Neerlandia. Jaargang 69

Kroniek

Noord-Zuid

Reizende tentoonstelling voor buitenlandse docenten in de Neerlandistiek

Een der resoluties van het Eerste Colloquium van hoogleraren en lectoren in de Neerlandistiek aan buitenlandse universiteiten, in september 1961 te 's-Gravenhage gehouden, betrof een reizende tentoonstelling van illustratiemateriaal op het gebied van de Nederlandse Cultuur, die langs de buitenlandse leerstoelen en lectoraten dezer docenten zou kunnen circuleren. Daarbij terzijde gestaan door het Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum te 's-Gravenhage en het Museum en Archief voor het Vlaams Cultuurleven te Antwerpen heeft de Werkcommissie van hoogleraren en lectoren in de Neerlandistiek aan buitenlandse universiteiten aan genoemde resolutie een begin van uitvoering gegeven door een eerste serie van ca. zestig foto's in groot en kleiner formaat samen te stellen, die handelen over de belangrijkste dichters en tijdschriften, handschriften, eerste drukken, enz. van de Beweging van Tachtig in Nederland, en die van ‘Van Nu en Straks’ in Vlaanderen. De foto's, die van bijzonder goede kwaliteit zijn, zijn opgeplakt op kartons en voorzien van onderschriften en korte biografische notities aangaande de betreffende dichters en schrijvers. De kosten van deze eerste serie, die voor het eerst tentoongesteld was tijdens het Tweede Colloquium, dat 9-11 september 1964 in het Paleis voor Kongressen te Brussel plaats vond, zijn gedragen door de Ministeries van O.K. en W. te 's-Gravenhage en van N.O.C. te Brussel en door Nuffic (de Stichting voor internationale samenwerking der Nederlandse universiteiten en hogescholen) die, met de vermelde Werkcommissie nauwe relaties onderhoudt. Het plan is naast deze eerste serie nog een vijftal andere samen te stellen, die tezamen een aanschouwelijk overzicht van de gehele Nederlandstalige literatuur vanaf de Middeleeuwen tot heden zullen geven en er in een later stadium nog enige series over meer gespecialiseerde onderwerpen aan toe te voegen.

Het ligt in de bedoeling, dat de buitenlandse docenten in de Neerlandistiek deze series, die elk in een gemakkelijk hanteerbare kist zijn verpakt, gedurende enige weken in bruikleen te kunnen bestellen en er samen met werken en leermateriaal uit hun eigen instituutsbibliotheek een voor hun studenten en andere

[p. 85]

belangstellenden een leerzame tentoonstelling uit opbouwen. Zo mogelijk kunnen de tentoonstellingen met openbare colleges of lezingen door Nederlandse of Belgische hoogleraren worden gecombineerd.

Een dergelijke opzet wordt thans t.g.v. het 12½-jarig bestaan van het Nederlands lectoraat te Madrid door de lector aldaar, de heer L.P.H. Daal, in samenwerking met de Nederlandse Ambassade in Spanje voorbereid. Moge deze eerste reis van de eerste serie spoedig tot een actie op grotere schaal uitgroeien, die de bekendheid met de Nederlandse en Vlaamse cultuur in vele landen ter wereld ten goede zal komen.

Dr. J.M. Jalink, secretaris van bovenvermelde Werkcommissie.

Conferentie K.R.V.-N.O.G.C. te Antwerpen

Reeds enkele jaren onderhouden het Nederlands Nationaal Overleg voor Gewestelijke Cultuur en de Kultuurraad voor Vlaanderen met elkaar een nauw contact, waarvan reeds meerdere activiteiten op het gebied van de Nederlandse integratie het gevolg waren.

Zo waren zij beide actief bij de voorbereiding van het 36e Nederlands Congres in 1963 te Antwerpen en traden zij beide toe tot de Stichting voor de Culturele Integratie van Noord en Zuid.

Hun eigenlijk, men zou kunnen zeggen professioneel, contactpunt wordt echter gevormd door het provinciale cultuurbeleid.

Het N.O.G.C. is immers het dakorganisme van de Nederlandse provinciale culturele raden, terwijl in de K.R.V. vertegenwoordigers van de Vlaamse provinciebesturen en het particuliere verenigingsleven elkaar ontmoeten. Het is dan ook logisch dat provinciale ambtenaren en kaderleden uit Noord en Zuid door de beide inrichtende organisaties werden uitgenodigd om zich samen te buigen over het ‘provinciaal cultuurbeleid tussen gisteren en morgen’. In de snel evoluerende maatschappij wordt dit beleid immers geconfronteerd met de vraag of de methodes die gisteren nog geldig waren, het morgen nog zullen doen.

De conferentie had plaats op 9 en 10 april ll. in het Archief en Museum voor het Vlaams Cultuurleven te Antwerpen onder voorzitterschap van de heren dr. W. Verkade, voorzitter N.O.G.C., en mr. P. Knapen, voorzitter K.R.V. Het was verheugend dat de Vlaamse en Nederlandse deelnemers ongeveer even talrijk waren.

De hoofdinleidingen werden gehouden door mr. M. Vandekerckhove, lid van de Raad van Beheer van de Belgsiche Radio en Televisie, lid van de K.R.V., referendaris in de Rechtbank van Koophandel te Kortrijk en door drs. R. Vermeer, lid van de Gedeputeerde Staten van Gelderland. Hoewel zij uitgingen van een verschillende situatie, wezen beide sprekers op de noodzaak te vertrekken van een inventarisatie van de bestaande toestand, die hoofdzakelijk bestaat uit een nogal chaotische subsidiepolitiek om te komen tot een op de toekomst gericht, degelijk georganiseerd en doelbewust cultureel beleid.

Als sectiethema's werden drie gebieden uitgekozen, waarop de verandering zich het sterkst doet voelen:

1.	Vormingswerk en verenigingsleven in beweging; inleider drs. R. Roels van het Centrum voor Andragogisch Onderzoek te Brussel en A. Baggelaar, adjunct-secretaris van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen te Amsterdam.
2.	Vormgeving aan het dagelijk leven door de kunst; inleiders K.N. Elno, docent aan de Academie voor Industriële Vormgeving te Eindhoven, en J. Kassies, secretaris van de Raad voor de Kunst te Amsterdam.
3.	Culturele accommodatie als middel tot communicatie en dialoog; inleiders drs. E. Goedleven, van het Instituut voor Economisch, Sociaal en Politiek Onderzoek te Leuven en dr. K.H. Roessingh, hoofd van de afdeling Cultureel Vormingswerk van de Sociale Academie te Amsterdam.

Uit de secties kwamen o.m. de volgende wensen naar voren:

-	de oprichting van provinciale culturele raden in Vlaanderen als gesprekslichamen tussen overheid en particulier verenigingsleven;
-	noodzaak van kadervorming;
-	vastlegging van de subsidiëringsprincipes;
-	het bevorderen van de creatieve zelfactiviteit;
-	accommodatie, met de nadruk op ten minste één cultureel centrum per provincie.

De tekst van de referaten en de sectierapporten zal worden gepubliceerd in ‘Kort genoteerd’, het mededelingenblad van de K.R.V.

Vrijdagavond werden de deelnemers vergast op de avant-première van ‘De Gijzelaar’ van Brendan Behan door het Nederlands Kamertoneel, waarvan de vertolking zeer geapprecieerd werd.

J. Smeesters.

Cultureel vlagvertoon zonder resultaat

Het Brabants Orkest en het Filharmonisch Koor van Philips (Eindhoven) hebben samen met het Nederlands Danstheater in het Brusselse Paleis voor Schone Kunsten een grote triomf beleefd met de uitvoering van ‘Carmina Burana’.

De concertzaal was eivol, hoofdzakelijk met het gebruikelijke overwegend Franstalige Brusselse concertpubliek. Tot dusverre een winstpunt voor de Nederlandse cultuur in het verfranste Brussel.

In het huisorgaan van het ‘Brabants Orkest’ lazen wij echter de volgende anekdote: ‘Een in de foyer opgevangen opmerking van een van de Brusselse aanwezigen frappeerde ons zozeer, dat wij niet kunnen nalaten ook dit even weer te geven: ‘Zo'n werk als de Carmina Burana’, zo zei die Brusselaar, ‘levert in Holland natuurlijk geen succes op. Dat kunnen ze daar niet aan. Daarom komen ze uit Eindhoven helemaal naar Brussel, omdat men weet dat wij hier het werk op zijn waarde kunnen schatten. Een voortreffelijk orkest overigens, dat Brabants Orkest. Maar ja, wat wil je: ze hebben ook een Belgische concertmeester’.

Ziehier een prachtig staaltje van Brussels chauvinisme veroorzaakt door onkunde en vooroordeel. Men zou wel kunnen zeggen ‘dat kan alleen van een Franstalige Brusselaar komen’, maar het belet niet dat dit voortreffelijk optreden die man in feite niets heeft bijgebracht aan wederzijds begrip, waardering en kennisneming.

En zijn dat niet de doelstellingen die men met zo'n optreden in Benelux-verband en met steun van het cultureel accoord nastreeft?

Wij zouden wel kunnen zeggen: het tegenovergestelde is bereikt. Het absurde chauvinisme en de nationale eigenwaan zijn er nog eens door gestreeld.

Culturele samenwerking en uitwisseling moet ook gepaard gaan met een minimum aan culturele informatie; meer nog met werkelijke maatschappelijke integratie en kennismaking ter plaatse.

Mr. J. Fleerackers.