Neerlandia. Jaargang 72

[p. 215]

Kroniek Noord-Zuid

‘Belgen en Nederlanders zeggen elkaar de waarheid’

Onder bovenstaande titel heeft Michel van der Plas in Elseviers Weekblad van 25 mei jl. een boeiend verhaal geschreven. Hij bereisde daarvoor beide landen. Zijn bijdrage is een voortreffelijk voorbeeld van moderne journalistiek. Hij laat de feiten spreken, zonder zijn persoonlijke visie op te dringen. Zijn streven is slechts gericht op een zo groot mogelijke objectiviteit. De manier waarop hij zijn keuze heeft gedaan bij het vergaren van het materiaal om de voor de lezers interessante verschillen tussen Belgen en Nederlanders aan te tonen en daarbij de nadruk te leggen op de ‘fijne psychologische trekjes’ verraden het vakmanschap.

Nederlandse Dagen 1968

Van 15 mei tot 10 juni organiseerde het Kunst- en Kultuurverbond in het Brusselse Paleis voor Schone Kunsten de ‘Nederlandse Dagen 1968’. De manifestatie stond onder de hoge bescherming van koningin Juliana en koning Boudewijn. De heer P. Vermeylen merkte in zijn openingswoord o.m. op: ‘Twintig miljoen Nederlandstaligen richten zich in een geest van broederlijkheid tot de Franstaligen en vragen aandacht voor de eenheid van de Nederlandse cultuur’.

Prof. dr. Garmt Stuiveling, Marnix Gijsen, prof. Stutterheim en de Nederlandse oudpremier J.Th.M. Cals hielden inleidingen. Hoogleraren uit andere landen spraken over de studie van het Nederlands ver over de taalgrenzen. Het programma vermeldde verscheidene culturele evenementen. Belgisch en Nederlandse overheidsinstanties verleenden materiële steun.

Halbo C. Kool overleden

In de laatste week van mei overleed de dichter Halbo C. Kool op de leeftijd van 61 jaar. Hij was Groninger van geboorte en maakte naam in de vooroorlogse jaren toen Marsman en Du Perron de toon aangaven. Halbo C. Kool schreef in die tijd ‘De ballade der Amsterdamse koffiehuizen’. Hij werkte na de oorlog bij het redactieteam van de nieuwsdienst van de Wereldomroep in Hilversum. Tevens is hij korte tijd werkzaam geweest in Brussel als vertaler voor bovennationale commissies. Hij maakte ook naam als vertaler van werken van Simenon. In de laatste maanden van zijn leven werkte hij aan programma's voor de Wereldomroep voor de Sticusa.

[p. 216]

‘Kunst en leven’

Kort na de opening van de ‘Nederlandse Dagen’ werd, in Brussel, in de Beneluxzaal van het Congresgebouw een bijeenkomst gehouden onder de benaming ‘Kunst en leven’. Het bestuur van het Davidsfonds, vertegenwoordigers van het Vermeylen- en Willemsfonds, de K.V. Hogeschool-uitbreiding, het Algemeen Nederlands Verbond en het Noord-Zuidcontactcentrum organiseerden een afwisselend en aantrekkelijk programma. De deelnemers(sters) in de sectiegroepen spraken over het toneel, de volkszang, de lichaams-expressie en de plastische kunsten. De belangrijkste conclusie was de zienswijze, dat op cultureel terrein alle beschikbare middelen dienen gebruikt te worden om de Noord-Zuidintegratie te bevorderen. Er wordt thans gezocht naar de mogelijkheden, de gedachten en meningen naar de gewestelijke kaders en plaatselijke afdelingen te doen ‘doorstromen’.

‘Menigte functies’ door vrije tijd

‘Het Vaderland’ schrijft onder bovenstaand kopje over een in mei in Rotterdam gehouden congres ‘Welzijnspolitiekmens en maatschappij in de toekomst’, georganiseerd door de stichting Nederlandse politieke jongeren contactraad, op welke bijeenkomst minister mejuffrouw dr. M. Klompé een rede hield.

‘De toenemende vrije tijd zal een menigte van functies doen ontstaan ter begeleiding van cultuur, recreatie, sport en spel, waarvan het niet zeker is dat deze functies bezet kunnen worden. Ondanks het bestaan van vijftien scholen voor maatschappelijk werk is nog steeds een aantal functies, waarvoor deze scholen opleiden, vacant. Nog groter is het tekort aan opgeleide krachten voor functies die een voortgezette, of universitaire vorming eisen.’ Aldus de minister.

De Hippoliet van Peene-Virginie Miryprijs van de V.T.B.

Door de Vlaamse Toeristenbond wordt, in samenwerking met de Vereniging van Vlaamse Toneelacteurs, een jaarlijkse prijs uitgeloofd ter bevordering van de Nederlandstalige toneelliteratuur. De prijs voor het speeljaar 1967-1968 werd op minimum 10.000 fr. bepaald. De inschrijving is intussen gesloten.

Kultuurdagen

De Vlaamse Kultuurdag te Ekelsbeke (Frans-Vlaanderen) zal dit jaar plaats hebben op zondag 21 juli, de Frans-Vlaamse Kultuurdag te Waregem op zondag 25 augustus. Wellicht zal er nog een derde Vlaamse Kultuurdag worden georganiseerd te Steenvoorde op zondag 1 september.

Eerbetoon voor Greshoff en Roland Holst

Op maandag 13 mei werden in de Haagse raadzaal de letterkundige prijzen van de Jan Campertstichting uitgereikt. De dichter A. Roland Holst nam, - voor Jan Greshoff de Constantijn Huygensprijs - groot f 5.000, - uit handen van burgemeester mr. H.A.M.T. Kolfschoten in ontvangst. Jan Greshoff, die in Kaapstad woont, kon wegens zijn hoge leeftijd en gezondheidstoestand de reis niet ondernemen. De prijs werd aan Greshoff toegekend, aldus het juryrapport, ‘wegens zijn veelzijdige betekenis voor de Nederlandse literatuur in de eerste helft van deze eeuw op verschillende gebieden, zowel creatief als organisatorisch. ‘De Jan Campertprijs voor poëzie werd aan Jozef Eyckmans toegekend voor zijn dichtbundel ‘Zonder dansmeester’. Jeroen Brouwers kreeg de Vijverbergprijs voor zijn roman ‘Joris Ockeloen en het wachten’. Beide prijzen bedroegen f 2.500, -. Paul de Wispelaere werd bekroond, eveneens met een bedrag van f 2.500, - (de essayprijs van de Jan Campertstichting) voor zijn bundel ‘Met kritisch oog’.

De dichter A. Roland Holst is de hoge koninklijke onderscheiding van Commandeur in de Orde van Oranje Nassau verleend. Minister mejuffrouw dr. Marga Klompé maakte de benoeming bekend en overhandigde op een feestelijke bijeenkomst in Bergen (NH), de woonplaats van de tachtigjarige, de versierselen behorende bij de onderscheiding.

De taalgrens in West-Vlaanderen

In de ‘Gazet van Antwerpen’, onder de rubriek ‘vrije Tribune’ schrijft Jozef Deleu, hoofdredacteur van ‘Ons Erfdeel’ over de noodzaak van terugkeer van Komen-Moeskroen naar West-Vlaanderen. Hij haalt daarbij de studies aan van André Vanheede en ir. J.M.L. Demeyre die aantonen dat deze gebieden zowel ‘taalkundig, ruimtelijk, organisatorisch, ekonomisch en menselijk’ zijn afgestemd op West-Vlaanderen.

[p. 217]

Deleu stelt, dat de onverschilligheid van vele Vlamingen t.o.v. de streek Komen-Moeskroen het gevolg is van het volslagen gebrek aan wetenschappelijke kennis van de toestanden ter plaatse en anderzijds van de atmosfeer van verwarring die de periode voor het tot stand komen van de wet op de vastlegging van de taalgrens heeft gekenmerkt.

‘Het is niet omdat de institutionele problemen en de problemen van Brussel en Leuven van zo'n kapitaal belang zijn, dat wij het recht hebben ruim 40.000 Nederlandssprekenden in het Komense en Moeskroense, meestal arbeiders, middenstanders en boeren, te laten verfransen. Evenmin gaat het op - en ik dacht dat de Vlamingen door de ervaringen uit het verleden toch beter moeten weten! - deze gebieden voor de Vlaamse gemeenschap af te schrijven met de drogreden dat ze van sekundair belang zijn.’

Belgische officieren bezoeken Breda

In de legerkoerier (Ned.) lazen wij:

‘Vier Belgische hoofdofficieren van de Veldartillerieschool te Brasschaat brachten begin februari een bezoek aan de Artillerieschool te Breda. Hun bezoek had ten doel om de kennismaking tussen de staven der beide Artilleriescholen te bevorderen en te onderzoeken welke vorm van samenwerking tussen deze opleidingsinstituten mogelijk is.

Het waren: kolonel A. Broekmans, commandant van de Veldartillerieschool; Intkol. D. Lepaire, chef staf van de Veldartillerie school; Int-kol. P. Dirix, commandant van het Opleidingsdepartement van de Veldartillerieschool en Int-kol. V. Dossogne, commandant van het Middelendepartement van de Veldartillerieschool.’

Van alles wat

- Het lid van de Tweede Kamer in Nederland, drs. E.C. Visser (Democraten '66) heeft aan de minister van cultuur, recreatie en maatschapplijk werk voorgesteld, de hoofdredactie van een complete nieuwe uitgave van al het werk van P.C. Hooft over te dragen aan uitgevers, die dit werk op eigen risico zouden willen uitgeven. De publicatie is gereed, maar kan niet verschijnen omdat er geen rijkssubsidie voor beschikbaar is.

- Op 79-jarige leeftijd overleed dr. G. Knuttel, oud-directeur van het Gemeentemuseum in Den Haag. Hij is één van de meest vooraanstaande auteurs geweest op het terrein van de Nederlandse kunstgeschiedenis.

- Het Kadercentrum voor Cultureel Werk onder de auspiciën van de Stichting L. de Raet heeft een reeks van cursussen op het programma staan voor de komende weken en maanden. Inlichtingen voor de zomercursussen en formulieren zijn te verkrijgen aan het adres Kanselarijstraat 14 te Brussel-I.

- Bij de Oranje-Uitgaven te Wilrijk is een boekje uitgekomen, prof. dr. Frans Daels ‘Opvoeding’, waarin de schrijver heel wat tot historie geworden gebeurtenissen ophaalt.

- Minister Klompé overweegt de televisiezendtijd per 1 oktober in Nederland met twee uur per week uit te breiden. De opzet is om deze langere tijd ten goede te laten komen aan de zender Nederland II.

- De Stichting Nationaal overleg voor gewestelijke cultuur houdt het vijftiende jaarcongres ditmaal in Dronten op vrijdag 18 oktober.

- ‘De wereld een dansfeest’, Het fregatschip Johanna Maria’ en ‘Lijmen’ van Arthur van Schijndel zijn in het Oekraiëns vertaald. Louis Couperus' ‘Psyche’ kreeg in 1902 een Russische versie. De laatste Russische uitgave van Max Havelaar dateert van 1950 in een oplage van 165.000 exemplaren. In Tsjecho-Slowakije verschijnen ieder jaar twee Noord- of Zuidnederlandse boeken in vertaling. Deze gegevens troffen wij aan in Elseviers Weekblad. Het zijn feiten die werden medegedeeld door de Neerlandici prof. S.A. Mironof uit Moskou en mejuffrouw O. Krijtova, lectrice aan de Carels universiteit van Praag.

- Ds. Jaap Kalma, bekend Fries schrijver en in 1964 winnaar van de Halbertsmaprijs, gaat als predikant met vervroegd emeritaat. Hij staat momenteel in Boyl (classis Heerenveen). In het najaar zal onder zijn redactie een Handboek van de geschiedenis van Friesland verschijnen.

- Het ministerie van cultuur, recreatie en maatschappelijk werk in Den Haag heeft de opdracht gegeven aan Henk Westein te Eindhoven voor het vervaardigen van een olieverfschilderij van de Lauwerszeewerken. Aan Piet Nieuwenhuysen te Poeldijk werd opdracht verstrekt voor twee grafische werken van de Lauwerszeewerken.

- Het Koninklijk Rotterdams mannenkoor geeft binnenkort een concert in Rijsel.