Spiegel Vlaamse beweging
De Commissie Vranckx
De nieuwe Belgische regering-Harmel worstelt vooral met twee moeilijkheden: de slechte toestand van de schatkist en de Vlaams-Waalse verhoudingen.
Wat de financiën betreft werd door de regeringsploeg reeds een plan uitgewerkt, dat door middel van de verhoging der indirecte belastingen een méér-opbrengst van 12 miljard BF betekent. Dit is reeds een flink sommetje, maar of het zal volstaan om de financiële put te vullen die door de voorgaande regeringen werd gedolven blijft nog een open vraag. België heeft een openbare schuld van zowat 500 miljard BF; dit betekent dat elke Belg (ouden van dagen en baby's inbegrepen) met een schuld van 50.000 BF op zijn rug rondloopt. Geen prettig vrachtje!
Nu, over dit financiële probleem wordt door de gewone man weinig gesproken: het onderwerp is vrij onbegrijpelijk en weinig aantrekkelijk.
Het probleem van de Vlaams-Waalse verhoudingen daarentegen blijft aktueel en levert overvloedig stof voor veel gesprekken en allerlei geschrijf.
De regering-Harmel spant zich in om ook dit probleem op te lossen. Er wordt een zogenaamde ‘Commissie voor Commutaire Betrekkingen’ opgericht (men noemt ze kortweg Commissie-Vranckx, naar de naam van de huidige minister van Binnenlandse Zaken), om alle knelpunten tussen Vlamingen en Walen door rustige en wijze besprekingen op te lossen. Dit is inderdaad een mooie opzet, maar de verwezenlijking ervan loopt niet gesmeerd. Nog vóór de definitieve installering van deze Commissie-Vranckx, heerst er een onbehaaglijke spanning in het Vlaamse landsgedeelte. De regering besliste namelijk, dat alleen de drie traditionele partijen, nl. de Christelijke Volkspartij, de Socialisten en de Liberalen, in deze commissie zullen vertegenwoordigd zijn. Dit betekent, dat de Communisten en de Volksunie niet tot de besprekingen worden toegelaten.
Vooral de uitsluiting van de Volksunie, die bij de laatste verkiezingen een grote winst boekte en 12 volksvertegenwoordigers telt in de Kamer, is weinig logisch in een democratisch land, destemeer omdat het kiezerskorps van de Volksunie (zowat 500.000 kiezers) sterk geïnteresseerd is in de Vlaams-Waalse problemen. Maar de regering besloot, dat de vertegenwoordigers van dit half miljoen Vlamingen niet het recht hebben aan de oplossing van de Vlaams-Waalse problemen mede te werken.
Daarenboven wordt de Commissie-Vranckx samengesteld op paritaire basis, nl. in die zin dat er 12 Vlaamse, 12 Waalse en 12 Brusselse vertegenwoordigers in zullen zetelen. Men kan hierin een federalistisch principe zien, maar een principe dat in dit geval alleen de nadelen van het federalisme inhoudt. Want het staat vast, dat de twaalf Vlaamse leden (in zover ze dan nog betrouwbaar zijn), het nooit zullen halen tegen de coalitie van 12 Brusselaars en 12 Walen. Wanneer puntje bij paaltje komt spelen Brusselaars en Walen toch onder hetzelfde hoedje tégen de Vlamingen. Van Vlaamse zijde wordt er dan ook niet veel goeds verwacht van de Commissie-Vranckx en het valt erg te betwijfelen of de besprekingen in de schoot van de commissie tot rustige en wijze besluiten zullen leiden. Bovendien werd de laatste tijd de spanning tussen de Nederlandssprekenden en de Francofonen nog vergroot door allerlei nevenverschijnselen: de betogingen voor en tegen Franstalige preken in de kerken aan de Belgische kust, de nieuwe beroering rond de Voerstreek, de misplaatste legeroefeningen rond de IJzertoren te Diksmuide, de wederom aktueel geworden wanverhouding tussen Franstalige en Nederlandstalige diplomaten, nadat minister Spaak tegen alle taalwetten in een Nederlandsonkundige ambassadeur benoemde te Londen.
In Vlaanderen wacht men af, of het Parlement, dat zo pas zijn werkzaamheden hervatte, in staat zal zijn de Commissie-Vranckx in een gezond spoor te leiden. De B.S.P. - C.V.P.-coalitie, die bij de laatste verkiezingen nochtans 39 zetels verloor, bezit nog een voldoende meerderheid om haar wil door te zetten. Maar reeds nu hebben heel wat Vlaamse organisaties een harde strijd aangekondigd.
J.S.
Auteursrechtelijk beschermd