Neerlandia. Jaargang 69

[p. 156]

Kroniek

Noord-Zuid

De culturele betrekkingen

Naar aanleiding van de opmerking van de Nederlandse minister van cultuur, recreatie en maatschappelijk werk, de heer Vrolijk, over de culturele betrekkingen tussen Nederland en België, waarbij in het bijzonder de betrekkingen met het Nederlandstalige deel van België de aandacht had van de Nederlandse regering, vraagt ‘De Standaard’ zich af wat deze verklaring in concreto zal gaan betekenen en wijst dan meteen voor het gemak enkele punten aan, die Vlaanderen zeer interesseren, nl. de spellingkwestie (reeds jaren een zaak waarmee Noord en Zuid zich bezighouden), voorts de Hoge Raad voor de Nederlandse Cultuur, waar maar geen schot in komt, een cultureel akkoord tussen Nederland en Nederlandstalig België, zoals Frans-Canada en Frankrijk een dergelijk akkoord reeds kennen en dan financiële steun voor de oprichting van een groots Huis van de Nederlandse Cultuur te Brussel (zie ook Neerlandia, juli/aug. nummer 1965, redactioneel artikel: ‘Een Nederlands Instituut te Brussel’).

Prijs der Nederlandse Letteren

De Nederlandse minister van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk en de Belgische minister van Cultuur hebben besloten de prijs der Nederlandse Letteren-1965 toe te kennen aan de achtenzeventigjarige Nederlandse dichter mr. J.C. Bloem.

Mr. Bloem, die officier is in de Orde van Oranje Nassau ontving in 1949 van de gemeente Den Haag reeds de Constantijn Huijgensprijs.

A.B.N. en onberispelijk Nederlands

In Vlaanderen geven zich tientallen goede Vlamingen alle moeite om door woord en geschrift en vooral ook door het goede voorbeeld de Vlaamse bevolking erop te wijzen dat men door cultivering van zijn streektaal nog geen ABN spreekt en dat het van het allerhoogste belang is, ter verbetering van zijn taal, te luisteren naar de Noord-Nederlander.

Als we in de rubriek ‘Zaterdagmorgen’ in De Telegraaf van 25 september echter lezen hoe daar gedacht wordt over ons ‘zuiver’ Nederlands, dan vrezen wij met grote vreze, dat het Nederlands van Nederland, zoals het tot in de radio-uitzendingen kan worden beluisterd, een kwalijk voorbeeld is voor onze broeders over de zuidergrens.

Wij lezen daar nl. het volgende:

Toen ik laatst koningin Juliana voor de televisie hoorde spreken, viel het mij op hoe mooi Nederlands kan zijn als het onberispelijk wordt uitgesproken, en hoe vreemd het is dat men dat zo zelden hoort. Het komt mij voor dat Nederlanders het er expres om doen hun taal zo plat mogelijk uit te spreken, uit een soort lef en ook uit angst om voor aanstellerig te worden gehouden. Dit op zichzelf zou een belediging zijn voor de Koningin, die helemaal niet snob is en alleen onze taal uitspreekt zoals het behoort. Op zichzelf is Nederlands al niet wat men noemt een muzikale taal, zoals b.v. Italiaans, en als men het dan nog plat uitspreekt, dan wordt het wel heel erg lelijk. Uitdrukkingen zoals ‘motjemainebbe’, ‘asjemenauw’ kan men dagelijks overal horen.

Aan weerszijden van de Noord-Zuidgrens

Op 16 september jl. vond te Breda de 5de Beneluxmiddengebied-contactdag plaats, waar aan de orde werd gesteld het thema van de ‘harmonische industrialisatie aan weerszijden van de grens’. Wensen op het gebied van de infrastructuur, cultuur, betere institutionalisering van de regionale samenwerking konden daar ook worden geuit.

Tot nu toe is de ervaring dat de op vroegere contactdagen ('s-Hertogenbosch-1957, Antwerpen-1959, Maastricht-1961 en Hasselt-1963) afgelegde geloofsverklaringen over de integratie van ons middengebied niet meer dan gemeenplaatsen blijken te zijn geweest, zonder dat men erin geslaagd is de overheid te bewegen nieuwe wegen op te gaan.

Onder het middengebied wordt verstaan de provincie Antwerpen, het arrondissement-Leuven, en de provincie Belgisch Limburg aan de ene kant en de provincies Nederlands Limburg en Noord-Brabant aan Nederlandse zijde. In dit gebied wonen 5 miljoen mensen. Drs. Gijzels, burgemeester van Heerlen en gewezen staatssecretaris van economische zaken, gaf als conclusie van zijn inleiding over het belang van de grensgebieden bij harmonisatie van het industrialisatiebeleid in België en Nederland, dat géén zodanige stimulerende maatregelen in het ene land worden getroffen, dat daardoor het aangrenzende gebied in het andere land in zijn ontwikkeling wordt aangetast. Daarmee is een zekere grensoverschrijdende pendel niet in strijd. Wat die pendel betreft gaf drs. Gijzels enkele cijfers.

Medio 1964 overschreden 12.200 Belgen de Nederlandse grens om in het Nederlandse gedeelte van het middengebied te werken. In omgekeerde richting pendelden slechts 2.500 Nederlanders. Voorts kwam als hoofdthema van deze op initiatief van het Vlaams Ekonomisch Verbond ingerichte contactdag ter tafel de boven reeds genoemde harmonische industrialisatie en wel aan de hand van het rapport van de Nederlands-Belgische commissie van deskundigen, dat is gepubliceerd onder de titel: ‘het ruimtelijk karakter van de industrialisatie in het Benelux-middengebied’, dat toegelicht werd door dr. R. de Freyter, lid van de ‘Hasseltse studiegroep’.

Van primair belang is daarbij het opstellen van een hiërarchie der gemeenten volgens hun industrieel belang, waarbij dan bij de toekomstige planning zou dienen rekening te worden gehouden.

Enkele ondernemingen op nieuwe industrieterreinen in Etten en Breda werden door de deelnemers aan deze contactdag bezocht.