Neerlandia. Jaargang 73

[p. 139]

Gesprek met J.J. Van Raalte

voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Journalisten over: De Pers in Nederland

Elke journalist is doorgaans trots op zijn eigen krant. Maar de Nederlandse journalisten onderscheiden zich daardoor van hun collega's in andere landen, dat zij vrijwel steeds de gehele Nederlandse dagbladpers hoger waarderen dan die van andere landen. Dit bleek ook de opvatting te zijn van de heer J.J. Van Raalte, hoofdredacteur van de Handels- en Transportcourant en voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Journalisten.

De heer Van Raalte vertelde ons in een onderhoud, dat wij met hem hadden, dat primair idealisme jongeren beweegt de weg van de journalistiek in te slaan. Zij weten, dat hun geen rijkdom wacht in dat beroep - maar juist deze overtuiging en dat besef dragen bij tot verhoging van de kwaliteit van de pers, die, wat Nederland aangaat, trots kan zijn op een rijke traditie. De Nederlandse pers heeft mannen van grote faam, erkende persoonlijkheden in het Nederlandse leven, gehad: mannen als Plemp van Duiveland, Dr. M. van Blankenstein, Mr. J.J. van der Hoeven, van Balushek, Kuyper, Pater Hyacint Hermans. Maar niet alleen aan de journalisten heeft de Nederlandse pers haar faam te danken. Uitgevers van dagbladen zijn vaak ook idealisten - en hun werk wordt evenmin met rijkdom gezegend als dat van redactieleden en correspondenten.

De Nederlandse pers heeft doorgaans, aldus de heer Van Raalte, een duidelijke afkeer van sensatie, die trouwens niet aan het Nederlandse volkskarakter beantwoordt. Het ware karakter komt daardoor in de pers duidelijk tot uiting. ‘Een land heeft niet slechts de regering, maar ook de kranten, die het verdient.’ Vele Nederlandse kranten hebben het aan hun degelijkheid te danken, dat zij zeer oud geworden zijn. Hun oplaag is doorgaans - voor

[p. 140]

Nederland - maar ook weer beperkt, daar de Nederlandstalige bevolking dat eveneens is.

De Nederlandse dagbladen hebben hun kwaliteit mede te danken aan de degelijke vakopleiding van hen, die zich aan de journalistiek willen wijden. Hun vorming heeft thans gestalte gekregen in de School voor Journalistiek te Utrecht. Elk vak vergt specialisatie - en dit geldt ook voor de journalistiek, maar hier geeft toch de praktijk doorgaans de doorslag. Daarbij leert de jonge journalist, bij voorbeeld, hoe hij een interview moet maken, want daarbij komt het in de eerste plaats op de door hem gestelde vragen aan en die vragen moeten zó zijn geformuleerd, dat de antwoorden van betekenis zijn voor de krantenlezers. Zij moeten voor alles waardevolle informatie verstrekken.

De heer Van Raalte herinnert er aan, dat in april 1968 de drie bestaande organisaties van journalisten (de Nederlandse Journalistenkring, de Katholieke Nederlandse Journalistenkring en de Protestants-Christelijke Journalistenkring) tot fusie hebben besloten. Zo ontstond de Nederlandse Vereniging van Journalisten, die thans ongeveer drieduizend leden, waarvan tweeduizend dagbladjournalisten, telt. De overigen zijn in dienst van week- en vakbladen, van radio en televisie of zijn freelance journalisten. Voor hen, die bij radio en televisie werkzaam zijn, ontbreekt nog steeds een collectieve arbeidsovereenkomst - maar die komt er wel. Het is natuurlijk een dringende noodzakelijkheid, dat de positie aller journalisten beschermd wordt, ook wat hun werk aangaat. De heer Van Raalte herinnert in dit verband aan artikel 7 van de Nederlandse Grondwet, dat de vrijheid van drukpers waarborgt.

De goede faam van de Nederlandse pers blijkt ook hieruit, dat vele buitenlanders, die in Nederland hebben geleefd, bij hun vertrek naar elders vaak hun abonnement op hun Nederlandse krant handhaven. Het zijn niet steeds landelijke, maar vaak ook provinciale bladen. Het probleem van de fusies tussen dagbladen, die zich in de jongste tijd hebben voltrokken, mag, aldus de heer Van Raalte, beslist niet worden onderschat. Te hopen blijft, dat elk van de bladen, die tot samenwerking besluiten, zijn zelfstandigheid behoudt. Want die zelfstandigheid is het meest waardevolle bezit van een krant.

‘De Journalist’ - het orgaan van de Nederlandse Vereniging van Journalisten heeft zich in de laatste jaren ontwikkeld van clubblad tot vakblad dat er zijn mag. Het is het orgaan van de dagblad- en de weekbladjournalisten, van journalisten, verbonden aan tijdschriften, van freelance journalisten, van medewerkers aan radio en televisie en ten slotte ook van fotojournalisten.

M.