Spiegel Vlaamse beweging
Vakantie, ook voor de Vlaamse Beweging en de Belgische politiek. Tijd voor proefballonnetjes, kwakkels, én voor het opschroeven van kleine gebeurtenissen tot wereldschokkende evenementen. Nog in de sfeer van deze heerlijke weken heeft uw kroniekschrijver er dit keer de voorkeur aan gegeven een ‘spiegel’ in digest-vorm uit zijn tikdoosje te laten rollen! 1. De IJzerbedevaart, traditioneel einde augustus, werd dit jaar vervroegd. Qua opkomst leek het in elk geval een enorme meevaller; de weide rond het gedynamiteerde IJzerkruis en de stoere nieuwe IJzertoren liep stampvol met naar schatting ongeveer 60.000 aanwezigen. Thema's van de bijeenkomst waren het probleem-Brussel en de amnestie. Dat voorzitter mr. Rik Borginon in zijn rede speciale aandacht vroeg voor het lot van de zwaar vervolgde Oostfrontstrijders, wie naar zijn zeggen althans zuiver juridisch geen blaam trof, heeft van verschillende zijden uiteraard scherpe reakties uitgelokt.
2. Op de dag van de maanlanding heeft de heer Eddy Merckx (zie Neerlandia, juni 1969) als overwinnaar in de Tour de France het Prinsenpark te Parijs bereikt. Dezelfde avond keerde hij naar het dankbare vaderland terug in het persoonlijke vliegtuig van de heer Vanden Boeynants. Franstalige kranten hebben gemeld dat de heer Merckx bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1970 de plannen van de heer Vanden Boeynants zou helpen realiseren.
3. Inzake de samenstelling van de Raad van Beheer van de B.R.T., waarover in vorige Spiegels reeds sprake was, is er een beslissing gevallen; de heer Maertens, voorzitter van deze Raad, en leider van de krantengroep ‘Het Laatste Nieuws’, nam ontslag; de heer De Smaele van de Standaardgroep, meende uit de recente discussies te kunnen afleiden dat zijn lidmaatschap van deze raad niet in vraag gesteld werd. Nieuwe voorzitter van deze Raad werd de heer Adri Verhulst, hoogleraar aan de Rijksuniversiteit te Gent en algemeen voorzitter van het Willemsfonds.
4. In een vakantiebeschouwing in ‘De Standaard’ schreef Manu Ruys o.m. dat men te Brussel niet voor eeuwig en altijd Vlamingen die willen verfranst worden door taalwetten kan blijven hinderen. Franstaligen meenden hierin een versoepeling van het Vlaams standpunt inzake de taalwetgeving betreffende het onderwijs te Brussel te kunnen zien, en werden hierin gesterkt door niet helemaal ondubbelzinnige uitlatingen van V.U.-personaliteiten. In christen-democratische en socialistische milieus zag men in dit stuk een proefballonnetje van de groep die het nog eens met de heer Vanden Boeynants zou willen proberen, en er kwamen dan ook bijzonder scherpe reakties, ook en vooral in de Vlaamse socialistische pers.
5. De Bestendige Deputaties van de Vlaamse provincies besloten, op eenparig advies van een door hen aangestelde jury, de (literaire) Prijs der Vlaamse Provincies toe te kennen aan Hendrik Elias. De auteur was van 1932 af Vlaams nationalistisch vertegenwoordiger, oorlogsburgemeester van Groot-Gent en, na de dood van Staf de Clercq, leider van het V.N.V.. Na de oorlog ter dood veroordeeld, schreef hij tijdens zijn gevangenisjaren het bekroonde werk ‘Geschiedenis van de Vlaamse Gedachte’. Sedert zijn vrijlating speelt hij geen rol meer in het politieke leven. De Bestendige Deputatie van de (tweetalige) provincie Brabant weigerde zich bij het oordeel van de jury aan te sluiten. De rechtse pers in Vlaanderen keurt deze bekroning goed, maar de socialistische bladen trekken fel van leer tegen wat zij ‘een beloning voor het verraad’ noemen.
6. Einde augustus stelde de heer Eyskens in een verklaring aan de pers vast dat de regeringsplannen inzake de herziening van de grondwet blijkbaar geen meerderheid in de Kamers kunnen behalen. Bijgevolg zal de regering het geweer van schouder moeten veranderen....
J.d.D.