A. Verthé, België buiten zijn grenzen. Brussel, België in de Wereld, VZW. Blanchestraat 1, 1965.
Van de Vereniging ‘België in de Wereld’ kregen wij toegezonden een brochure onder bovengenoemd hoofd, van de hand van de eerwaarde Pater A. Verthé.
Deze 19 bladzijden tellende brochure geeft in het kort een overzicht van de betekenis van de Zuidelijke Nederlanden in het verleden en de invloed die België heeft gehad en nog heeft in het buitenland. Het huidige België geniet van de grootheid in het verleden van zijn twee cultuurgemeenschappen en het heeft daardoor de plicht en de opdracht het geestelijk erfgoed van beide gemeenschappen te bewaren en te ontwikkelen.
Na een korte historische beschouwing komt de schrijver tot de hedendaagse aanwezigheid van landgenoten in het buitenland en de invloed die van hen uitgaat. Meer dan 300.000 personen, die in België zijn geboren, leven buiten de landsgrenzen. Er is een verscheidenheid van oorzaken, die tot emigratie aanleiding heeft gegeven; naast sociale en economische noodzaak treft men idealisten aan, die naar noodlijdende gebieden trokken, zoals de missionarissen, pioniers en personen in opdracht van caritatieve instellingen.
De uit België geëmigreerden vindt men heden ten dage overal, zowel overzee als in tal van landen van Europa. Zij zijn werkzaam in alle werelddelen. Van deze geëmigreerden zijn nauwelijks 20% Walen, de overige 80% zijn Vlamingen. Men treft hen in het buitenland aan in alle soorten van beroepen en bedrijvigheden (landbouw, industrie, visserij, bedrijfsleven, particuliere beroepen, wetenschappelijke instellingen, kerkelijke posten enz. enz.). In Chicago valt het op dat 95% van de Belgen het beroep van huisbewaarder (janitors genoemd) uitoefenen. Het grootste aantal geëmigreerden verblijft in Frankrijk, daarna volgen de Verenigde Staten van Amerika.
Over het algemeen hebben de geëmigreerden het materieel beter dan zij bij dezelfde mogelijkheden in het eigen land zouden hebben, wat zowel te danken is aan de eigen persoonlijkheid als aan het land dat hen heeft opgenomen. Hoe is hun verhouding tot België? De ervaring leert dat een emigrant zeer spoedig elke politieke verhouding tot zijn geboorteland verliest. In het algemeen blijven zij echter houden van hun land van herkomst. De gevoelsverhouding is dan ook bij de emigrant de enige reële verhouding tot zijn geboorteland, een verhouding die lang de nationaliteit overleeft. Dit betekent voor België dat men daarbij rekening moet houden met de twee cultuurgemeenschappen: de Vlaamse en de Waalse.
Voor wat betreft de verhouding van de emigrant tot het land, dat hem opnam, duurt het minstens één generatie voordat een geëmigreerde zich geheel opgenomen voelt in het nieuwe land. Lang blijft men vreemd aan de daar gebruikelijke levensopvattingen, terwijl de eigen media, die ons leven bepalen niet altijd bruikbaar zijn. Er is het probleem van de jeugd, er zijn vraagstukken van religieuze aard; voorts de moeilijkheid van het onderwijs, om ten slotte nog te noemen moeilijkheden van technische aard (zoals de niet