Neerlandia. Jaargang 75

[p. 44]

Uit de vier windstreken

Voorlichting over Suriname en de Nederlandse Antillen

Het Bureau Voorlichting van het Kabinet van de Vice-Minister-President, Herengracht 19a, Den Haag (postbus 115), tel. 070 - 624301, publiceert geregeld geïllustreerde brochures onder de titel ‘Schakels’.

In deze uitgave zijn o.m. verschenen de nummers:

S 70	bewoners van het binnenland van Suriname
S 71	bewoners van de kuststreek in Suriname
S 73	cultureel patroon van Suriname
S 74	toerisme in Suriname
NA 44	Nederlandse Antillen, Bovenwindse eilanden
NA 55	ontwikkeling van het toerisme in de Nederlandse Antillen
NA 56	de eigen identiteit van de Nederlandse Antillen

Voorts zijn verschenen:

-	fotomapjes en kaartjes van Suriname en de Nederlandse Antillen,
-	de rechtsorde in het Koninkrijk der Nederlanden,
-	Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden,
-	tien jaar Statuut 1954-1964,

Een abonnement op ‘Schakels’ (verschijnt ongeveer 6 keer per jaar) is geheel gratis en kan bij genoemd adres worden aangevraagd.

Ook in de meeste bibliotheken in Nederland zijn ‘Schakels’ en andere uitgaven van het Kabinet van de Vice-Minister-President over Suriname en de Nederlandse Antillen aanwezig.

Voorlichting over Suriname en de Nederlandse Antillen wordt wekelijks iedere maandag (17.20 u.-17.30 u.) en dinsdag (17.00 u.-17.10 u.) via radio Hilversum gegeven.

Voorlichtingsmateriaal over beide landen is voorts verkrijgbaar bij Sticusa, Amsterdam. Dia-sets, foto-albums, expositie-sets, films, geluidsbanden alsmede leskoffers voor onderwijsdoeleinden worden gratis in bruikleen gegeven. Fotoboekjes en lesbrieven worden tegen geringe vergoeding geleverd. Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen (Sticusa), J.J. Viottastraat 41, Amsterdam, tel. [phone].

Filmprojekt BiW

Door zijn aktiviteiten in de vijf werelddelen - gedurende nu meer dan zeven jaar - beschikt België in de Wereld over een tot nog toe nooit verzamelde dokumentatie met betrekking tot de Vlaamse aanwezigheid in het buitenland, en over kontakten om deze dokumentatie te vervolledigen. In het kader van zijn doelstellingen beoogt BiW het valoriseren van deze dokumentatie, die een instrument is van informatie voor en over de Vlaamse gemeenschap in al haar dimensies.

Het gebrek aan deze informatie wordt zowel binnen als buiten onze grenzen aangevoeld als een rem voor volledige bewustwording en ontplooiing. Na een lange en rijke voorgeschiedenis was Vlaanderen, sinds de 17e eeuw, een zieke gemeenschap. Thans is de konjunktuur opnieuw gunstig geworden. Als erfgenamen van een zeer gevariëerd geestelijk patrimonium, staan wij, aldus BiW, voor de ethische opdracht dit patrimonium te valoriseren, voor onszelf en voor de andere volkeren, onder meer bij middel van informatie: sociaal, kultureel, ekonomisch.

Na twee jaar voorstudie en onderhandelingen kan door BiW, en in samenwerking met de filmproduktie-firma Deltacite, nu volgend plan uitgewerkt worden: het realiseren van een aantal films met betrekking tot Vlaanderen in zijn historisch, in zijn internationaal, in zijn Europees en in zijn Belgisch verband.

Deze facetten laten toe, zonder chauvinisme, doch met het nodige reliëf de balans op te maken van ‘Vlaanderen nu in de Wereld’. Aan het Ministerie van Nederlandse Kultuur is een vierjarenplan voorgelegd om tijdens die periode een film van 90' te maken over ‘Het Nederlands in de Wereld’ en een even lange film over ‘De Vlaamse Kunst in de Wereld’.

Er zijn onderhandelingen met de B.R.T. om tijdens diezelfde periode met BiW een aantal films te realiseren over onze internationale dimensie. Elke film zou in een bepaald geografisch gebied handelen over het leven en de aktiviteiten van Vlaamse emigranten. Voor diegene die mocht twijfelen aan de Vlaamse tegenwoordigheid in het buitenland volgen hier enkele cijfers:

Meer dan 300.000 in ons land geboren personen leven in het buitenland, hetgeen neerkomt op een kleine supplementaire provincie, en op een grote, indien wij ‘in ons land geboren’ weglaten en vervangen door ‘geboren uit ouders waarvan tenminste één in België geboren is’.

Van deze emigranten zijn circa 80% Vlamingen of van Vlaamse afkomst. In Europa zijn meer dan 140.000 uitgeweken landgenoten - Frankrijk: 100.000 - Nederland: 25.000 - Duitsland: 10.000 - Zwitserland: 3.000.

In Amerika: Canada: 50.000 vooral in Ontario en Manitoba.

Verenigde Staten: 140.000 van Belgische afkomst, waarvan 50.000 in België geboren.

Mexico en Guatemala: sterke aanwezigheid in het verleden.

Brazilië, Argentinië, Uruguay, Chili, Peru, Paraguay: samen ongeveer 10.000.

In Afrika: Kongo, Ruanda, Burundi: 35.000. Tunesië en Marokko: ontwikkelings-samenwerking met ons land.

Zuid-Afrika: 6.000.

In Australië, in Azië, denken wij bvb aan Indië: centrum voor melaatsenverzorging van Dr Hemerijckx - Vietnam: hulp als ontwikkelingsgebied - de missionering, enz.

Vlaanderen in de wereld

Inhakend op de visuele informatie (zie film-projekt), plant BiW een literaire follow-up. Steeds tijdens dezelfde periode van vier jaar zullen twaalf boeken, samengesteld in vier verzorgd gebonden en geïllustreerd uitgegeven omnibussen - één per jaar - op de markt gebracht worden. Aldus werd door BiW met de uitgeverij DAP een kontrakt afgesloten om in haar Wereld-In-Reeks, twaalf titels te publiceren a rato van drie per jaar, samengebracht in één omnibus onder de titel ‘Vlaanderen in de Wereld’. De eerste omnibus verschijnt in januari 1972, de andere telkens in januari van het volgend jaar.

De inhoud van de vier omnibussen, waarvan A. Verthé de auteur is in opdracht van BiW, is bij de voorlopige planning als volgt samengesteld, en zal op basis van feiten, anekdoten, ontmoetingen, enz., gevulgariseerd worden uitgewerkt.

Omnibus I:

1.	Algemeen situatiebeeld van Vlaanderen in zijn internationale kontekst
2.	Vlaanderen in de U.S.A.
3.	Vlaanderen in Ontario

[p. 45]

Omnibus II:

4.	Vlaanderen in Canada (behalve Ontario)
5.	Vlaanderen in Latijns-Amerika
6.	Vlaanderen in Azië en Australië

Omnibus III:

7.	Vlaanderen in Wallonië
8.	Vlaanderen in Frankrijk
9.	Vlaanderen in de rest van Europa

Omnibus IV:

10.	Vlaanderen in Centraal Afrika
11.	Vlaanderen in Zuid- en Noord-Afrika
12.	De Vlaming als emigrant (met zijn noden en mogelijkheden).

In verband met dit projekt is mejuffrouw Ludgard Rottiers, journaliste - Volkshogeschool voor Vrouwen in Antwerpen, vertrokken naar Detroit (USA) om er ter plaatse de bestaande dokumentatie te onderzoeken, hierbij geholpen door de heren R. De Seranno, L. Buyse en P.A. Talllieu, de promotoren van het Vlaams verenigingsleven te Detroit. Ze zal tot einde dit jaar in Detroit verblijven.

Belgische - Zuid-Afrikaanse overeenkomst inzake vestiging van geneesheren

Tussen België en Zuid-Afrika werd een overeenkomst gesloten in verband met de wederzijdse toelating tot vestiging van geneesheren van beide landen. De tekst van deze overeenkomst verscheen in het Belgisch Staatsblad van 11 juli 1970 en het akkoord zelf werd van kracht op 8 oogst j.l. In ultvoering van deze overeenkomst wordt het mogelijk voor Belgische geneesheren, houder van een Belgisch diploma in de genees-, heel- en verloskunde, en wier diploma geviseerd is door de geneeskundige kommissie van de provincie waar ze woonachtig zijn, zich in Zuid-Afrika te vestigen en er toegelaten te worden tot het beoefenen van de geneeskunde, mits ze voldoen aan de registratieformaliteiten voor geneesheren in Zuid-Afrika zelf, en zij in het bezit zijn van een getuigschrift uitgereikt door de Orde van Geneesheren van België.

De gesloten overeenkomst voorziel in de registratie van minimum vijf geneesheren van ieder land per jaar, zowel in België als In Zuid-Afrika. Elk van de twee landen is echter gemachtigd een groter aantal geneesheren te registreren.

De overeenkomst werd afgesloten voor onbepaalde tijd, maar kon ieder jaar opgezegd worden. In het akkoord is ook nog voorzien dat indien in een bepaald kalenderjaar in een van beide landen het aantal aanvragen om registratie niet het minimum van vijf bereikt, of indien er helemaal geen aanvragen ontvangen werden, het andere land niettemin verplicht is op zijn minst vijf dokters uit het eerste land de gelegenheid te geven zich als geneesheer te registreren.

Prof. dr. Rob. Anthonissen erelid van de Vlaamse academie

De oud-Antwerpenaar, prof. Dr. R. Anthonissen, hoogleraar aan de universiteit Rhodes in Grahamstad en hoofd van het departement ‘Afrikaanse en Nederlandse Taal- en Letterkunde’ aldaar, is enkele maanden geleden geïnstalleerd als buitenlands erelid van de Kon. Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde te Gent.

Met hem genoten die onderscheiding: prof. dr. K. Heeroma van Groningen en dr. A.C.M Meeuwesse van Nijmegen.

Prof. Anthonissen, die ‘De Standaard’ - een schakel noemt tussen twee culturen, hield bij zijn installatie een boeiende causerie over de bijzondere betekenis van de Vlaamse Letterkunde voor Zuid-Afrika, zowel voor de Afrikaans-, als voor de Engels-sprekenden

De publikaties van prof. Anthonissen vormen een eerbiedwaardige lijst; hij was voor zijn vertrek naar Zuid-Afrika in Vlaanderen reeds bekend door zijn uitgaven van voortreffelijke bloemlezingen uit de Nederlandse Letterkunde.

Inmiddels heeft ons ook het bericht bereikt dat prof. R. Anthonissen benoemd werd tot vice-rektor van de Rhodes-universiteit te Grahamstad.

Het Nederlands in Frankrijk

De Franse minister van onderwijs heeft te kennen gegeven dat hij de bedoeling heeft het Nederlands op te tillen tot het niveau van de vijf voornaamste talen in het Franse Middelbaar Onderwijs. Dit betekent dat het Nederlands in het secundair onderwijs als eerste vreemde taal kan worden gekozen. De positie van het Nederlands maakt al jaren het voorwerp uit van diplomatieke kontakten. Het Nederlands is immers één van de officiële talen van de E.G. en een officiële taal van een bevriend buurland waarmee Frankrijk sedert 25 jaar een kultureel akkoord heeft gesloten. De landstalen van alle aan Frankrijk grenzende landen zijn als verplichte keuzetalen in het Franse secundair onderwijs erkend. Na het invoeren van het Duits, Engels, Spaans, Italians en het Russisch zou het Nederlands aan de beurt komen.

Regionalisatie in Frankrijk.

Het Franse weekblad ‘Paris Match’ bericht over een door S.o.f.r.e.s. in Frankrijk gedane opiniepeiling naar de houding van de Fransen inzake de tendens naar meer autonomie voor de gewesten. Men weet dat het Franse beleid zeer sterk gecentraliseerd is. Volgens de opiniepeiling spraken 64% tegen 12% zich uit voor een meer uitgebreide bevoegdheid van de gewesten Slechts 7% wensten het behoud van de ‘prefet’, een door de overheid aangesteld functionaris, terwijl 59%, waarvan het merendeel jongeren, de voorkeur gaven aan een bij algemene verkiezingen gekozen regionaal president. ‘Maar de prefecten zullen nog 'n tijdje rustig op hun beide oren in hun prefektuur mogen blijven slapen’, aldus Paris Match. ‘Zij hebben immers alle traditionele machten en de volledige steun van de overheid achter zich’

Indonesië: reportage

Over Indonesië hebben Jef Ceulemans en Paul Ghijsels een reportage gemaakt in drie delen, die een doorlichting wil zijn van de voornaamste problemen. In het eerste deel, dal eind november werd uitgezonden, maakt men kennis met de hoofdstad Djakarta, stad van vier miljoen inwoners. Aandacht wordt in het bijzonder gevraagd voor de Indonesische studenten, die, ver vooruit op het Westen, een afvaardiging kennen in het parlement, Vraaggesprekken met studenten en de gouverneur van Djakarta vormen een onderdeel van deel I der reportage. In de delen 2 en 3 wordt de ontwikkelingshulp onder de loupe genomen, vooral de bljdrage van België aan dat werk.

Nederlands in Indonesië

Drs. J.W. de Vries schreef in ‘Indonesia’ publiciteitsblad van de Indonesische ambassade in Den Haag, twee artikels over ‘Het Nederlands aan de Indonesische universiteiten’.

Aan tien staatsuniversiteiten wordt weer Nederlands gedoceerd met een aantal stu-

[p. 46]

denten, dat ligt tussen 100 en 500 studenten. De groepen zijn vaak te groot en het aantal docenten te klein, de leermiddelen volkomen onvoldoende. Op kosten van het Ned. ministerie van Onderwijs en Wetenschappen volgen de docenten, indien nodig, een bijscholingscursus. Voorop staat het aanleren door de studenten van een passieve taalbeheersing, opdat zij in staat zijn de vele studieboeken, die zij moeten gebruiken, maar die als regel in het Nederlands zijn gesteld, te kunnen raadplegen. Jammer is dat vele van de Indonesische studenten Nederlands willen leren, omdat zij menen daardoor, o.a. in het Nederlandse bedrijfsleven, een goed betaalde betrekking te vinden. Maar dàt is de bedoeling niet, daarvoor worden de huidige inspanningen niet gedaan.

Culturele kroniek

Een exemplaar van de uitgave ‘Culturele Kroniek’ 1948-1968, dat betrekking heeft op het werk van de Sticusa in de Antillen en Suriname gedurende die periode, werd eind 1970 op plechtige wijze in de bekende Rolzaal in Den Haag uitgereikt door de voorzitter van de STICUSA, mr. H.J. Reinink, aan vice-minister-president drs. J.A. Bakker, belast met 's koninkrijks aangelegenheden; bij die gelegenheid gaf mr. Reinink, die zijn functie neerlegt, een overzicht van de in 1969 door de Sticusa gebruikte gelden: subsidies aan kunstkringen, aan de educatieve sector (28%), aan brede lagen van de bevolking, nl. openb. bibliotheken, bibliobussen, wisselbibliotheken, filmvoorstellingen, voor het werk van diverse sociaal-culturele organisaties, voor radio- en televisieprogramma's voor overzeese stations (46%).

Kritiek

Scherpe kritiek - en o.i. volkomen verdiend - wordt in een van de Antilliaanse nieuwsbrieven uitgeoefend op het in Amsterdam verschenen deel 3 van ‘Wereldkennis’, dat voor de mavo in Nederland een leerboek wil zijn, ook over de Overzeese Rijksdelen. Van de 106 bladzijden worden 1,5 bladzijde! gewijd aan de Nederlandse Antillen. En het weinige, dat dan nog over de ‘Overzeese Rijksdelen’ wordt gezegd, wemelt van fouten en onjuistheden, die men gemakkelijk had kunnen ontlopen, indien even informaties bij de bevoegde instanties waren ingewonnen. Jammer!