Neerlandia. Jaargang 70

[p. 38]

De heer Clem de Ridder op de eerste Groot-Limburgse Dag te Zonhoven.

Noord-Zuid contactgroep ‘Volksontwikkelingswerk in verenigingsverband’
N. Wijnen

In 1963 werd in Antwerpen het 36e Nederlands Congres gehouden. Van dit congres maakten de sectievergaderingen een belangrijk onderdeel uit. Er waren een zevental secties, één ervan was de sectie: ‘Volksontwikkelingswerk buiten internaatsverband’. Aan de vergaderingen van deze sectie nam deel een groot aantal vertegenwoordigers van organisaties, instellingen en instanties zich bewegende op het gebied van de volksontwikkeling. Geroemd werd nadien, in de Bestendige Commissie voor de Nederlandse Congressen, de goede voorbereiding van deze sectie - vooraf werd een werkdocument opgesteld, op basis waarvan een vruchtbare gedachtenwisseling plaats vond - en het concrete verslag dat na afloop werd uitgebracht. In dit ‘Verslag’ waren opgenomen enige aanbevelingen voor Congresbesluiten. De voornaamste aanbeveling was wel de volgende:

‘De sectie volksontwikkeling buiten internaatsverband is van mening dat het in het belang is van de culturele integratie van Noord- en Zuid-Nederland, wanneer de leidende functionarissen van de organisaties in Noorden Zuid-Nederland voor het volksontwikkelingswerk buiten het internaatsverband overgaan tot het instellen van een contactgroep die regelmatig samenkomt’.

Inderdaad werd niet lang nadien het ‘Verslag’ van deze sectie verzonden met een begeleidende brief - ondertekend door de voorzitter en secretaris van deze sectie en mede ondertekend door de heer mr. J. Fleerackers namens de Kultuurraad voor Vlaanderen - aan de vertegenwoordigers van Volksontwikkelingsorganisaties in Noorden Zuid-Nederland. In deze brief werd hun gevraagd deel te nemen aan een bespreking tot doel hebbende het in het leven roepen van een ‘Contactgroep’, welke tot taak zou hebben het organiseren van een permanent contact tussen overeenkomstige typen organisaties voor Volksontwikkeling buiten internaatsverband. Immers zo'n permanent contact zou vele vruchtbare initiatieven tot samenwerking en uitwisseling mogelijk maken.

De deelnemers aan deze bespreking - vertegenwoordigers van tien organisaties: zes Zuid en vier Noord - besloten, dit om zo vlug mogelijk tot resultaten te komen, als onafhankelijke contactgroep te beginnen om, zodra dit mogelijk zou worden, aan te leunen bij het - op te richten - permanent contactbureau van de Stichting voor de Culturele Integratie.

Bij haar oprichting verzocht de Contactgroep de Technische Commissie tot uitvoering van het Belgisch-Nederlands Kultureel Akkoord de door dit ‘Akkoord’ voorziene subsidieregeling in gunstige zin te interpreteren en derhalve de kosten van deze Contactgroep te willen dragen.

Om met twee negatieven te beginnen - het ‘betere’ geluid komt nadien -; de Stichting voor de Culturele Integratie bestaat wel maar existeert nog niet. Derhalve is van ‘aanleunen’ tegen een ‘permanent contactbureau’ voorshands geen sprake.

Voor wat de subsidiëring betreft, namen de betrokken Overheden het bekende standpunt in: ‘dat de levensvatbaarheid en het praktisch nut van het genomen initiatief moet worden aangetoond alvorens financiële steun uit de openbare middelen in overweging kan worden genomen’.

[p. 39]

Met andere woorden: het beroerde standpunt waarmee reeds meer goede initiatieven om hals zijn gebracht, namelijk bij de geboorte reeds gestikt bij gebrek aan - financiële - adem.

Gelukkig staken de Vlaamse vrienden de helpende hand uit. Vergaderd kon en kan worden - kosteloos en goed verzorgd - ter zetel van de Kultuurraad voor Vlaanderen; de heer drs. R. Roels, werkleider voor het Centrum voor Andragogisch^*) Onderzoek, gaf en geeft zijn beste krachten - onderzoeken, bureauhulp, verslagen, e.d. - aan de Contactgroep.

Lid van de Contactgroep zijn:

Voor Zuid: Het Davidsfonds, de Katholieke Vlaamse Volkshogeschooluitbreiding, het Vermeylenfonds, het Willemsfonds en de Volksuniversiteit M. Sabbe.

Voor Noord: De Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, de Katholiek Culturele Federatie, het Nederlands Instituut voor Volksontwikkeling en Natuurvriendenwerk, de Bond van Nederlandse Volksuniversiteiten en - sinds een jaar - de Stichting Cultuurspreiding Zeeland.

Dus wel een ‘Contactgroep’ waarin de pluralistische ontmoeting gegarandeerd is; een voortdurend gesprek tussen wezensverwante ongelijksoortigen. In het begin is er wel eens twijfel geweest of de ‘ongelijksoortigheid’ niet zwaarder zou wegen dan de ‘wezensverwantschap’. Die twijfel is overwonnen omdat bij alle leden van de ‘Contactgroep’ de overtuiging leeft, dat wezenlijke cultuurpolariteit pas daar optreedt, waar een ontmoeting plaatsvindt. En ontmoeting geschiedt nu eenmaal in gemeenschap.

Onderwerp van bespreking, resp. uitvoering, van de Contactgroep waren o.a.: de uitwisseling van sprekers in culturele evenementen, de subsidiëring van de uitwisseling, de uitwisseling van bezoeken van culturele organisaties Noord/Zuid, de samenwerking bij de organisatie van evenementen (vooral in de grensgebieden), het jongerenwerk (o.a. de organisatie van jongeren-ontmoetingen) en het houden van regionale dagen (o.a. de organisatie van de ‘Groot Limburgse Dag’ - inmiddels wordt reeds de 3de Groot Limburgse Dag voorbereid).

In het bijzonder over de drie laatst genoemde activiteiten dient wat meer te worden vermeld.

Vertegenwoordigers van het Davidsfonds en vertegenwoordigers van de Stichting Cultuurspreiding Zeeland zijn met elkaar in nauw overleg - de eerste kleine conferentie vond reeds in Maldegem plaats - teneinde na te gaan hoe in het grensgebied Zeeland/Vlaanderen men zou kunnen komen tot zowel een wederzijds bezoeken van elkaars culturele evenementen als tot een uitwisseling daarvan.

Voor wat de ‘jongeren’ betreft: de ontwikkeling is nu zover gevorderd dat in een gemeenschappelijk overleg tussen de organisaties een aantal jongeren (organisaties) zullen worden uitgenodigd om van gedachten te wisselen met de Noord-Zuid Contactgroep over de totstandkoming van een ‘Schaduwkabinet’, dit met het doel o.a. om na te gaan wat de beste organisatie en werkvorm voor een ‘Noord-Zuid Jongeren-Contactgroep’ is.

De ‘Groot Limburgse Dag’ moet eigenlijk in een loffelijk kader worden gezet. Wat daar is gepresteerd - in het bijzonder dank zij de activiteiten van de heer Jan Das, diensthoofd van het Davidsfonds en lid van de Noord-Zuid Contactgroep - is namelijk boven alle lof verheven. Immers op deze ‘Dag’ is steeds sprake van doorlichting van regionale problemen in het streekzelfonderzoek, waarbij de vertegenwoordigers van de bevolking zelf hun eigen problemen onderzoeken. Het is duidelijk dat de ‘Contactgroep’ - waarmee in goed overleg en directe hulp de structuur wordt voorbereid - gaarne de ‘Groot Limburgse Dag’ onder haar auspiciën organiseert.

Maken tot nu toe deel uit van de ‘Contactgroep’ vertegenwoordigers van organisaties uit Noord en Zuid van een min of meer overeenkomstig type: d.w.z. het Volksontwikkelingswerk als hoofddoel hebbende (in den beginne ook wel een noodzaak om gespreksverwarring te voorkomen), er zijn ter sprake voorstellen inzake verruiming - deelnemers/opzet - van de Noord-Zuid Contactgroep. In hoeverre die ‘verruiming’ gestalte zal krijgen, valt nu nog niet te zeggen, maar over één zaak zijn alle leden van de ‘Contactgroep’ het nu al eens:

‘Waar ontmoeting plaats vindt tussen bevolkingsgroepen uit verschillende kringen; daar krijgt de objectiviteit haar grootste kans; daar is het meest vruchtbaar werken mogelijk’.

*) Andragogie houdt zich in tegenstelling tot pedagogie bezig met volwassenen.