Neerlandia. Jaargang 74

[p. 179]

...Tussen Dollart en Somme

Frans-Vlaanderen in veler belangstelling.

De Waregemse Kultuurdag geeft elk jaar aanleiding tot het verschijnen van diverse publicaties in Nederlandse en Vlaamse kranten over Frans-Vlaanderen.

André Demedts, de stichter en motor van die Kultuurdagen, publiceerde in ‘De Gazet van Antwerpen’ van 5-6 september (de Kultuurdag viel op zondag 13 september) een fors artikel onder de titel ‘De balans opmaken van 25 jaar vriendschap’. Als winstpunten noemt hij, dat de aandacht van duizenden in die 25 jaren op Frans-Vlaanderen werd gevestigd, belangstellenden uit België, Nederland, Zuid-Afrika en elders in de wereld.

Deze belangstelling is niet voor 't minst toe te schrijven aan de communicatiemiddelen: Ons Erfdeel, Notre Flandre en La Nouvelle Flandre, voorts de ontmoetingsdagen te Waregem, Breda (vroeger Hulst) en Ekelsbeke.

Langzaam groeide tussen Frans-Vlaanderen en de andere delen van de oude Nederlanden een bescheiden samenwerking. Het Davidsfonds wierf in Frans-Vlaanderen leden aan, de heemkundige kring Bachten de Kupe organiseerde er verschillende herdenkingen en feesten, de VTB gaf een reisgids uit en Bachten de Kupe een jaarboekje en een folkloristische gids, ekonomische verenigingen belegden kongressen met Frans-Vlaamse zusterorganisaties, steden en gemeenten verbroederden ondereen en laatst vermeld, maar niet het minst van betekenis, de Vlaamse Vereniging voor Familiekunde breidde over Frans-Vlaanderen met verrassend sukses haar bedrijvigheid uit.

Tussen de jongeren uit Frans-Vlaanderen en de andere gebieden met Nederlandse cultuur bestaan steeds toenemende contacten op alle gebied.

Aan de rijksuniversiteit van Rijsel werden in het afgelopen studiejaar 81 eerste-jaars studenten ingeschreven voor de Nederlandse cursus van prof. Dr. W. Thys, en de docent Nederlands te Nanterre, de heer Van der Stap, werd met ingang van het komend studiejaar belast met een Nederlandse leergang aan het Parijse lyceum Louis le Grand.

Demedts schetst de grote invloed ten goede van de Frans-Vlaamse Kultuurdag, beveelt tot standkoming van betere contacten tussen studenten van Rijsel en Nederlandse universiteiten aan, en betere voorziening in goede Nederlandse lectuur.

Blijvende verwezenlijking van de plannen voor Frans-Vlaanderen kunnen er slechts komen als de initiatieven van volk en overheid, het idealistisch realisme van de eersten door de machtsmiddelen van de tweede worden aangevuld, met andere woorden, als de pioniers het de gezagdragers mogelijk maken hun gemeenschappelijke doeleinden te verwerkelijken.

Nederlands instituut te Brussel

De Conferentie der Nederlandse Letteren (1970) met een honderdtal deelnemers uit Noord en Zuid verzocht de Ned. regering nogmaals dringend de oprichting te overwegen van een Nederlands Instituut in Brussel.

Mathias Kempprijs 1971

De Mathias Kempprijs, officiële literatuurprijs voor beide Limburgen, is wederom uitgeloofd. Inlichtingen verstrekt het secretariaat Heyerhoflaan 11 te Maastricht (Stichting Mathias Kempprijs).

Winkler Prins prijzen

In het Amsterdamse Concertgebouw zijn in tegenwoordigheid van Prinses Beatrix en van de Belgische ambassadeur de eerste vier ‘Winkler-Prinsprijzen’ uitgereikt, die bedoeld zijn de wetenschapsbeoefening in Nederland en België te bevorderen.

Prijzen ontvingen: prof. mr. J.A. Ankum, hoogleraar in Amsterdam, prof. dr. J.A. de Jonge, hoogleraar aan de V.U. in Amsterdam, dr. J. Amesz, lector aan de Leidse universiteit en dr. ir. Broekhoff, lector bij Unilever in Rotterdam.

De Winkler-Prinsstichting, die haar eeuwfeest vierde, bekroonde ook vier Vlamingen met prijzen van elk 60.000 fr., t.w. Guy Schrans Jan Rompaay, J. Willems en Th. Bielen.

[p. 180]

Contact- en informatieblad

Op een te Antwerpen gehouden persconferentie deelde drs. P.H.H. Cremers uit Maastricht mee, dat hij een informatieblad gaat uitgeven ‘De Band’ voor de grensprovincies Zeeland, Noord-Brabant, Nederlands Limburg aan de noordkant van de grens en Belgisch Limburg, Antwerpen, een stuk Vlaams Brabant en de beide Vlaanderen aan de zuidzijde.

Voor inlichtingen: hr. Deneves, Mosasaurusweg 1, Maastricht, of de heer J.P. Sijbers, Grote Markt 32 te Maaseik.

Krugeravond Brussel

Voor de twintigste maal werd in het Kongresgebouw te Brussel de jaarlijkse Krugeravond gehouden, georganiseerd door de Brusselse afdeling van het Davidsfonds. De voorzitter van het Davidsfonds Brussel gaf een inleiding. Zuidafrikaanse liederen zong Bob Boon Singers. De ambassadeur van Zuid-Afrika, de heer van Dalsen, hield een toespraak, waarna voordrachten van Afrikaanse gedichten werd gehouden door Annelies Vaes en Johan van der Bracht. Tot slot voorstelling van de film ‘Kutlwanong’.

Collin candidaat voor Vondelprijs

Het curatorium van de (Duitse) Joost van den Vondelprijs, waarin twee Duitsers, de Vlaming prof. Draye (KUL) en Van Gheluwe (secr. E.R.V.) en voorts de Nederlanders dr. A.W. Willemssen (historicus) en oudminister Cals zitting hebben, heeft, na een stevig debat, de Heer Fernand Collin, gewezen voorzitter van de Kredietbank, candidaat gesteld voor de Joost van den Vondelprijs (150.000 B.F.), een prijs die wordt toegekend aan hem, die door zijn levenswerk heeft bijgedragen tot de ontplooiing van de cultuur van zijn land. Eerder reeds kregen Max Lamberty, mgr. Van Waeyenbergh en Maurice Demeyer deze prijs.

Uitwisseling

Hein Caluwaerts, 10 jaar, zou graag de paasvakantie '71 doorbrengen in een (jong) Nederlands gezin. Liefst in randstad-Holland.

Wie komt er over de Moerdijkbrug? Korrespondentie-adres: Waterstraat 133, 9110 Sint-Amandsberg (België). Tel. [phone].

Benelux-luchthaven?

Ir. Frits Philips, voorzitter van de raad van beheer van Philips te Eindhoven en voorzitter van de kamer van koophandel van oostelijk en noord Brabant, heeft dinsdag op een vergadering van de kamer te Eindhoven een pleidooi gehouden voor de vestiging van een Benelux-luchthaven in de buurt van Baarle-Nassau-Hertog-Weelde. De kamer heeft in samenwerking met andere kamers van koophandel o.a. uit Antwerpen en Nederland, alsook deskundigen ter zake een kommissie opgericht die het probleem van een nieuwe luchthaven heeft bestudeerd.

Camille Huysmansprijs

De Camille Huysmansprijs, ingesteld ter ere van de grote Belgische staatsman, zal in 1971 voor de zesde maal worden toegekend. Een studie of monografie dient gewijd te zijn aan actuele of historische aspecten van de sociale economie van België, de Nederlanden, Frankrijk, Luxemburg of Duitsland, of delen van deze landen.

Nadere bijzonderheden verstrekt het secretariaat van de 'Driejaarlijkse prijs-stichting Camille Huysmans, Lamorinièrestraat 233, te Antwerpen.

Gedenkplaat Floris van der Mueren

Dank zij een schenking van VTB-VAB kon eind september een gedenkplaat worden onthuld aan de voorgevel van het geboortehuis van de befaamde musicoloog wijlen prof. dr. Floris van der Mueren.

De overledene maakte jarenlang deel uit van de Muziek-adviescommissie voor toekenning van de Visser-Neerlandiaprijzen.

Encyclopedie Vlaamse beweging

In het voorjaar 1971 zal het eerste deel verschijnen van een tweedelige Encyclopaedie van de Vlaamse Beweging, het eerste wetenschappelijk naslagwerk, dat alle mogelijke informatie en achtergrondartikels over dit onderwerp brengt. De omvang beslaat 1500 pagina's, rijk geïllustreerd met historische documenten en actuele foto's. Uitgever is Lannoo. Het tweede deel zal in het najaar 1971 verschijnen. Twee wetenschappelijke adviseurs, de heren dr. H.J. Elias (B.) en dr. A.W. Willemsen (N.) zullen de redacteuren bijstaan bij hun werk.

Zuidnederlandse maatschappij voor taal- en letterkunde en geschiedenis.

Op zaterdag 24 oktober 1970 vierde de Zuidnederlandse onder grote belangstelling haar eerste eeuwfeest in de Albertina te Brussel. Het stond onder de Hoge Bescherming van Z.M. de Koning.

Op de academische zitting werd het woord gevoerd door voorzitter Alois Gerlo; secretaris Gilbert Degroote sprak over De Zuidnederlandse en de culturele toenadering tussen Noord en Zuid; ondervoorzitter Theo Luykx handelde over Vlaanderens culturele ontwikkeling 1870-1970. Hulde werd gebracht aan de jubilerende vereniging door de bestuurder en de voorzitter van de Koninklijke Vlaamse Academies, resp. Karel Roelandts en S.J. de Laet. De voorzitter van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden, H.A. Gomperts, bracht eveneens een huldegroet.

Tijdens de receptie, die daarop volgde, werden de tentoongestelde manuscripten bezichtigd, alsook documenten en foto's in verband met het verleden van het jubilerend genootschap. J. Deschamps bewerkte de rijk geïllustreerde catalogus: Middelnederlandse handschriften uit Europese en Amerikaanse bibliotheken.

Eveneens naar aanleiding van dit jubileum stelde Claudine Lemaire een bloemlezing samen in het Frans uit onze Middelnederlandse letterkunde Le Cercle des Choses, met de medewerking voor de vertalingen van R. Guiette, Em. Lauf en Liliane Wouters, een mooie bijdrage tot de verspreiding van onze oudere cultuur buiten het Nederlandse taalgebied. Beide werken kan men op de Albertina, Keizerslaan 4, 1000 Brussel, bekomen.

Genootschap ‘Onze taal’.

Tijdens het in oktober in het Scheveningse Kurhaus gehouden 8ste congres van het Genootschap ‘Onze Taal’ heeft dr. J. Veering een magistrale rede gehouden over ‘De nieuwe woorden in het Nederlands, woorden, die men met voldoening kan aanvaarden, maar ook nieuwe woorden, die men liever niet zou zien opgenomen in officiële Nederlandse woordenboeken. Hiervan gaf hij talloze sprekende voorbeelden. Nog voerden het woord: prof. dr. A. Reichling, hoogleraar te Amsterdam, literair criticus Kees Fens, prof. dr. E. Zahn, hoogleraar in Amsterdam en prof. dr. K. Heeroma van de universiteit van Groningen.

[p. 181]

De IJzerbedevaart

De IJzerbedevaart die dit jaar vóór de vakantieperiode, nl op 5 juli werd gehouden, is steeds weer een symbool van verregaande eenheid en van verjongende vernieuwing van de in de Belgische kontekst voor gelijkberechtiging strijdende vlaamse gemeenschap. De IJzerbedevaart plaatst het vredemotief ‘nooit meer oorlog’ centraal. De Vlaamse frontsoldaten, die te Diksmuide worden herdacht, belichamen een tweevoudig streven: vrede voor de gehele gemeenschap en individuele vrijheid en eigenheid. Deze eigenheid wordt gesitueerd in een hechte kultuurgemeenschap van alle Nederlanders. Bij monde van Meester H. Borginon werd dit jaar weer een ‘gewetensonderzoek’ gedaan, dat het wantrouwen van de Vlaamse gemeenschap vertolkte ten opzichte van de geplande Belgische grondwetsherziening.

Afscheid Rik Borginon

Op de bijeenkomst van 11 november bij de IJzertoren nam mr. Rik Borginon afscheid als voorzitter van het Bedevaartcomité. Men ziet de tachtigjarige node heengaan. Waardig opvolger van prof. Fransen, toonde hij zich gedurende zijn voorzitterschap een man uit één stuk, strijdbaar, bezonnen en kordaat. In zijn laatste afscheidswoord stond hij nog weer stil bij het probleem Brussel, de amnestie, de teleurstellende uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen in het Brusselse. Vlaanderen kan desnoods, zo luidde zijn laatste woord, ook zonder België leven. Als opvolger van de heer Borginon is aangewezen de heer Jozef Coene, geboren 8 april 1904 te Oedelem, bij Brugge, en advocaat te Aalst.

Grensproblemen Limburg

De vereniging ‘Maasketen Jan van Eyck’ kwam onder voorzitterschap van de heer Dobbelsteyn bijeen ter bespreking van de mogelijkheden tot bevordering van betere contacten tussen beide Limburgen, o.a. door het bouwen van bruggen over de Maas, tegen welke plannen helaas het Limburgs (Ned.) provinciaal bestuur nog bezwaren heeft. Wel werd in het Belgische Maasland een V.V.V. opgericht op aandringen van Maasketen en samenwerking tussen de mijnstreken in beide Limburgen zal krachtig worden gesteund. Jammer, dat t.a.v. streekplanning en vestiging van industrieën (Olieraffinaderij) nog te veel nààst elkaar wordt gewerkt.

De besturen van de Nederlandse grensprovincies Brabant, Limburg en Zeeland gaan de besturen van de vier Belgische grensprovincies binnenkort uitnodigen voor overleg over de vorming van een contactraad voor de welzijnsbevordering in het Ned.-Belg. grensgebied. Deze contactraad zal in de eerste plaats moeten overgaan tot inventarisatie van de problemen op het terrein van het grensoverleg.

Van Belgische zijde is voorlopig het parool ‘Markeer de pas’, omdat van Beneluxzijde ook in deze richting wordt gewerkt. Ook de Raad van Europese gemeenten heeft een coördinatie-orgaan in het leven geroepen, waarin activiteiten op maatschappelijk en economisch gebied worden gebundeld.

Men meent dat er gevaar bestaat voor doublures van initiatieven en plannen.

Nederlands voor Franstalige jongeren

In de school van de abdij der Benediktijnen van Zevenkerken te Sint Andries geeft Antoon D'Hoker, leraar te Brussel, sedert negen jaren vakantiecursussen aan Franstalige jongeren uit Wallonië en Brussel, wier ouders tot de slotsom zijn gekomen dat de toekomst van hun kinderen beter verzekerd is, indien ze met het Nederlands redelijk overweg kunnen, en dus kunnen soilliciteren naar posten, waarvoor tweetaligheid vereiste is. Per jaar nemen ongeveer zo'n zevenhonderd cursisten deel aan deze lessen Nederlands. De cursisten moeten reeds een primaire kennis hebben bereikt, anders faalt zijn onderwijs, dat hoofdzakelijk in Nederlands spreken bestaat vanaf de eerste minuut, dat de schooldeuren opengaan.

Gelijkwaardigheid van diploma's

De ministers van Nationale Opvoeding Vermeylen (Nederlands) en Dubois (Frans) hebben bij de Belgische Senaat een wetsontwerp ingediend betreffende de gelijkwaardigheid van de buitenlandse diploma's en getuigschriften. De bestaande Belgische wetgeving houdt nog steeds te veel beperkingen in om de bestaande internationale overeenkomsten en verdragen volledig en oprecht toe te passen. Die verdragen, ondertekend door de leden van de Raad van Europa, zijn:

-	Het Europees verdrag betreffende de gelijkstelling van diploma's voor toelating tot de universiteiten (1953),
-	Het Europees verdrag betreffende de gelijkwaardigheid van de universitaire studieperiodes (1956),
-	Het Europees verdrag betreffende de academische erkenning van universitaire kwalifikaties (1959).