Neerlandia. Jaargang 72

[p. 342]

Jongerenkontakt Noord-Zuid
Will Sengers

Jongerenkontakt Noord-Zuid in de praktijk

Het gaat bepaald niet grandioos met de kontakten tussen jongeren uit Nederland en Vlaanderen. Weliswaar trekken de jaarlijks door het Jongerenkontakt Noord - Zuid georganiseerde ontmoetingsweken nog steeds een voldoende aantal deelnemers om ze doorgang te laten vinden en zijn er ook telkenjare wel enkele schooluitwisselingen, het is niettemin duidelijk, dat er sprake is van een zekere malaise op het gebied van jeugd- en jongerenkontakten.

Er wordt over vergaderd, er wordt over geschreven. Ook dit artikel wil enkele gedachten weergeven over deze kwestie. Vraag blijft het wel of dit allemaal zo wezenlijk bijdraagt tot een verandering. Uiteraard is een bezinning nodig, heel hard nodig zelfs. Evenzeer is het echter noodzakelijk, dat deze besprekingen gericht blijven op de concrete realiteit.

Kansen bij de jongeren

De jonge mens van vandaag zoekt zich kritisch een weg in de maatschappij. Hij houdt zijn ogen daarbij wijd open voor wat zich in de wereld afspeelt. Vietnam, Tsjechoslowakije, Biafra maken deel uit van deze wereld. Zijn belangstelling beperkt zich niet tot zijn direkte omgeving. Zijn houding kenmerkt zich door openheid, door een mondiale instelling. In die openheid, die meer mondiale gerichtheid moet een kans liggen voor een stuk integratie van Noord en Zuid.

In deze toekomstgerichte instelling passen echter geen integratiemotieven uit een romantisch-gekleurd verleden. Het is veel meer de ontmoeting, de dialoog met de ander, - met dezelfde taal als uniek kommunikatiemiddel - waarin de mens van vandaag een stuk verrijking van zichzelf ziet. In deze ontmoeting kan ook het besef groeien, dat Vlaanderen en Nederland gezamenlijk als één kultuurgemeenschap tot een betere bijdrage in staat zijn bij de uitbouw van een verenigd Europa.

[p. 343]

Hernieuwde aanpak

Om de jongerenkontakten tussen Noord- en Zuidnederland werkelijk tot bloei te laten komen, zullen er enkele noodzakelijke dingen dienen te gebeuren.

Op de desbetreffende ministeries zal men frank en vrij moeten staan ten opzichte van de integratie-gedachte. Dit zal dan ook ingepast dienen te zijn in het te voeren beleid. Dit houdt in, dat er aktief moet worden meegewerkt en meegedacht aan de uitbreiding van de kontakten. Dit betekent ook, dat er ruimere middelen ter beschikking worden gesteld. Het Belgisch-Nederlands Kultureel Akkoord is zo langzamerhand wel aan revisie toe!

Een even belangrijke zaak is, dat er bij de vorming van de jonge mens met name in het onderwijs een serieuze mentaliteitsverandering moet plaats hebben. Aardrijkskunde, geschiedenis en kultuur- en maatschappijleer blijven nog te vaak binnen dat enge kadertje van vaderlandse grootheid. Juist tijdens de schoolperiode bestaat er een geweldige kans de jongeren te laten opgroeien met de integratie-gedachte, die dan door schooluitwisselingen in praktijk kan worden gebracht.

Het behoeft geen betoog, dat ook de pers, radio en televisie ten aanzien van de integratie een enorm werkterrein hebben. Goede informatie, het duidelijk kenbaar maken van standpunten helpt vele misverstanden uit de wereld, niet-gefundeerde ideeën hebben al te lang de vermenselijking van de samenleving in de weg gestaan. Juist op het gebied van de integratie is veel behoefte aan goede, oprechte informatie.

Realisering van een nieuwe aanpak inzake de jongerenkontakten

Tot nu toe zijn de Jongerenkontaktweken Nederland-Vlaanderen eigenlijk de enige ontmoetingsmogelijkheid, die regelmatig een stuk daadwerkelijke integratie tot stand brengen. Incidenteel zijn er ook andere aktiviteiten geweest. Gebrek aan goede kontakten, moeilijkheden met publiciteit en propaganda, te weinig financiële mogelijkheden belemmerden vaak een goede uitvoering van initiatieven.

Wanneer de Stichting voor de Culturele Integratie van Noord en Zuid wellicht toch nog eens kans ziet een bestendig sekretariaat te realiseren, dan zal het een van haar belangrijkste taken zijn een zo groot mogelijke service te verlenen bij het tot stand brengen van jongerenkontakten.

Het is duidelijk, dat de weken van het Jongerenkontakt Noord-Zuid een waardevolle plaats hebben ingenomen bij de integratie en dit nog steeds doen. Toch is het ook wel duidelijk, dat dit privé-initiatief beslist onvoldoende is om een werkelijke gestalte te geven aan de integratie-gedachte bij de jongeren.

Er moet een nieuwe weg, een nieuwe richting gezocht worden en wel langs de daartoe geëigende kanalen, d.w.z. de overkoepelende organisaties van jeugd- en jongerenverenigingen in België en Nederland. Hier moet permanent overleg plaats vinden gericht op concrete ontmoetingen. Integratie dient niet slechts te zijn het kontakt van vereniging met vereniging, maar behoort uit te monden in praktische samenwerking, in de ontmoeting van de leden der verenigingen, in kennismaking met elkaars werkwijze, in het opzetten van gemeenschappelijke projecten, waar dit mogelijk is.

Een goede samenwerking tussen een permanent overlegorgaan van jongerenverenigingen en het bestendig secretariaat van de Stichting voor de Culturele

[p. 344]

Integratie zou met de morele en financiële steun van de overheid een goede basis kunnen vormen voor een effektieve concretisering van de integratie. Wel dient men niet te vergeten, dat er ook vele jongeren zijn, die buiten de verenigingen staan.

Indien het mogelijk zou zijn, dat integratie voor de betreffende ministeries een stuk beleid zou kunnen worden, dan zou er ook zeer zeker een grote kans liggen voor schooluitwisselingen. Kwesties van financiën, toestemming tot roosterwijziging, gebrek aan morele steun vanuit Brussel en Den Haag e.d. maken het moeilijk geweldige kansen van het onderwijs te benutten. Wanneer van hogerhand stimulansen kunnen worden gegeven voor schoolkontakten en uitwisselingen, voor studie- en ontmoetingsdagen, dan zal dit ook meer weerklank vinden bij de leerkrachten. Het is van belang dat de opgroeiende jongere zo ruim mogelijk georiënteerd zijn kultuur- en levensgebied leert kennen.

Jeugd- en Jongerenkontakten

Nevenstaande aanduiding wil zeggen, dat het gaat over jeugdigen en jongeren. Het wil nog wel eens voorkomen, dat ouderen - overigens met de beste bedoelingen - iets voor de jongeren organiseren, wat dan helemaal niet aanslaat. Al gauw luidt de conclusie, dat er geen interesse is.

In het algemeen kan men stellen, dat daar waar vóór jongeren wat wordt georganiseerd, dit op zijn minst mede dóór jongeren dient te gebeuren. Ten aanzien van schooluitwisselingen zal men er aan moeten wennen, dat bij het samenstellen van het programma ook de leerlingen worden betrokken. Het aksent moet niet in de eerste plaats liggen op het onderwijskundige, maar het moet vooral een menselijke ontmoeting van jongeren zijn. Dat wil zeggen dat er genoeg ruimte moet zijn voor ontspanning en informele kontakten.

Wat de kontakten betreft tussen de verenigingen uit Noord en Zuid zal men minder gauw het gevaar lopen de belangstelling van de jongeren te missen. Per slot van rekening zijn het verenigingen van jongeren. Wel dient men te beseffen, dat het niet bij een kontakt van woorden blijft. Woordenspel is vaak schijn.

Veel meer moet men de jongeren de kans bieden om elkaar te ontmoeten in hun jong-zijn. Dit betekent, dat men samen gaat bezig zijn in kreatieviteit en ekspressie, met muziek en zang, in sport en spel en dans en ook in het samen nadenken om op zoek te gaan naar betere wegen, naar zelfontplooiing en groei naar volwassenheid.

Wellicht mogen we hopen dat de toekomst laat zien, dat via de jongeren de integratie van Nederland en Vlaanderen een dynamische werkelijkheid gaat worden!