Spiegel Vlaamse beweging
Veertigste IJzerbedevaart
De veertigste IJzerbedevaart, zondag 20 augustus, was de bedevaart van en voor de vrede. Honderdduizend mensen hebben rustig, ingetogen zelfs, de plechtigheid bijgewoond. Er werd niet geroepen, nergens was van incidenten sprake. De Vlamingen zijn in die mate zelfbewust geworden, dat iedere vorm van agressiviteit als misplaatst zou worden aangevoeld. Die bewustheid was dit jaar zelfs zo groot, dat de idee van de Vlaamse strijd weliswaar niet op het achterplan bleef, maar toch de ereplaats afstond aan de idee van vrede en eenheid vandaag. Zo werden nooit uitsluitend de bittere oorlogsjaren 1914-18 geëvoceerd: Vietnam, Kongo, Israël, Detroit werden er onmiddellijk bij betrokken. En waar de eenheidsgedachte uitgebeeld werd, was duidelijk merkbaar dat niet alleen de eenheid in eigen gewesten en land werd bedoeld, maar wel de eenheid onder de volkeren.
Pleidooi voor Internationale vrede
Kinderen traden op als tolk van de idee; kinderen van tweeëndertig verschillende nationaliteiten. Hand in hand, blank, geel en zwart door elkaar stapten ze over de brug die het puin met de nieuwe toren verbindt. Vooraf hadden de eerste drie - een Chineesje, een Roeandaneesje en een klein Vlaams meisje, twee witte duiven losgelaten. Terzelfdertijd ijlde tegen de hoge toren een reusachtig lichtblauwe doek, met drie vredesduiven beschilderd, de hoogte in. En rondom verschenen blauwe borden waarop, in tien wereldtalen, het woord ‘vrede’ was geschreven.
Ontroerend was de uitbeelding van het verhaal van de gebroeders Van Raemdonck: met teksten, mime, bewegingen, reusachtige foto's tegen het puin, verneemt de massa hoe Edward en Frans van Raemdonck hun jeugd doorbrachten te Temse aan de Schelde, hoe ze, in elkaars armen, sneuvelden aan de IJzer.
Niet alleen om de gesneuvelden en oorlogsslachtoffers van '14-18 wordt getreurd: twee sterk vergrote persfoto's verschijnen op het puin en herinneren aan aktuele oorlogen, gekwetste soldaten die elkaar ondersteunen, en daarnaast de bekende schrijnende opname van de Vietnamese vrouw en haar kind, beiden met ontzettende angstogen.
De bloemenhulde hersche{problem} tot een grote bloementuin. Oudstrijders reiken hun oude vlaggen over aan jongens in witte pakken: ‘Diksmuide’, zegt een stem, ‘blijft de dorsvloer van Vlaanderens verdriet, maar ook de akker van onze onverslagen hoop’.
Dan spreekt advokaat Hendrik Borginon. Uit deze nuchtere, bijna zakelijke toespraak, citeren we enkele fragmenten:
‘Wij behoren tot een klein land, zonder macht of invloed, en kunnen alleen op het moreel vlak iets voor de vrede doen. Maar daartoe zijn gaafheid en onverbiddelijke eerlijkheid geboden, en hieraan zal niemand geloven wanneer de enen vrijheidsberoving en totalitarisme alleen links ontwaren, en anderen hun blaam uitsluitend richten op zogenaamde rechtse regimes...
Maar laat België dan beginnen voor eigen deur te keren en, door het verlenen van politieke amnestie zichzelf bevrijden van de nasleep van de ‘justice de rois nègres’ die hier na de oorlog heeft gewoed...
Verre ervan dat Wallonië recht op voorrang zou kunnen doen gelden, wordt het de hoogste tijd dat ervoor gezorgd wordt dat de Vlaamse spaargelden in Vlaanderen zelf worden belegd, waardoor meteen de gevaren verbonden aan een bovenmatige deelneming van vreemd kapitaal aan de opbouw van onze industrie zouden beperkt worden...
Het probleem van het hoger onderwijs in Vlaanderen geraakt maar niet opgelost... Plots is nu een nieuw plan opgedaagd, om in ruil voor het ter beschikking van de Vrije Universiteit Brussel stellen van waardevolle gronden voor haar uitbreiding, namelijk het oefenplein te Etterbeek, gans Brabant voor de uitbreiding van Leuven open te stellen. Leuven-Frans zou zich aldus op ruime schaal in de Brusselse agglomeratie kunnen vestigen, en het overwicht van de a-sociale Franssprekende kaste aldaar nog vergroten.
Zullen de Vlaamse parlementsleden zich eens te meer laten vangen? Het ware een zwarte dag voor Vlaanderen, maar wij verwachten dat het dat niet minder zou worden voor de politieke loopbaan van menigeen onder hen!...
Waarom bewijzen de tegenstanders van het federalisme niet dat het overbodig is? Zij bezetten de machtsstellingen en spreken zich sedert jaren uit voor een ‘werkelijke decentralisatie’. Ofwel wordt daarmee echte decentralisatie bedoeld, d.w.z. dat de gedecentraliseerde gebieden eigen beslissings- en uitvoerende macht zullen hebben, en dan vragen wij waarop ze wachten om hun eigen programma te verwezenlijken, ofwel is het vermoeden gegrond dat het maar zand in de ogen strooien is, en dan kunnen zij er van verzekerd zijn dat het niet meer zal pakken. Waar het Vlaanderen om te doen is, is meesterschap in eigen huis. Een zelfs intensieve industrialisering blijft ver van het doel verwijderd zolang de sleutelposities, deze waar de beslissingen vallen, niet overwegend door Vlamingen bezet worden...
En toch voelen wij ons optimistisch gestemd, en blikken wij vol vertrouwen de toekomst in... In de eerste plaats zijn er het groeiend Vlaams bewustzijn en een betere intellektuele uitrusting in steeds breder lagen van ons volk...
Samengaan van Vlamingen van verschillende gezindheid heeft nooit geheel ontbroken, maar in de laatste jaren heeft deze samenwerking een verheugende uitbreiding genomen, zij bestrijkt een ruimer veld, en meer representatieve persoonlijkheden spannen zich er voor in. Thans begroeten wij in onze Vlaamse rangen, over alle ideologische verscheidenheid heen, een toenemende eensgezindheid...
Wij weten thans dat onze nieuwe eendracht alle hinderpalen de ene na de andere uit de weg zal ruimen.’
Er wordt nog gezongen, de eed van trouw aan Vlaanderen uitgesproken. Op de Paxpoort staat nu ‘wees één’ geschreven en overal wapperen leeuwenvlaggen. Vliegtuigen ronken over de vlakte. Ze worden begroet door de presentatrice, strooien bloemen uit en seinen hun boodschap door: ‘Vlamingen wordt één. Nooit meer oorlog. Vrede op aarde...’ Het blijft nog bloemen regenen terwijl ‘Die Stem van Suid Afrika’ weerklinkt, ‘Mijn schilt ende betrouwen’ en ‘De Vlaamse Leeuw’.
L.U.
Auteursrechtelijk beschermd