Neerlandia. Jaargang 75

[p. 205]

Op de leestafel

Nachbarn

‘Nachbarn’ is een uitgave van de afdeling voor Pers en Cultuur van de Koninklijke Nederlandse Ambassade te Bonn, met Duitse tekst, die niet geregeld verschijnt.

Het eerste nummer verscheen in 1968 onder de titel: Annie Romein-Verschoor, Charakter und Kultur des Niederländers.

Vervolgens verschenen in 1969 drie uitgaven: K. Heeroma, Niederländisch und Niederdeutsch, waarvan een bespreking werd gepubliceerd in ‘Neerlandia’.

In hetzelfde jaar verscheen: Heinz Schneppen, Niederländische Universitäten und deutsches Geistesleben. Hieraan werd een uitvoerig artikel gewijd in ons blad, omdat uit die studie bleek, welk een enorme invloed van de Nederlandse en in het bijzonder van de Leidse universiteit is uitgegaan, t.g.v. het Duitse geestesleven.

Nachbarn nr. 3, ook in 1969 verschenen, was van de hand van H.L.C. Jaffé, die aandacht wijdde aan: ‘Die Gruppe’, ‘De Stijl’.

In 1970 zagen niet minder dan vijf nummers het licht. H. Drion, Intellektuelle und Demokratie.

H.J. Prakke (in A.N.V.-kringen wel bekend, auteur van het in alle persmedia zeer gunstig beoordeelde werk: ‘Deining in Drenthe’, het onderwerp, waarop hij promoveerde en dat als unicum een vierde druk beleefde in 1969): Bentheimer Grenztryptyk.

G. Oestreich, Die Niederlande und Brandenburg-Preuszen, een geschiedkundige inleiding bij de in de herfst van 1968 in Berlijn gehouden ‘Nederlandse Cultuurweken’, waarbij een tentoonstelling was georganiseerd onder de titel: ‘Die Niederlande und Brandenburg-Preuszen’.

H.W. von der Dunk: Zum Problem des Nationalismus in Europa.

E.M. Wallner, Vorurteil und Völkerverständigung.

In 1971 verscheen als nr. 11: Jan Goossens, Was ist Deutsch- und wie verhält es sich zum Niederländischen? Een duidelijk filologisch onderwerp.

En thans ligt voor ons nr. 12: Sepp Schüller met het onderwerp: Albrecht Dürer in den Niederlanden - geschreven voor het Dürer jubeljaar 1971. Albrecht Dürer, één der grootste Duitse schilders leefde van 1471-1528.

Dit Dürernummer is prachtig geïllustreerd met belangrijke reproducties van enkele beroemde werken.

In de jaren 1520-1521 maakte Dürer een reis naar Nederland, d.w.z. in het bijzonder Antwerpen, Brussel, Brugge, Gent en Zeeland (Zierikzee) en enkele andere plaatsen in de Noordelijke Nederlanden.

Elk nummer van deze thans een dozijn omvattende uitgave van ‘Nachbarn’ geeft eerst uitvoerige gegevens over de persoon van de auteur en een bibliografie van de door hem reeds gepubliceerde werken of tijdschriftartikelen.

Deze publikaties hebben als maat: 21 bij 23 cm.

Blijkens een mededeling in elk der nummers kunnen exemplaren worden aangevraagd bij de afdeling voor Pers en Cultuur van de Koninklijke Nederlandse Ambassade in Bonn.

Volksopvoeding,
Nederlands-Belgisch tijdschrift, okt. 1971, nr. 10

Dit tijdschrift verschijnt maandelijks, behalve in de maanden juli en augustus. De Nederlandse editie wordt uitgegeven onder auspiciën van het Nederlands Centrum voor Volksontwikkeling. De Belgische editie is een uitgave van de Algemene Directie Jeugd en Vrijetijdsbesteding van het ministerie van de Nederlandse Cultuur en Staat onder redactie van P. Rock, erevoorzitter; prof. dr. G. de Bock, dr. H. Cammaer, prof. dr. w. de Coster, B. Drees, K. Peeters, drs. R. Roels, en L. Schevenhels; secretariaat Britselei 46, Antwerpen, H. Stalmans.

De heer W.A.C. Zwanikken waagt een poging voor de begrippen sociale actie en maatschappelijke vorming een juistere karakterisering te geven, omdat het nog al eens voorkomt dat, naar zijn oordeel, met die beide begrippen vaak uitspraken worden gedaan, die niet geheel worden gedekt door wat hij verstaat onder sociale actie en maatschappelijke hervorming.

Een tweede bijdrage houdt zich bezig met ‘de Anne Frank Stichting te Amsterdam, een profiel’, van de hand van mevr. H.N. Schreuder-Kiewiet en l.J. van Houtte. Na een blik terug te hebben geworpen op de Stichting en haar werk wordt mededeling gedaan van het Stichtingsbesluit zich voor de toekomst te beperken tot het in stand houden van het Achterhuis (het ‘museum’) en het bedrijven van vormingswerk om mensen bewust te maken van eigen vooroordelen en discrimatoire denkprocessen, c.q. hun ogen te openen voor structuren, welke de democratie bevorderen en hun leren activiteiten te ontwikkelen om deze structuren om te zetten.

Uitvoerig wordt vervolgens uiteengezet hoe de Stichting meent het vormingswerk en wel een uitdrukkelijk toegespitst vormingswerkdoel te moeten ter hand nemen. Lezing warm aanbevolen.

De heer G.H.L. Schouten wijdt een beschouwing aan de ‘Open University’, zoals de Engelsen die kennen, waarvoor op de jongste ‘Conferentie Volksopvoeding’ van de kant van Nederland en België veel belangstelling bestond en waarvoor minister Veringa een commissie zou gaan instellen, ter voorbereiding van een Nederlandse Open Universiteit.

De heer Schouten gaat dan nader in op de korte geschiedenis en werkwijze van het Engelse initiatief, somt verschillen op met andere universiteiten, staat stil bij de staf van 100 personen, noemt de studierichtingen, en geeft een raming van de kosten om te eindigen met zijn conclusies.

Over de in de laatste weken in de gehele Nederlandse pers genoemde en bekritiseerde ‘Kerk en Wereld’ en het geplande Kosmos-komplot, schrijft de heer K.H. Roes-singh.

Bert Brouwers Literatuur en revolutie
Deel I: Inleiding tot de literatuursociologie. Deel II: De vlaamse literatuur en de revolutie van 1848. Teksten Sociologie. Uitgeverij Boom, Meppel. 1971, 500 blz.

De daad bij het woord voegend heeft Bert Brouwers (alias Gilbert Vanheste, 1937) een sociologische benadering gegeven van het fenomeen ‘literatuur’ door op zijn theoretische beschouwingen over ‘literatuur en revolutie’ een konkreet onderzoek te laten volgen over ‘de vlaamse literatuur en de revolutie van 1848’. De algemeen erkende overgang van romantiek naar realisme omstreeks 1850 betekent niet in de eerste plaats een stijlevolutie, maar een wereldbeschouwelijke evolutie die berust op een gewijzigd klassebewustzijn van de burgerij als gevolg van de gewijzigde sociaal-ekonomische situatie. Door deze wezenlijke band tussen de literaire en de sociale evolutie gedetailleerd aan te tonen, werpt Brouwers een nieuw licht op de vlaamse literaire wedergeboorte. Het boek opent bovendien nieuwe perspektieven voor de literatuurbeschouwing ook buiten Vlaanderen en de behandelde periode.