile, oud-hoogleraar te Delft, herinnerde aan een uitspraak van de historicus prof. Huizinga; ‘Een levensvoorwaarde voor elke cultuur is een zekere graad van gedrenkt zijn in het verleden’. De oud-hoogleraar stelde dat aan het besef van verbondenheid met het verleden de gehele burgerij deel dient te hebben; geen factor is daarbij zo stimulerend als visueel contact. Dat vindt men nergens zo veelzijdig en zo intens als in de binnensteden. Inleider ir. R. Meischke pleitte bij sanering voor het behoud van wat uit het verleden waardevol is, voorts toonde hij zich een groot tegenstander van grote saneringsplannen.

Dr. J. Buyt, lector planologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, stelde dat bij de beoordeling van overheidswege van voorgenomen binnenstadse vernieuwingsprojecten een kosten-baten-analyse verplicht zou moeten worden gesteld.

Prof. ir. J.F. Berghoef pleitte voor een stimulering van het ambacht: hij merkte op, dat nieuwe materialen en moderne verwerkingsmethoden in de binnensteden tot nu toe weinig bevredigende resultaten hebben opgeleverd; de aangewezen weg blijft het gebruik van traditionele materialen en ambachtelijke werkwijze.

Een interessante opmerking van prof. Berkhoef was: ‘Nu de technologische ontwikkelingen binnen onze maatschappij leiden tot minder en vaak vreugdelozer arbeid, rijst de vraag of stimulering van de bouwambachten, enerzijds ter wille van de revalidatie, behoud en onderhoud van binnensteden en verdere monumenten, anderzijds ten bate van levensvervulling voor een goed deel van de bouwvakkers niet verstandig zou zijn.’

Prof. dr. L.J. Klaassen zei dat de neiging tot het stichten van afgedreven koopcentra tot de situatie zou leiden dat de binnenstad tot de meest vervallen delen van de stad gaat behoren. Ir. De Cler meende dat de binnenstad slechts kan blijven leven als er naast de initiatieven van rijk, provincie en gemeente ook de inspraak is van de burgerij.

Prof. Van den Berg uit Groningen merkte op, dat de overheid terzake te veel denkt in de middenklasse; het is daarom niet zo vreemd dat de maatschappelijk zwakkeren de overheid niet vertrouwen.