Neerlandia. Jaargang 74

[p. 151]

Algemeen Nederlands Verbond 75 jaar jong

Een stad als gastvrouwe

Het is de laatste zaterdag in september. Uit een strak blauwe hemel straalt de herfstzon over Dordrecht. De schilderachtige huizen langs de kade en de kleuren en lijnen van een tros van scheepjes in de haven, weerspiegelen zich in het woelige water.

Dordrecht, de naar alle waarschijnlijkheid oudste stad van Holland - de geleerden tasten omtrent de vroegste geschiedenis nog altijd in het duister - kent een boeiend verleden. Met de vele historische bouwwerken. Een vertrouwd stadsbeeld sedert de meesters uit de Gouden Eeuw het silhouet van de markante Grote Kerk, met op de voorgrond de zeilschepen op de Merwede, op het doek penseelden...

Zaterdag 26 september 1970. De stad viert een dubbel feest: het is de laatste dag van de Limburgse Week en tegelijkertijd de herdenking van het 75-jarig bestaan van het Algemeen Nederlands Verbond. Kiewiet de Jonge ontvouwde hier, in 1897, zijn denkbeelden over de stichting van een Algemeen Nederlands Verbond, waarvoor 2 jaar eerder Hippoliet Meert in Brussel het sein gaf. De stadsvlag wappert van de toren. In het schip van de Grote Kerk, met een fraai bloemstuk naast de katheder, zijn honderden leden van het Verbond bijeen. Uit alle windstreken van Noord en Zuid is men naar de Merwedestad gereisd; zowel van Amsterdam als van Kortrijk, uit Maastricht, uit Brussel en van Gent vandaan.

Luisterrijke bijeenkomst

Het is een luisterrijke bijeenkomst. De algemeen voorzitter, dr. W.H. van den Berge verwelkomt de genodigden. In grote lijnen schetst hij de betekenis van het ANV voor deze tijd. Achtereenvolgens geven prof. Brachin, lector King en mevrouw lector Baerlecken hun oordeel over de betekenis

Foto's Beerman

die zij, als niet-Nederlanders, hechten aan het Nederlandse cultuurpatroon, meer in het bijzonder als een bijdrage tot de Europese beschaving.

Drie honderd man in een kerk rond te leiden is een onbegonnen zaak, althans wanneer slechts een enkeling tekst en uitleg kan geven. Er is een andere oplossing. Op een meeslepende wijze vertelt prof. dr. Hendrix, Dortenaar, over de geschiedenis van het Godshuis. Het is alsof de stenen spreken en binnen de oude gewelven vorige generaties tot leven komen.

Een kerk met een voortreffelijke akoestiek, hetgeen het gemengd koor ‘Audite Nova’ uit Antwerpen bewijst onder de bezielende leiding van K. Kooremans. De organist C. Visser besluit het programma met orgelspel. In zijn slotwoord brengt de algemeen voorzitter dank aan gasten, inleiders, koor, dirigent en organist en aan het college van kerkvoogden.

Dordrecht, èn stad uit het verleden èn stad uit deze tijd. Want het Stadskantoor is een wolkenkrabber van beton en glas, waarin het gemeentebestuur, na afloop van de samenkomst in de kerk, als gastheer ontvangt. Burgemeester mr. J.J.v.d. Lee is verhinderd. Wethouder C. de Groen neemt zijn taak over en spreekt in de Burgerzaal, waar de schilderijen, etsen en aquarellen van Limburgse kunstenaars aan de wand hangen, op een geestige wijze de gelukwensen uit. Hoe zit het nu eigenlijk met die jaartallen 1895 en 1897? Voor hem interessant wanneer hij zich ontpopt als oud-leraar geschiedenis. Even hoffelijk, met zachte aandrang lid te worden, beantwoordt dr. Van den Berge de loco-burgemeester.

Met de gevulde glazen, de zoetjes en de zoutjes wordt het een plezierige ontmoeting; ongedwongen en gezellig. Oude vriendschapsbanden worden aangeknoopt, nieuwe gelegd. Een samenzijn van Noord en Zuid; een stukje integratie in de vorm van de persoonlijke ontmoeting, waartegen gedegen verhandelingen, brochures en resoluties naar resultaat niet zijn opgewassen. Het Algemeen Nederlands Verbond kenmerkt zich als springlevend.

Rond de feestdis

Springlevend! Het blijkt later op de avond wanneer zich tweehonderd man, met de gasten aan de hoofdtafel, in ‘Statenhof’ rond de feestdis hebben geschaard. Bloemen versieren de zaal en de witte tafels rondom. De heer Meuwese is tafelpresident. Op geestige wijze houdt hij er de gang in. Hij dankt mr. L.B. van Ommen voor de steun van het departement van CRM in Nederland. Zonder die steun zou men hier niet zijn. De oud-algemeen voorzitter, de heer F. Koote, herinnert aan de tijd toen hij met het Verbond kennis maakte. Hij noemt enkele namen en dan blijkt dat er de oude getrouwen zijn; 30, 40, ja meer dan een halve eeuw lid.

Dr. Pama brengt de groeten over uit Zuid-Afrika, dr. Nanhinga spreekt als voorzitter van de afdeling Dordrecht. Er zijn er meer. Er worden heildronken uitgebracht. De volksliederen klinken door de zaal. Dr. Piryns breekt in een korte kernachtige toespraak een lans voor ‘Neerlandia’.

De tijd verstrijkt. Het is laat in de avond wanneer de voorzitter zijn hulde betuigt voor het werk van de heren Beernink, Meuwese en Theuwissen, als leden van de jubileumcommissie, en daarin ook de directeur en het personeel van het Verbondskantoor betrekt.

De zon is reeds enkele uren achter de kim verdwenen. In de straten, op de pleinen en langs het water branden de lampen. Maar evenals op de ochtend zijn de omtrekken van het stadsbeeld, zij het vager, op grote afstand zichtbaar in het zachte licht onder de hemelboog. De stad heeft haar taak als gastvrouwe volbracht.

G. GROOTHOFF