Timmeren aan de Noord-Zuidverbinding
Integratie tussen Noord en Zuid, ‘vergeet het voorlopig maar’, schijnt de tendens van het artikel van drs. H.J.A. Zaat in het vorig nummer van ‘Neerlandia’.
Jan de Graeve zegt in hetzelfde nummer, als reactie: ‘de tijd dringt om met die integratie ernst te maken.’
Ons gaarne scharend achter de Graeve, mogen we dan ook met voldoening wijzen op een opmerking van minister van Mechelen, die bij een bepaalde gelegenheid de oprichting van een Hoge Raad voor de Nederlandse Kultuur in het vooruitzicht stelde. In de kringen van hen, die van nabij zijn betrokken bij de integratie tussen Noord en Zuid, wordt weer nieuwe hoop gewekt, omdat zo'n Hoge Raad hèt instituut zal kunnen worden, dat als nummer één dient te staan op het programma voor de bevordering van de culturele integratie.
Daarom ook noemen we hier het werk van drie Vlamingen: Fred Bossé, Julien Peeters en cameraman Jos Laureys, die vijf documentaire programma's onder de titel ‘Nederland onder dak’ (een filmlengte van 5.000 meter) brachten, met de bedoeling een zo degelijk mogelijke informatie te brengen over de Nederlanders en hun land, waarover bij de Vlamingen nog zoveel verkeerde beelden en opvattingen bestaan.
Elkander leren kennen, betekent in de regel elkander leren waarderen.
Met diezelfde bedoelingen zette Godfried Bomans zijn pogingen voort om door gesprekken met prominente Vlamingen ook beter begrip te wekken. Die poging kan alleen toegejuicht worden, al is men in het Zuiden niet onverdeeld enthousiast over de resultaten van Bomans' benaderings- en toenaderingspogingen.
Onze mederedacteur, Joris de Deurwaerder, klapt in elk geval niet in de handen, zoals blijkt in een door hem geschreven uitstekend artikel in ‘Het Pennoen’ (augustus-nummer) - een helaas door te weinig Vlamingen gelezen periodiek -. In dat artikel, dat ik ook niet geciteerd heb gezien in de grote dagbladen spreekt de Deurwaerder zijn diepe teleurstelling uit, dat geen enkele Vlaamse krant werkelijk gespecialiseerde journalisten naar de Randstad Holland stuurt, met het gevolg, dat de berichtgeving over Nederland in Vlaanderen volslagen faalt. Kennelijk gedesillusioneerd slaakt hij de kreet: ‘Wanneer organiseert de pers van het Noorden eindelijk eens een serieuse publiciteitscampagne in Vlaanderen!’
De Deurwaerder slaat de spijker midden op z'n kop, want Televisie, Radio en Pers zijn de media bij onze integratiecampagnes. Laat dit vooral de Pers gezegd zijn.
Van de gedurende 25 jaren gehouden Groot Kempische Cultuurdagen in Hilvarenbeek heeft burgemeester Meuwese hoge verwachtingen gekoesterd bij zijn pogingen de Noord-Zuid integratie op cultureel gebied te animeren.
Het scherm is gevallen. Geen Hilvarenbeek meer. Vlaanderen heeft er nooit die belangstelling voor getoond, die redelijk mocht worden verwacht.
Nu komt Jan Naaykens met zijn Brabantse Dag in Heeze (aan de spoorweg Eindhoven-Weert). Op de 14de Brabantse Dag waren er tienduizenden belangstellenden bij elkaar. Naar zijn mening zouden die tienduizenden niet aanvaarden, dat al wat in Hilvarenbeek werd verworven, nu verloren zou gaan. Die verworvenheden zouden moeten kunnen worden geïntegreerd in de bredere en veel gemakkelijker aansprekende opzet van de Brabantse Dag, die vele bindingen heeft met folkloristische organisaties, met het Breughel-comité, met kasteel Gaasbeek en met Antwerpen. Moeten we de oplossing zoeken in Heeze en wordt het daar dan een Vlaams-Nederlandse Dag met fifty-fifty Vlamingen en Nederlanders? We wachten maar af. Maar, hoe dan ook, overal schieten de scheutjes van de integratie op en het zaad wordt uitgestrooid.
Daar valt b.v. de brochure van burgemeester Herman Suykerbuyk, pleiter voor beter grensoverleg, zo maar uit de lucht onder de naam: ‘Hoe het verder moet gaan met het Belgisch-Nederlands Akkoord’.
Burgemeester Suykerbuyk gaat er, met de heer Zaat, van uit, dat rekening moet worden gehouden met de nu eenmaal bestaande grens en dat dus bepaalde wegen samen kunnen worden bewandeld, andere niet.
Maar hij ziet in het werk van de BENEGO (Belgisch Nederlands Grenscontact) wel degelijk een uitgangspunt van verdere integratie en propageert dus een keten van BENEGO'S langs de grens van West-Vlaanderen tot Limburg, waaruit de dynamiek zal kunnen worden geboren voor het Groot Akkoord.
Het geharrewar, de laatste tijd op te merken bij de plannen ter verbetering van de bevaring van de Wester Schelde en al wat daartoe behoort, werkt niet steeds mee om de goede verhoudingen tussen Noord en Zuid te bevestigen of te bevorderen. Het graven van het Baalhoekkanaal, de eis het Land van Saeftinge te behouden, de agitatie in Zeeuws Vlaanderen, angst voor milieuverontreiniging, eisen van de Nederlandse overheid ten overstaan van het aanleggen van groenstroken enz. veroorzaken enige spanning. Niettemin stelde minister Drees, dat de uiteindelijke beslissing in deze aangelegenheden in de eerste helft van 1972 kan worden verwacht.
Evenmin is er stof tot juichen over de nieuwste ontwikkeling in Nederland op het gebied van de invoering in Noord en Zuid van een nieuwe spelling.
Plotseling komen enkele Nederlandse groepen (Vereniging van het Onderwijs van het Nederlands (V.N.O.), de Algemene Nederlandse Onderwijzersfederatie, de sectie Nederlands van de Vereniging van Leraren in Levende Talen en de Vereniging voor een Wetenschappelijke Spelling (VON) met de eis van eenzijdige bespoediging van een vereenvoudigde spelling.
Aan een opsomming van de vele en daaronder zeer goede en interessante manifestaties, welke in Noord en Zuid in het afgelopen kwartaal ten beste werden gegeven in het kader van de herdenking van het zilveren Belgisch Nederlands Kultureel Akkoord kunnen we niet beginnen. Er was over het algemeen grote belangstelling, evenals voor Europalia-1971, dat geheel is gewijd aan cultureel Nederland. Koningin Juliana heeft door een bezoek aan enkele manifestaties in Brussel daarvoor hààr belangstelling getoond.
Tenslotte zij nog genoemd de door Zuid en Noord gezamenlijk georganiseerde herdenking van Thomas a Kempis, die vijf eeuwen geleden in Zwolle stierf.
Zaterdag 11 september werd aan het Groot Limburgs Toneel de Juliana-Boudewijnprijs in Maastricht uitgereikt, als waardering voor de bijzondere wijze, waarop dit gezelschap heeft bijgedragen tot de culturele integratie tussen Nederland en België.
Zie daar het integratiebeeld in de jongste maanden. Niet om te juichen? Met de Javaan zeggen we: ‘Onhoorbaar groeit de padi’.
P. DE KAT ANGELINO
Auteursrechtelijk beschermd