Neerlandia. Jaargang 68

IVIO-wereldschool

A. Huisonderwijs voor Nederlandse kinderen in het buitenland

Vele kinderen van Nederlanders in het buitenland groeien op in een omgeving waarin zij niet of nauwelijks op het moederland georiënteerd en Nederlandsdegelijk onderwijs kunnen ontvangen.

De consequenties van deze ongelukkige omstandigheden zijn maar al te duidelijk: vervreemding en een grote achterstand bij de terugkeer in Nederland, veel doubleren en een te late start in de maatschappij of met een voortgezette studie. De Stichting IVIO heeft deze moeilijkheden ingezien en heeft - inmiddels reeds jaren geleden - een oplossing gevonden door het in het leven roepen van het instituut van het huisonderwijs. Enkele honderden kinderen hebben sindsdien profijt gehad van dit door het IVIO ontwikkelde initiatief, dat de ouders in staat stelt de kinderen in het buitenland zelf zodanig te onderwijzen dat hun schoolontwikkeling parallel blijft lopen met het onderwijs in Nederland.

Enerzijds loopt het kind hierdoor niet achter bij het Nederlandse lager onderwijs, anderzijds wordt na voltooiing van het op deze wijze gevolgde lager onderwijs een normale aansluiting bij het voortgezet onderwijs - gymnasium, HBS, ulo, enz. - verzekerd.

Kern van het IVIO-huisonderwijs is een beleidvol toegepast Dalton-takensysteem - daar het hier immers om zuiver individueel onderwijs gaat - met een dynamische en creatieve verwerking van de stof (veel plak-, knip-, teken- en verzamelwerk van de leerlingen).

Een uitvoerige, van uur tot uur uitgewerkte handleiding helpt de ouders bij de didactische ‘aanpak’ van de leerstof. De Stichting IVIO blijft gedurende de gehele cursus helpen door het opgeven en corrigeren van tests en met uitvoerige adviezen aan de ouders, een en ander aan de hand van de testresultaten.

Op deze wijze wordt de Nederlandse kinderen in het buitenland de unieke mogelijkheid geboden onderwijs te volgen dat volledig gelijkwaardig is aan het programma van de Nederlandse school.

Enkele praktische gegevens

Voor f 400.- per (school) jaar wordt men ‘abonnee’ op het huisonderwijs van IVIO's Wereldschool.

Na inschrijving krijgen de ouders een aantal testformulieren toegezonden die zij en hun kind moeten invullen. De docenten in Nederland bestuderen deze gegevens en berichten hierna met welke taak het kind kan beginnen. Hierbij wordt in eerste instantie rekening gehouden met de wensen van de ouders en met de levensloop, de toekomstplannen en de lichamelijke gesteldheid van het kind.

De cursussen zijn samengesteld voor kinderen in de leeftijd van vijf tot veertien jaar. De leerstof is verdeeld over zes jaartaken (de zes jaren van het lager onderwijs) die elk weer zijn onderverdeeld in tien maandtaken.

Er is dus rekening gehouden met een vakantie-pauze van twee maanden.

Zodra bepaald is welk ontwikkelingsniveau het kind heeft en aan de hand daarvan waar met de lesstof moet worden begonnen, ontvangen de ouders van de Stichting IVIO het eerste studiepakket. Hierin bevinden zich niet alleen de handleiding en de benodigde boeken maar ook allerlei ander materiaal, bijvoorbeeld voor handenarbeid, voor zangles en verder schriften, kleurpotloden, vlakgom enz.

In elke handleiding is voor de moeder - in de meeste gevallen zal het immers de moeder zijn, die de onderwijstaak op zich neemt - voor een maand lang precies aangegeven hoe zij minuut voor minuut les moet geven en hoe het gezondden materiaal moet worden gebruikt. Tevens staan er de antwoorden en de uitwerkingen van alle opdrachten in. Aan het eind van iedere maand moet het kind een vorderingen-test maken. Deze wordt door de moeder, eventueel in combinatie met vragen en problemen, opgezonden naar de Stichting IVIO in Nederland.

De docenten beoordelen het werk en sturen een brief terug, waarin een en ander uitvoerig wordt besproken en die tevens adviezen en nuttige wenken voor de moeder inhoudt.

Meestal gaat deze brief vergezeld van een persoonlijk briefje aan het kind waardoor successievelijk een hechte band ontstaat tussen de kinderen en de Nederlandse docenten.

Het is meermalen voorgekomen dat de kinderen hun briefjes richtten tot ‘oom IVIO’. (Het komt eveneens regelmatig voor dat deze briefwisselingen bij permanente tijdelijke terugkeer in Nederland worden gevolgd door een persoonlijke kennismaking van het kind met de docenten).

Op deze wijze ontstaat naast de onderwijs-band een persoonlijke sfeer die voor beide partijen minstens even belangrijk is als het ‘zakelijke’ contact.

Alle vakken van het normale lagere onderwijs worden op deze manier behanheld, dus: lezen, schrijven, rekenen, Nederlandse taal, kennis der natuur, ge-

[p. 180]

vervolg blz. 179

schiedenis en aardrijkskunde. Ook de zgn. expressievakken als zang, muziek, tekenen, handenarbeid of handwerken en zelfs gymnastiek staan op het programma. Na tien van dergelijke maandtaken is het ‘schooljaar’ voltooid. De Stichting IVIO stuurt de ouders een rapport en wanneer de resultaten bevredigend zijn gaat het kind ‘over’ naar de volgende klas.

Moeder en kind zijn per dag twee à vier uur met de lessen bezig. Dit impliceert dat nog voldoende tijd overblijft voor het spelen met andere kinderen en dat op deze wijze het nadeel van dit privéonderwijs, nl. het gemis aan contact met klassegenoten, wordt gecompenseerd.

Zoals reeds in het begin werd gesteld, heeft de praktijk bewezen dat de kinderen, die via het huisonderwijs de lagere school hebben gevolgd en regelmatig goede resultaten hebben behaald, bij hun terugkeer in Nederland geen enkele moeilijkheid ondervinden bij hun aanpassing aan het niveau van de Nederlandse lagere school. Ook zijn de kinderen die de hoogste klassen van de lagere school via het lange-afstandonderwijs hebben gevolgd, volledig rijp voor het soort voortgezette onderwijs, dat gezien hun aanleg en intelligentie in aanmerking komt.

De lessen van de IVIO-Wereldschool worden verzonden naar alle uithoeken van de wereld. Zij staan ervoor garant dat Nederlandse meisjes en jongens, zelfs op afgelegen buitenposten, modern en degelijk onderwijs genieten waardoor zij in alle opzichten de gelijke zijn van de kinderen die ‘normaal’ in Nederland de lagere school hebben kunnen volgen.

B. Moedertaal - onderwijs

Een grote groep Nederlandse kinderen in het buitenland is dankzij de aanwezige buitenlandse scholen wél in de gelegenheid om lager onderwijs te volgen. Het knelpunt blijft dan echter het gebruik van de moedertaal (meestal beperkt tot het ‘tafelgesprek’).

Om ook in dit opzicht de later benodigde aansluiting te verkrijgen bij lager resp. voortgezet onderwijs in Nederland zal het kind gedurende de buitenlandse schooltijd verantwoord onderricht moeten krijgen in de zo belangrijke Nederlandse taal. Voor dit doel heeft de Stichting IVIO het onderdeel Nederlandse Taal van het programma van de lagere schoolklassen 3 t/m 6 volledig bewerkt op grond van de principes van het huisonderwijs.

De kosten van de cursus ‘Moedertaal’ bedragen f 100, - per (school-)jaar. Inschrijving, verdere formaliteiten, correctie e.d. lopen - afgezien van enkele detailverschillen - vrijwel parallel aan de regelingen van het huisonderwijs.

Voor nadere gedetailleerde inlichtingen over Huisonderwijs en Moedertaal kan men zich wenden tot de Stichting IVIO, Koninginneweg 62, Amsterdam.