Neerlandia. Jaargang 74

[p. 86]

Nederlands in Noordrijn-Westfalen
Meer leraren gewenst

Sinds 1966 is het onderwijs van het Nederlands aan de Duitse scholen voor algemeen voortgezet onderwijs in Noordrijn-Westfalen door het ministerie van onderwijs te Dusseldorp als een fakultatief schoolvak aanvaard. Aan de universiteiten te Keulen en Münster wordt Nederlands gedoceerd. Het Nederlands is eveneens opgenomen in de catalogus van onderwijsbevoegdheden voor leraren aan mavoscholen en gymnasia. Deze toestand is evenwel nog niet bevredigend. Een groter aantal leraren zou een ruimer gebruik van de bestaande mogelijkheden beslist in de hand werken.

De deskundigen zijn ervan overtuigd dat de bevordering van een wederzijdse toenadering tussen Duitstaligen en Nederlandstaligen alleen maar mogelijk is door middel van taalonderwijs. Alle scholen in het Nederlands taalgebied hebben het Duits op hun programma, niet alleen als fakultatief vak maar als verplicht leervak. In de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen daarentegen is het aantal scholen met Nederlands als keuzevak nog vrij gering.

Er bestaan ongeveer 500 ‘Realschulen’ (Mavo-scholen): waarvan er 5 Nederlands op het lesrooster hebben geplaatst. Van bijna 600 gymnasia bieden 10 Nederlands taalonderwijs aan.

Het is ongetwijfeld thans nog niet mogelijk te bewerkstelligen dat het Nederlands als keuzevak zou worden gegeven aan elke school van de twee genoemde schooltypes. Ook binnen een tijdstip van enkele jaren blijkt dit niet mogelijk.

Het tekort aan leraren en de opinie die men gedeeltelijk nog steeds kan ontmoeten, dat het niet loont Nederlands te leren wegens het geringe praktische nut, tonen aan dat men geen direkte verandering van de huidige situatie moet verwachten.

Onder deze omstandigheden zou het ons inziens wel van een doeltreffende aanpak getuigen, zo men zich voorlopig op een smalle strook langsheen de Duits-Nederlandse grens zou koncentreren. Wat niet wegneemt dat het Nederlands in enkele grote steden en kulturele centra buiten dit gebied zou worden gedoceerd. Thans is het zo dat in een ruim 25 km brede strook langs de Duitse grens drie Realschulen (op 57) en 6 gymnasia (op 81) een leraar Nederlands hebben.

De leraren Nederlands die aan de genoemde scholen les geven hebben zich aaneengesloten in de ‘Kring Duitse leraren Nederlands’, een losse werkgroep. Voorzitter is de heer J. Kempen, Bonn-Bad Godesberg, Friedrich-Ebertstrasse 63. - Naar aanleiding van een rondvraag hebben

[p. 87]

van 100 scholen ongeveer 20 een zekere belangstelling voor de Nederlandse taal en kultuur getoond.

In de direkte grenszone hebben de volgende instellingen Nederlands op hun programma: gymnasia te Gronau, Kleve en Geldern en Realschulen te Bocholt, Emmerich, Kleve, Aachen en Stolberg.

Welke maatregelen kunnen worden genomen?

1)	Enige Duitse leraren stellen belang in de bijscholingskursussen. Vooral scholen die op een of andere manier met Nederland of België en met partnerscholen in aanraking zijn gekomen, wensen de Nederlandse taal en kultuur te leren kennen. Er is dus een uitgebreid bijscholingsprogramma nodig om alle belangstellende collega's de gewenste mogelijkheden tot studie te geven.
2)	Wellicht wensen ook Nederlanders en Belgen (die in de nabijheid van de grens leven) de verspreiding van de Nederlandse taal en kultuur door hun medewerking te steunen. Een groot aantal scholen in Duitsland die minder dan 25 km van de grens af liggen, zijn met de auto zonder te grote moeite te bereiken.

Behalve de ‘Realschulen’ en de gymnasia bestaat er nog een derde type van algemeen voortgezet onderwijs: de ‘Hauptschule’, een soort mavo-school. De leraren van deze scholen studeren niet aan de universiteiten en hebben tot nog toe niet de gelegenheid gehad kennis te maken met het Nederlands. Omdat er nog steeds meer dan 50% van de leerlingen mavo-scholen bezoeken, is dit bijzonder jammer. Niettemin zijn er ook scholen met Nederlands, b.v. de ‘Hauptschule’ te Gronau.

S.H.